Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài) – SGK Văn lớp 6

Theo dõi The POET magazine trên

Học sinh tham khảo dàn tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên để nắm được các thông tin của văn bản. Nội dung được cập nhật chính xác và đầy đủ nhất tại trang web The POET – Trang tổng hợp thơ, ca dao tục ngữ, truyện dân gian, phân tích văn học đầy đủ nhất.

Table of Contents

Nội dung chính Bài học đường đời đầu tiên lớp 6

Bài học đường đời đầu tiên là đoạn trích từ tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài. Đoạn trích miêu tả về nhân vật Dế Mèn – một chàng thanh niên có vẻ đẹp khỏe mạnh, cường tráng và hùng dũng nhưng lại có tính nết kiêu căng, hống hách, xốc nổi. Vì bày ra trò trêu chọc chị Cốc mà Dế Mèn đã gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt – người bạn hàng xóm gầy gò, ốm yếu, tội nghiệp.

Dế Mèn vô cùng hồi hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho bản thân. Qua câu chuyện, tác giả muốn nói chúng ta rằng sống trên đời không nên có thói kiêu căng, tự phụ và xem thường người khác vì như vậy có thể gây ra hiệu quả khôn lường. Thay vào đó nên biết quan tâm và giúp đỡ những người xung quanh.

Bài học đường đời đầu tiên lớp 6 — Nội dung chính của đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên

Tác giả Bài học đường đời đầu tiên

Thông tin về nhà văn Tô Hoài được chia sẻ đầy đủ trong văn lớp 6 Kết nối tri thức và Chân trời sáng tạo:

Tên thật: Nguyễn Sen (1920 – 2014)
Quê quán: Hà Nội
Ông là nhà văn có vốn sống phong phú, năng lực quan sát và miêu tả tinh tế, lối văn giàu hình ảnh, nhịp điệu, ngôn ngữ chân thực và gần gũi với đời sống.

Bạn có thể sử dụng những thông tin này cho bài phân tích tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên. Đây là dữ liệu giúp bài viết của bạn “giá trị” hơn.

Bài học đường đời đầu tiên thuộc thể loại gì?

Tác phẩm được sáng tác năm 1941, thuộc thể loại truyện đồng thoại, viết cho trẻ em. Khi soạn bài Ngữ văn lớp 6 Bài học đường đời đầu tiên học sinh cần đưa thông tin này để hiểu rõ tác phẩm.

Bố cục tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên

Tác phẩm được chia làm 2 phần:

Phần 1: Từ đầu – thiên hạ: Miêu tả hình dáng và tính cách của nhân vật Dế Mèn.
Phần 2: Còn lại: Hệ quả của hành động dế mèn gây ra

Phương thức biểu đạt của Bài học đường đời đầu tiên

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

Ý nghĩa của Bài học đường đời đầu tiên

Ý nghĩa của văn bản Bài học đường đời đầu tiên:

Dế Mèn kiêu căng, xốc nổi gây ra cái chết của Dế Choắt.
Bài học về lối sống thân ái, chan hòa; yêu thương giúp đỡ bạn bè; cách ứng xử lễ độ, khiêm nhường; sự tự chủ; ăn năn hối lỗi trước cử chỉ sai lầm…

Nghệ thuật của bài Bài học đường đời đầu tiên

Ngữ văn lớp 6 Bài học đường đời đầu tiên áp dụng nhuần nhuyễn nhiều thủ pháp nghệ thuật, nổi bật nhất có thể nhắc đến:

Truyện đồng thoại với nội dung hấp dẫn, sinh động.
Kể chuyện kết hợp với miêu tả.
Xây dựng hình tượng nhân vật Dế Mèn gần gũi với trẻ thơ, miêu tả loài vật chính xác, sinh động.
Các phép tu từ.
Lựa chọn ngôi kể, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Bài học đường đời đầu tiên câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật nào, kể theo ngôi thứ mấy?

Bài học đường đời đầu tiên được kể bằng lời của Dế Mèn, kể theo ngôi thứ nhất.

Hình dáng và tính cách của Dế Mèn được miêu tả như thế nào?

Chi tiết tả hình dáng, hành động của Dế Mèn: Đôi càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt, cánh dài, răng đen nhánh, râu dài uốn cong, hùng dũng… Đạp phanh phách, nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt râu.

Thái độ của Dế Mèn: Cà khịa với tất cả mọi người, quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó…

Nhận xét:

Chàng Dế khỏe mạnh, cường tráng, trẻ trung, yêu đời.
Kiêu căng, tự phụ, hống hách, cậy sức bắt nạt kẻ yếu.

Bài học đường đời đầu tiên — Dế Mèn có thân hình khỏe mạnh, cường tráng

Hình dáng và tính cách của Dế Choắt được miêu tả như thế nào?

Hình dáng của Dế Choắt được miêu tả như sau:

Như gã nghiện thuốc phiện.
Cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ.
Hôi như cú mèo.
Có lớn mà không có khôn
Cách xưng hô của Dế Mèn: gọi “chú mày”
Dế Choắt rất yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh

Câu chuyện Bài học đường đời đầu tiên kể về sự việc gì?

Đoạn trích kể về Dế Mèn ngang ngược kiêu căng, hống hách, vì chọc giận chị Cốc khiến chị này tức giận, mổ nhầm Dế Choắt (vốn không làm gì sai). Trước khi chết, Dế Choắt khuyên anh Mèn làm gì cũng phải biết suy nghĩ.

