120+ Ca dao ru con ngủ hay nhất (Gió mùa thu mẹ ru con ngủ)
Ca dao ru con là những lời hay ý đẹp được ông bà truyền lại qua các đời với nội dung hướng đến việc giáo dục, xây dựng tình yêu quê hương và con người. Những câu hát ru mềm mại, uyển chuyển đi sâu vào tiềm thức đứa trẻ, tạo nên những mầm non tương lai cho đất nước tươi đẹp.
Thepoetmagazine đã tổng hợp nên những câu thơ hay, hàm xúc và ý nghĩa. Bạn có thể theo dõi để cảm nhận văn hóa dân tộc Việt Nam đã mang đến những câu thơ cảm xúc ra sao.
1/ Ca dao ru con Bắc Bộ chan chứa tình cảm
Ca dao mẹ ru con miền Bắc mang đậm phong cách vùng núi trung du. Nơi đây đặc trưng với những bài hát dịu dàng, sâu sắc, chứa đựng vô vàn hình ảnh đẹp về con người và thiên nhiên.
Bài 1
Hôm qua tát nước đầu đình
Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen
Em được thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà
Áo anh sứt chỉ đường tà
Vợ anh chưa có mẹ già chưa khâu
Áo anh sứt chỉ đã lâu
Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng
Khâu rồi anh sẽ trả công
Đến lúc lấy chồng anh lại giúp cho
Giúp cho một thúng xôi vò
Một con lợn béo, một vò rượu tăm
Giúp cho em đôi chiếu nằm
Đôi chăn em đắp, đôi chằm em đeo
Giúp cho quan tám tiền cheo
Quan năm tiền cưới lại đèo buồng cau.
Bài 2
Con thèm phẩm oản trên chùa
Thèm quả chuối ngự tiến vua của làng
Con thèm gạo cốm Làng Ngang
Con thèm ăn quả dưa gang Làng Quài
Con thèm cá mát canh khoai
Con thèm xơ mít, thèm tai quả hồng
Con thèm đuôi cá vây bông
Thèm râu tôm rảo, thèm lòng bí đao.
Bài 3
À á à à ời… à á à à ơi… bồng bồng bống bống bang bang, mẹ bống yêu bống á à bống càng làm thơ
À á à à ời… à á à à ơi… con ơi muốn nên thân người lắng tai nghe lấy… á… những lời mẹ ru
Gái thì giữ việc trong nhà, khi vào cánh cửi á à khi ra thêu thùa
Trai thời đọc sách ngâm thơ dùi mài kinh sử… để chờ kịp á à… khoa
À á á ơi mai sau nối nghiệp mẹ cha trước là đẹp mặt á à… sau là ấm thân
À á à à ời… à á à à ơi… công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước á a… trong nguồn chảy ra…
Một lòng thờ mẹ kính cha.. cho tròn chữ hiếu á à a.. mới là đạo con.
À á à à ời … à á à à ơi… nuôi con cho được vuông tròn, mẹ thầy dầu dãi xương mòn gối long.
Con ơi cho trọn hiếu trung, thảo ngay một dạ á à.. kẻo luống công mẹ cày
À á à à ơi… à á à à ơi… làm trai quyết chí tu thân công danh chớ vội á à… nợ nần chớ đã lo
Khi nên trời giúp công cho làm trai năm liệu á à.. bảy lo mới thạo
À á..ơi… trời sinh trời trời chẳng phụ nào phong vân gặp hội í í… anh hào ra tay
Trí khôn dắt để xạ mày, có công mài sắt á à.. có ngày nên kim… à á à à ơi… à á à à ời…
Bài 4
Con ơi, mẹ dặn câu này
Chăm lo đèn sách cho tày áo cơm
Làm người đói sạch rách thơm
Công danh là nợ nước non phải đền
Bài 5
Đường xa ơi hỡi đường xa
Đem sầu tới bỏ cho ta mà về
Bài 6
Chẻ tre đan nón
Ta lý khăn xanh
Đánh giặc vùng Thanh
Những khe cùng núi
Những suối cùng đèo
Cách sông cũng lội
Cách núi cũng trèo
Phận lính thì nghèo
Tiền lương gạo hết
Người ngoan ở nhà
Có thấu cho chăng?
Tre già để mặc cho măng
Bài 7
Gió Động Đình mẹ ru con ngủ
Trăng Tiền Đường ấp ủ năm canh
Tiết trời thu lạnh lành lanh
Cỏ cây khóc hạ, hoa cành thương đông
Bống bồng bông, bống bồng bông
Võng đào mẹ bế con rồng cháu tiên
Bài 8
Con ơi, con ngủ cho mùi
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông.