Sơ đồ tư duy Bài học đường đời đầu tiên

Tổng hợp nội dung liên quan đến đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên Chân trời sáng tạo và Kết nối tri thức. Bạn có thể xem bằng sơ đồ để nắm ý chính nhanh nhất.

sơ đồ tư duy bài học đường đời đầu tiên — Những nội dung chính được tóm tắt bằng sơ đồ sau

Tham khảo phần hướng dẫn tại soạn văn 6 Bài học đường đời đầu tiên. Ở đây, bạn có thể nắm những ý chính của bài học, kèm theo đó là gợi ý trả lời câu hỏi cụ thể.

Tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên

Tổng hợp các bài tóm tắt sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên sách ngữ văn 6 Chân trời sáng tạo và Kết nối tri thức. Đây là đoạn truyện đem đến nhiều xúc động và bài học đắt giá.

Tóm tắt văn bản bài học đường đời đầu tiên – Mẫu 1

Dế Mèn là chàng thanh niên rất tự hào về tầm vóc cường tráng, mạnh khỏe của mình. Cậu đã nhiều lần tỏ ra khinh thường Dế Choắt – người bạn hàng xóm của mình. Một ngày nọ, Dế Mèn đã bày trò trêu chị Cốc nổi giận nhưng cậu ta chỉ biết trốn sâu trong hang, để mặc cho chị Cốc trút giận lên Dế Choắt đáng thương, khiến Dế Choắt mất mạng. Điều này đã khiến Dế Mèn vô cùng hối hận và nhận ra sai lầm từ lời khuyên lúc trăn trối của Dế Choắt. Sau khi chôn cất bạn, Dế Mèn đã đứng hồi lâu trước mộ Dế Choắt và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

Mẫu tóm tắt số 2

Dế Mèn là một chú dế có thân hình cường tráng vì có lối sinh hoạt tốt, biết cách ăn uống điều độ. Tuy nhiên, cậu lại là một chàng dế trẻ có tính kiêu căng, hống hách, luôn nghĩ rằng bản thân chính là người “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Dế Mèn luôn coi thường những người xung quanh, đặc biệt là anh bạn hàng xóm Dế Choắt gầy gò, yếu ớt. Có lần, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc, rủ Dế Choắt tham gia nhưng lại trốn sâu trong hang, khiến Dế Choắt phải chịu oan, bị chị Cốc mổ đến kiệt sức. Trước khi chết, Dế Choắt trăn trối, khuyên Dế Mèn bỏ thói kiêu căng của mình. Dế Mèn đã rất ân hận và nhận ra được bài học đường đời đầu tiên của mình.

Mẫu tóm tắt số 3

Dế Mèn là một chàng thanh niên có vẻ ngoài tự tin, khỏe mạnh, cường tráng. Với ngoại hình: càng mẫm bóng; vuốt cứng, nhọn hoắt; cánh thành áo dài xuống chấm đuôi; đầu to, nổi từng tảng; răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạm; râu dài, cong vút. Hành động của Dế Mèn đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung đùi; quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó; co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, dáng điệu tỏ vẻ con nhà võ; nhai ngoàm ngoạm, trịnh trọng vuốt râu. Tác giả sử dụng dày đặc các động từ và tính từ cho thấy tính cách của Dế Mèn. Ý nghĩ của Dế Mèn: sắp đứng đầu thiên hạ được rồi. Dế Mèn là một anh chàng khỏe mạnh, cường tráng, hùng dũng nhưng tính tình kiêu căng, hợm hĩnh, xốc nổi…

Hình ảnh Dế Choắt: trạc tuổi Dế Mèn, ngoại hình gầy gò, cánh ngắn ngủn, càng bè bè, râu cụt. Dế Choắt là người xấu xí, yếu đuối, trái ngược hoàn toàn với Dế Mèn. Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt: coi thường, trịch thượng, lời lẽ, giọng điệu bề trên, xưng hô “chú mày”. Cư xử ích kỷ, không thông cảm, bận tân gì về việc giúp đỡ Dế Choắt.

Dế Mèn nghĩ kế trêu chọc chị Cốc, kết quả là gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt. Tâm trạng của Dế Mèn sau khi trêu chọc chị Cốc: Ban đầu hả hê vì trò đùa tai quái của mình, Dế Mèn chui vào trong hang nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị… Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt: nằm im thin thít. Dế Mèn hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ trước cái chết và lời khuyên của Dế Choắt. Chú ân hận, chân thành sám hối: đứng yên lặng trước mộ Dế Choắt.

Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.

Ngoài miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn, đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên còn kể chuyện Dế Mèn kiêu căng, xốc nổi gây ra cái chết của Dế Choắt. Qua đó đem đến cho người đọc bài học về lối sống thân ái, chan hòa; yêu thương giúp đỡ bạn bè; cách ứng xử lễ độ, khiêm nhường; sự tự chủ; ăn năn hối lỗi trước cử chỉ sai lầm…

Đọc trước bài Nếu cậu muốn có một người bạn để chuẩn bị cho bài học tiếp theo. Đây là đoạn trích từ quyển Hoàng tử bé, quyển sách gối đầu giường của nhiều bạn học sinh.

Kết luận

Thông tin tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên liên quan đến nội dung, nghệ thuật đã được hướng dẫn chi tiết. Bạn có thể tham khảo để chuẩn bị bài học, tìm hiểu thông tin trước buổi học..