Chông này gìn giữ non sông,
Chông này góp sức diệt quân bạo tàn.
Chông này xóa sạch tóc tang,
Chông này đem lại tiếng đàn lời ca
Cho con gần mẹ gần cha,
Cho nước độc lập, cho nhà yên vui.
Con ơi con ngủ cho mùi,
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông.
2/ Ca dao ru con Nam Bộ ngọt ngào
Bài hát ru Nam Bộ được biết đến với làn điệu ngân nga dịu dàng, ngọt ngào chứa chan đi vào lòng người. Mỗi bài ca đều có những từ địa phương rõ nét, khơi gợi nên lối sống chân chất của cả một vùng sông nước mênh mông.
Bài 1
Ầu ơ, ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi
Khó đi mẹ dắt con đi
Con đi trường học mẹ đi trường đời.
Bài 2
Ví dầu cầu ván đóng đinh
Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi
Khó đi mượn chén ăn cơm
Mượn ly uống rượu, mượn đờn kéo chơi
Kéo chơi ba tiếng đờn cò
Đứt dây đứt nhợ quên hò sự sang
Ví dầu thiếp chẳng yêu chàng
Xin đưa thiếp xuống đò ngang thiếp về.
Bài 3
Đèn Sài Gòn ngọn xanh ngọn đỏ
Đèn Mỹ Tho ngọn tỏ ngọn lu
Anh về anh học chữ nhu
Ba thu em cũng đợi ngàn năm em cũng chờ.
Bài 4
Ầu ơ,…Em tôi khát sữa bú tay
Ai cho bú thép ngày rày mang ơn
Ầu ơ,…
Mẹ ơi đừng đánh con đau
Để con bắt cá hái rau mẹ dùng.
Ầu ơ,…
Má ơi đừng đánh con đau
Để con hát bội làm đào má coi.
Ầu ơ,…
Mẹ ơi chớ đánh con hoài
Để con bắt ốc hái xoài mẹ ăn.
Ầu ơ,…
Ví dầu cá bống đánh đu
Tôm càng hát bội, cá thu cầm chầu.
Ầu ơ,…
Ví dầu ví dẩu ví dâu
Ví qua ví lại ví trâu vô chuồng.
Ầu ơ…
Ví dầu cầu ván đóng đinh…
Cầu tre lắc lẻo gập ghình khó đi…
Ầu ơ…
Khó đi mẹ dắt con đi…
Con đi trường học, mẹ đi trường đời.
Bài 5
Cái cò là cái cò Quăm
Mày hay đánh vợ đêm nằm với ai?
Có đánh thì đánh sớm mai
Đừng đánh chập tối chẳng ai cho nằm.
Bài 6
Ăn chi ngon bằng cơm với cá
Ai thương bằng tình mẹ thương con
Bao giờ cá lý hoá long
Đền ơn cha mẹ, đền ơn cha mẹ ẵm bồng (chứ) ngày xưa.
3/ Ca dao ru con ngủ ý nghĩa yêu quê hương đất nước
Quê hương là hai chữ thiêng liêng, là nơi chôn nhau cắt rốn và nuôi dưỡng sinh mệnh. Ca dao hát ru ghi tạc điều này trong lòng con trẻ, để dù sau này đi đâu về đâu cũng hướng về tổ quốc, về nơi có gia đình ngóng trông.
Bài 1
Kẻ Dầu có quán Đình Thành,
Kẻ Hạc ta có Ba Đình, Ba Voi.
Mười tám cất thuyền xuống bơi,
Mười chín giã bánh, hai mươi rước thần.
Bạn có thể sưu tầm thêm những câu ca dao tục ngữ về học tập hay để đọc cho con nghe từ lúc nhỏ. Các bé sẽ được cảm nhận ý nghĩa cũng như vai trò của việc học từ sớm.
Bài 2
Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước con chim ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí yêu người anh em
Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng
Một người đâu phải dân gian
Sống trong 1 đốm lửa tàn mà thôi
Núi cao bởi có đất bồi
Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu
Trăm dòng sông đổ biển sâu
Biển chê sông đục biển đâu nước về
Tre già yêu lấy măng non
Chắt chiu như mẹ yêu con tháng ngày
Mai sau con lớn nên người
Hai tay ôm cả giang sơn đất trời.
Bài 3
Ru em cho thét cho muồi
Để mẹ đi chợ mua vôi ăn trầu
Mua vôi Chợ Quán Chợ Cầu
Mua cau Nam Phổ, mua trầu Chợ Dinh.
Bài 4
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba
Khắp miền truyền mãi câu ca
Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm.
Bài 5
Ngọn núi Truồi vừa cao, vừa dựng
Lòng người Thừa thiên vừa cứng, vừa dai
Dù cho nắng sớm mưa mai
Song dồn gió dập, vẫn tranh đấu cho
Nam Bắc trong ngoài gặp nhau.
Bắc Nam là con một nhà
Là gà một mẹ, là hoa một cành
Nguyện cùng biển thẳm non xanh
Thương nhau nuôi chí đấu tranh cho bền.
Bài 6
Đất Quảng Nam chưa mưa đã thấm
Rượu hồng đào chưa nhấm đã say
Lòng ta như chén rượu đầy,
Lời thề nhớ chén rượu này bạn ơi!
Câu hò từ thuở xa xôi
Bao năm còn vọng đậm lời nước non.
Bài 7
Ai lên làng Quỳnh hái chè
Hái dăm ba lá xuống khe ta ngồi!
Muốn ăn cơm trắng cá mè
Thì lên làng Quỳnh hái chè với anh
Muốn ăn cơm trắng cá rô
Thì lên làng Quỳnh quẩy bồ cho anh
4/ Ca dao ru bé ngủ nhẹ nhàng, sâu lắng
Những bài ca dao với nội dung chứa chan tình cảm, kết hợp nhịp điệu dân ca mềm mại đưa con trẻ vào giấc ngủ. Đó là tình mẹ rộng lớn như biển cả, luôn muốn con được an giấc trong đêm thâu.
Bài 1
Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về
Cò về thăm quán cùng quê
Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh.
Bài 2
Cái Bống là cái bống bang
Mẹ Bống yêu Bống, Bống càng làm thơ
Mẹ Bống yêu Bống bao giờ
Để cho cái Bống làm thơ cả ngày
Cái Bống là cái Bống bình
Thổi cơm gánh nước, một mình Bống ơi
Khách vào khách hãy ngồi chơi
Để tôi đi chợ mua vôi ăn trầu
Hàng trầu đã hết từ lâu
Hàng vôi còn đợi, bắc cầu mới sang.
Bài 3
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.
5/ Những bài hát ca dao ru con ngủ ngon Nghệ Tĩnh
Câu ca dao mẹ ru con bao năm vẫn nhớ xứ Nghệ xứ Hà lúc nào cũng dễ đi vào tận sâu trái tim. Hình ảnh núi Hồng Lĩnh, sông Lam, núi Hồng Sơn,… luôn khơi gợi lên tình yêu quê hương dịu dàng.
Bài 1
Ai biết nước sông Lam răng là trong, là đục
Thì mới biết sống cuộc đời răng là nhục, là vinh.
Thuyền em lên thác xuống ghềnh
Nước non là nghĩa, là tình ai ơi.
Bài 2
Ơn trời mưa nắng phải thì
Ơn trời mưa nắng phải thì,
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.
Công lênh chẳng quản bao lâu.
Bài 3
Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về
Bắt được con cá rô trê
Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn
Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba
Đây cũng là câu ca dao tục ngữ về lao động sản xuất hay và ý nghĩa. Mỗi câu thơ đều nói lên nỗi vất vả của mẹ khi nuôi con nhỏ.
Bài 4
Hồng Sơn cao ngất mấy trùng
Lam Giang mấy trượng thì lòng mấy nhiêu
Tai nghe câu ví chân vân
Tiếng đàn tiếng nhạc nghe gần nghe xa.
Bài 5
Bốn mùa em chẳng phải lo
Gạo Ðồng Nai, vải Nghệ Tĩnh, em ấm no một đời.
Bài 6
Đêm khuya trăng tà
Mẹ ru con ngủ
À à ơi ! À à ơi !
Bài 7
Ngoan ngoan con nhoẻn miệng cười
Trông con mẹ tưởng như đời nở hoa
Bài 8
Chinh chiến miền xa, cha con, chinh chiến miền xa
Mong sao con trẻ quê nhà được vui.
Ngoan ngoan con nhoẻn miệng cười
Thương con, Mẹ những tơi bời ruột gan
Giông tố lầm than, con ơi, nơi kia giông tố lầm than
Gây nên bao cảnh điêu tàn thảm thương
Bài 9
Mấy đời bánh đúc có xương
Mấy đời giặc Pháp có thương dân mình
Trách ai uốn lưỡi cầu vinh
Bán hương nỡ quên tình nước non.
6/ Gió mùa thu mẹ ru con ngủ là gì?
Ca dao gió mùa thu mẹ ru con ngủ là sự tôn vinh về đức hy sinh của người mẹ với con mình. Mẹ luôn là người sẵn sàng dành trọn tất cả những gì đang có hài nhi dù phải chịu đớn đau.
Bên cạnh đó, đây cũng là câu ca dao nói về sự hy sinh của người vợ dành cho gia đình khi chồng phải rời quê hương đi lính.
Gió mùa thu, Mẹ ru con ngủ
Năm canh chầy thức đủ vừa năm
Hỡi chàng, chàng ơi
Hỡi người, người ơi
Em nhớ tới chàng, Em nhớ tới chàng
Hãy nín! nín đi con!
Hãy ngủ! ngủ đi con!
Con hời… con hỡi…
7/ Ca dao ru con về tình cảm gia đình
Những câu ca thấm đẫm tình yêu của các thành viên trong một gia đình. Cha mẹ, ông bà, con cái, anh chị em sống chan hoà và dành những điều tốt đẹp nhất cho nhau.
Bài 1
À ơi. Con cò mày đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
À ơi. Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
À ơi. Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
Bài 2
Gió đưa cành trúc la đà
tiếng chuông Trấn võ canh gà thọ xương
Mịt mù khói toả ngàn sương
nhịp chày Yên thái mặt gương Tây hồ
Ba thương con vì con giống mẹ
mẹ thương con vì con giống ba .
Cả nhà ta cùng thương yêu nhau .
Xa là nhớ ,gần nhau là cười.
Ba đi xa thì con với mẹ
mẹ đi xa thì con với ba .
Cả nhà ta cùng thương yêu nhau.
Xa là nhớ, gần nhau là cười.
Bài 3
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng tiếng hát nỉ non.
Bài 4
À ơi…
Mạ ơi đừng gả con xa
Chim kêu vượn hú biết nhà mạ đâu
À ơi…
Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Ngó về quê mẹ ruột đau chín chiều.
Bài 5
Công cha, đức mẹ cao dày
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ
Nuôi con khó nhọc đến giờ
Trưởng thành con phải, con phải biết thờ (chứ) hai thân.
Bài 6
Ngậm đắng nuốt cay thương thay lòng mẹ
Bên ướt mẹ nằm, bên ráo (chứ) con lăn
Con ăn con ngủ thì mẹ đỡ băn khoăn
Khi con trở trời hơi gió, mẹ chẳng an tâm chút nào.
Bài 7
Non nào cao (chứ) bằng non Sơn Thái
Nghĩa nào nặng bằng nghĩa cha con
Ví dù cách trở nước non
Ví dù cách mặt, (chứ) lòng mẹ vẫn còn thương mà nhớ thương.
Bài 8
Khôn ngoan nhờ ấm cha ông
Làm nên phải nhớ tổ tông ông bà
(Chứ) đạo làm con chớ hững hờ
Phải đem hiếu kính, phải đem hiếu kính mà thờ từ nghiêm.
Bài 9
Lên non mới biết non cao
Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.
Bài 10
Con ho lòng mẹ tan tành,
Con sốt lòng mẹ như bình nước sôi.
Bài 11
Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều
Chiều chiều lại nhớ chiều chiều
Nhớ người quân tử khăn điều vắt vai.
Bài 12
Ru con, con ngủ cho say
Để u dệt vải cho thầy nhuộm nâu
Cắt quần cắt áo u khâu
Để thầy con mặc dãi dầu mùa chiêm.
Bài 13
Cái cò là cái cò kỳ
Ăn cơm nhà dì, uống nước (á) nhà cô
Đêm về nó ngày ô ô
Chồng yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà
Đi chợ thì hay ăn quà
Chồng yêu chồng bảo về nhà đỡ (à) cơm
Cái cò là cái cò ca
Bắt về làm thịt lấy ra ba phần
Miếng nạc thời để phần chồng
Miếng xương mẹ gặm, miếng lòng phần con.
8/ Thành ngữ tục ngữ ru con về tình yêu đôi lứa
Tình yêu luôn là chủ đề được khai thác mạnh mẽ trong kho tàng thơ ca Việt Nam. Ca dao tục ngữ ru con vì thế cũng đa dạng bối cảnh, nhân vật kể chuyện, tình sử các cặp đôi,…
Bài 1
Đến mùa xuân.. trong cơn mà gió thắm
Cha con về.. là cha con về.. con nắm tay cha
Hỡi người người ơi.. hỡi chàng chàng ơi
Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng.
Bài 2
Chí làm trai, say mê mà giữ nước
Em nỡ dạ nào.. em nỡ dạ nào.. trách mối tình ai
Hỡi chàng chàng ơi.. hỡi người người ơi
Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng
Bài 3
Con cò, cò bay lả, lả, bay la
Bay từ từ cửa phủ,
Bay ra, ra cánh đồng
Tình tính tang, là tang tính tình
Duyên tình rằng, ấy duyên tình ơi,
Rằng có nhớ, nhớ hay chăng?
Rằng có biết biết hay chăng?
Bài 4
Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân
Nụ tâm xuân nở hoa xanh biếc
Em đi lấy chồng, anh tiếc lắm thay
Ba đồng một miếng trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng, biết thuở nào ra.
Bài 5
Nhớ ai, em những khóc thầm
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa
nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai.
Bài 6
Chiều chiều ra đứng Tây lầu tây
Tây lầu Tây, thấy cô tang tình gánh nước
Tưới cây tưới cây ngô đồng
Xui ai xui trong lòng, trong lòng tôi thương
Thương cô tưới cây ngô đồng.
Bài 7
Chiều chiều ra đứng bên dòng sông
Sông dòng sông, thấy ai tang tình khuấy nước
Đẩy đưa đẩy đưa con đò
Thương ơi thương con đò, con đò sang sông
Mênh mang nước trôi xuôi dòng.
Bài 8
Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng
Về kinh ăn cá về đồng ăn cua
Gió đưa bông cải về trời
Rau răm ở lại chịu lời đắng cay.
Bài 9
Ầu ơ, chim xa cành như cây xa cội
Người xa người tội lắm người ơi
Thà rằng không biết thì thôi
Biết mà mỗi đứa mỗi nơi cũng buồn.
Bài 10
Nhớ ai, em những khóc thầm
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa
Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai.
Bài 11
Chàng ơi xin chớ lo phiền
Tóc xe trăm ngọn em liền gỡ xong
Rối tơ em gỡ còn suôn
Rối đầu có lược, rối lòng có em.
Bài 12
Yêu nhau chả lấy được nhau
Con lợn bỏ đói buồng cau bỏ già
Bao giờ sum họp một nhà
Con lợn lại béo cau già lại ngon
Ru em cho thét cho muồi
Để mẹ đi chợ mua vôi ăn trầu
Mua vôi Chợ Quán Chợ Cầu
Mua cau Nam Phổ, mua trầu Chợ Dinh
Chợ Dinh bán áo con trai
Triều Sơn bán nón, Mậu Tài bán kim.
Bài 13
Gió đưa bụi chuối sau hè…
Anh mê vợ bé bỏ bè con thơ…
Ầu ơ… Con thơ tay ẵm tay bồng…
Tay dắt mẹ chồng, đầu đội thúng bông.
Bài 14
Ầu ơ… Nhạn về biển Bắc nhạn ôi…
Bao thuở nhạn hồi kẻo én đợi trông.
Ầu ơ… Ví dầu tình bậu muốn thôi…
Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.
Bài 15
Chim quyên ăn trái nhãn lồng
Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi.
Bài 16
Ai kêu ai hú bên sông
Tôi đang vá áo cho chồng tôi đây.
Bài 17
Gió đưa liễu yếu, mai quằn
Liễu yếu mặc liễu, mai oằn mặc mai.
Bài 18
Gió đưa bụi chuối sau hè
Bụi môn trước ngõ ai dè em hư.
Bài 19
Chàng ơi phụ thiếp làm chi
Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.
Anh kia có vợ con rồi,
Mà anh còn muốn hoa hồi cầm tay.
Hoa hồi vừa đắng vừa gây,
Vừa mặn như muối, vừa cay như gừng.
Xin đừng thấy quế phụ hương
Quế già quế rụi hương trường thơm xa
Khi chưa cầu lụy trăm đàn,
Được rồi thì lại phũ phàng làm ngơ.
Thế gian một vợ một chồng
Chẳng như vua bếp hai ông một bà.
Đã đành gia thất thì thôi
Đèo bòng chi lắm tội trời ai mang?
Chồng ta áo rách ta thương
Chồng người áo gấm xông hương mặc người.
Bài 20
Đố ai ngồi võng không đưa
Ru con không hát đò đưa không chèo
Đố ai đốt cháy ao bèo
Để anh gánh đá Đông Triều về ngâm
Bao giờ cho đá nảy mầm
Sung kia nảy nụ cho hành ra hoa
Bao giờ trạch đẻ ngọn đa
Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình
Bao giờ dâu biếc dựng đình
Lim kia làm kén thì mình lấy ta
À á à ơi, à á à ơi…
Bài 21
Chiều chiều ra đứng bên dòng sông
Sông dòng sông, thấy ai tang tình khuấy nước
Đẩy đưa đẩy đưa con đò
Thương ơi thương con đò, con đò sang sông
Mênh mang nước trôi xuôi dòng.
Bài 22
Ầu ơ… Nhạn về biển Bắc nhạn ôi
Bao thuở nhạn hồi kẻo én đợi trông
Ầu ơ… Ví dầu tình bậu muốn thôi
Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.
9/ Ca dao ru bé ngủ về công cha nghĩa mẹ
Công lao của cha mẹ như trời bể, là điều mà bất cứ người con nào cũng phải ghi lòng tạc dạ. Lời ru về nghĩa cử cao đẹp này luôn trường tồn với thời gian, là điều mà người con phải lắng nghe từ khi còn trong nôi.
Bài 1
Cái ngủ mày ngủ cho ngoan
Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về
Bắt được con cá rô trê
Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn
Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba
Mèo già bắt được mèo ốm phải đòn
Mèo con ăn vạ, con quạ chết trôi
Con ruồi đứt cánh, đòn gánh có mấu
Cây trẩu có hoa, cây cà có trái
Con gái có chồng, đàn ông có vợ
Kẻ chợ có con.
Bài 2
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Bài 3
Nửa đời đi ngược về xuôi
Đêm nay bố ngắm con cười trong mơ
Môi hồng, răng trắng, tóc tơ
Bố cho máu đỏ, mẹ cho hình hài.
Bài 4
À a à ơi.
Trưa hè bên chiếc võng đưa.
Mẹ ru con ngủ ơ, ơ giữa trưa bóng tròn. À a à ơi .
Đức mẹ nặng nên là con nhớ công cha, là công cha đức mẹ .
Bài 5
Trưa hè bên chiếc võng đưa
Mẹ ru con ngủ, mẹ ru con ngủ giữa trưa nắng vàng
Chim trời ai dễ đếm lông
Nuôi con ai nỡ, nuôi con ai nỡ (mà) kể công tháng ngày.
Ai về nhắn với bạn nguồn
Mít non gởi xuống cá chuồn gởi lên
Chuột kêu chút chít trong rương
Anh đi cho khéo cái đụng giường mẹ la
Khi xa thì chỗ ngõ cũng xa
Khi gần Vĩnh Điện, khi gần Vĩnh Điện, La Qua cũng gần.
Bài 6
Cây khô chưa dễ mọc chồi
Bác mẹ chưa dễ ở đời với ta
Non sông bao tuổi mà già
Bởi vì sương tuyết, bởi vì sương tuyết hoá ra bạc đầu.
Bài 7
Mang nặng đẻ đau cưu mang chín tháng
Nghĩa mẹ tày trời sông cạn nuôi con
Đói cơm rách áo, ruột mẹ héo hon
Khi con no ấm, lòng mẹ vẫn chưa trọn (mà) thảnh thơi.
Bài 8
Ăn chi ngon bằng cơm với cá
Ai thương bằng tình mẹ thương con
Bao giờ cá lý hoá long
Đền ơn cha mẹ, đền ơn cha mẹ ẵm bồng (chứ) ngày xưa.
Bài 9
Còn cha gót đỏ như son
Đến khi cha mất gót con đen xì.
Bài 10
Còn cha còn mẹ thì thơm
Không cha không mẹ như đờn đứt dây
Đờn đứt dây còn xoay còn nối
Con mất cha mẹ rồi con phải mồ côi.
Chàng ơi xin chớ lo phiền
tóc xe trăm ngọn em liền gỡ xong
Rối tơ em gỡ còn suôn
Rối đầu có lược, rối lòng có em.
Bài 11
Ai rằng công mẹ như non
Thật ra công mẹ lại còn lớn hơn.
Bài 12
Lòng mẹ như bát nước đầy,
Mai này khôn lớn, ơn này tính sao.
Bài 13
Nhớ ơn chín chữ cù lao,
Ba năm bú mớm biết bao thân tình.
Bài 14
Nuôi con chẳng quản chi thân,
Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn.
Bài 15
Ngó lên trời thấy cặp cu đang đá
Ngó về Rạch Giá thấy cặp cá đang đua
Anh về lập miếu thờ vua
Lập trang thờ mẹ, lập chùa thờ cha.
Bài 16
Non nào cao (chứ) bằng non Sơn Thái
Nghĩa nào nặng bằng nghĩa cha con
Ví dù cách trở nước non
Ví dù cách mặt, (chứ) lòng mẹ vẫn còn thương mà nhớ thương.
10/ Những bài ca dao ru con dạy con hiếu thuận
Hiếu thuận với cha mẹ và ông bà là điều mà người làm con phải làm, không chỉ là nghĩa vụ mà còn là lòng biết ơn chân thành, tình yêu vô bờ bến. Những bài ru với nội dung này dạy con cách làm người, hình thành đạo đức tốt đẹp từ nhỏ.
Bài 1
Mẹ già ở tấm lều tranh,
Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con.
Bài 2
Ân sâu nghĩa nặng chớ quên
Làm con phải giữ lấy nền phong gia.
Bài 3
Làm người phải biết cương thường
Xem trọng ngũ đẳng, quân cương ở đầu
Thờ cha kính mẹ trước sau
Anh em hòa thuận mới hầu làm nên
Vợ chồng đạo nghĩa cho bền
Bạn bè cho thực dưới trên đúng đường.
Bài 4
Thứ nhất thì tu tại gia,
Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa.
Bài 5
Ngày nào em bé con con,
Bây giờ em đã lớn khôn thế này
Cơm cha, áo mẹ, công thầy,
Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao.
Lưu lại những câu ca dao tục ngữ về tôn sư trọng đạo để dạy đạo nghĩa này cho con thơ. Ru con với những câu dạy thấm nhuần lễ nghĩa của người Việt Nam từ xưa đến nay giúp con trưởng thành tài đức vẹn toàn.
Bài 6
Ai về tôi gởi buồng cau,
Buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy.
Ai về tôi gởi đôi giày,
Phòng khi mưa gió để thầy mẹ đi.
Bài 7
Chim đa đa đậu nhánh đa đa,
Chồng gần không lấy, để lấy chồng xa.
Mai sau cha yếu mẹ già,
Bát cơm đôi đũa, ly trà ai dâng?
Bài 8
Nếu mình hiếu với mẹ cha,
Chắc con cũng hiếu với ta khác gì?
Nếu mình ăn ở vô nghì,
Đừng mong con hiếu làm gì uổng công?
11/ Ca dao hát ru cổ tích, ngụ ngôn vui vẻ
Những bài ru con còn chứa đựng các câu chuyện cổ tích, ngụ ngôn, thần thoại, truyền thuyết. Nội dung được truyền tải một cách vui vẻ nhẹ nhàng để con dễ ghi nhớ hơn, có tác dụng rất lớn đến sự phát triển trí tuệ.
Bài 1
Cái bống là cái bống bang
Ăn cơm bằng sàng, bốc muối bằng vung.
Mẹ giận mẹ vứt xuống sông,
Bơi ra cửa biển lấy chồng lái buôn.
Khát nước thì uống nước nguồn,
Lạc đường thì bảo lái buôn đưa về.
Bài 2
Thằng Bờm có cái quạt mo
Phú ông xin đổi ba bò chín trâu
Bờm rằng, Bờm chẳng lấy trâu
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè
Bờm rằng, Bờm chẳng lấy mè
Phú ông xin đổi một bè gỗ lim
Bờm rằng, Bờm chẳng lấy lim
Phú ông xin đổi đôi chim đồi mồi
Bờm rằng, Bờm chẳng lấy mồi
Phú ông xin đổi nắm xôi Bờm cười.
Bài 3
Bồng bồng cõng chồng đi chơi
Đi đến chỗ lội đánh rơi mất chồng
Ông ơi cho tôi mượn cái khau sòng
Để tôi tát nước vớt chồng tôi lên.
Bài 4
Thằng Cuội ngồi gốc cây đa,
Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời
Cha còn cắt cỏ trên trời
Mẹ còn cưỡi ngựa đi mời quan viên.
Bài 5
Cái cò cái vạc cái nông
Sao mày dẫm lúa nhà ông hỡi cò
không không, tôi đứng trên bờ
Mẹ con cái diệc đổ thừa cho tôi.
Bài 6
Con vua thì lại làm vua
Con sãi ở chùa lại quét lá đa
Bao giờ dân nổi can qua
Con vua thất thế lại ra quét chùa.
Bài 7
Con kiến mà leo cành đa
Leo phải cành cụt leo ra leo vào
Con kiến mà leo cành đào
Leo phải cành cụt leo vào leo ra.
Bài 8
Bà già đi chợ Cầu Đông
Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng
Thầy bói gieo quẻ nói rằng
Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn.
Bài 9
Con mèo mà trèo cây cau
Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà
Chú chuột đi chợ đường xa
Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo.
Bài 10
Ví dầu ví dẩu ví dâu
Ví qua ví lại ví trâu vô rừng
Vô rừng bứt một sợi mây
Đem về thắt võng cho nàng đi buôn
Đi buôn không lỗ thì lời
Mua 3 lạng thịt để dành cho em ăn.
Bài 11
Đói lòng ăn trái khổ qua
Nuốt vội sợ đắng, nhả ra bạn cười.
Bài 12
Cái bống đi chợ Cầu Cần
Thấy ba ông bụt cởi trần nấu cơm
Ông thì xới xới, đơm đơm
Ông thì ứ hự, nồi cơm không còn.
Cái bống đi chợ Cầu Canh
Con tôm đi trước, củ hành theo sau
Con cua lạch đạch theo hầu
Cái chày rơi xuống vỡ đầu con cua.
12/ Ca dao tục ngữ ru con dạy làm người, chăm chỉ lao động
Truyền thống của đất nước ta là lao động chăm chỉ dù làm công việc gì đi chăng nữa. Những bài hát ru dạy con về giá trị tốt đẹp này, khuyên răn rèn giũa con người được các bà mẹ yêu thích.
Bài 1
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
Bài 2
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa
Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quản công
Bao giờ cây lúa còn bông
Thời còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.
Bài 3
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
Bài 4
Làm trai đứng ở trên đời
Sao cho xứng đáng, sao cho xứng đáng giống nòi nhà ta
Ghi vai gánh vác sơn hà
Sao cho tỏ mặt, sao cho tỏ mặt mới là trượng phu.
Bài 5
Con ơi con ngủ cho ngoan
Để mẹ xúc nốt, để mẹ xúc nốt bồ than cho đầy
Ngủ đi con nhé con ơi
Mai sau con lớn, mai sau con lớn thành người trò ngoan.
Bài 6
Ru em em ngủ cho ngoan
Để mẹ đi chặt cây chuối trên nương xa
Em ngủ đừng khóc nữa
Ngoài đồng xa cha đang đi kiếm măng non
nín đi hỡi em ơi
Nơi xa mẹ nhặt được nhiều ngọn rau non
đừng khóc nữa hỡi em ơi.
Bài 7
Ru con, con ngủ cho lâu
Để mẹ đi cấy ruộng sâu lâu về
Ru con, con ngủ cho mê
Mẹ còn lo chuyện lê thê kéo cày
Ru con, con ngủ cho say
Mẹ còn vất vả chân tay ngoài đồng
Ru con, con ngủ cho nồng
Mẹ còn nhổ mạ trả công cho người.
Bài 8
Ầu ơ, Bồng bống bông bông
Lớn lên con phải cố công học người
Học là học đạo học đời,
Con đừng lêu lổng kẻ cười, người chê.
Bài 9
Con ơi mẹ bảo đây này,
Học buôn học bán cho tày người ta.
Con đừng học thói chua ngoa,
Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười.
Dù no, dù đói cho tươi,
Khoan ăn, bớt ngủ, liệu bài lo toan.
Phòng khi đóng góp việc làng,
Đồng tiền bát gạo lo toan cho chồng.
Trước là đắc nghĩa cùng chồng,
Sau là họ mạc cũng không chê cười.
Con ơi, nhớ bấy nhiêu lời!
13/ Những bài ca dao ru con vui về đời sống hàng ngày
Sinh hoạt hàng ngày mang đến những câu chuyện nhỏ hài hước, giúp con thêm yêu cuộc sống đời thường qua lời hát ru.
Bài 1
Ở Hà Tiên mần ăn không khá
Anh về Rạch Giá, anh bán cá mòi.
Bài 2
Xách rổ đi dạo vườn cà
Cà non chấm mắm, cà già làm dưa
Làm dưa ba bữa dưa chua
Chị đi xách rổ lại mua ba đồng
Ba đồng mắc lắm anh ơi
Cho thêm miếng nữa ăn cùng bữa cơm.
Bài 3
Chưa đi chưa biết Cà Mau
Đi rồi mới biết không đâu hơn cả nhà
Cà nhà tuy có hơi già
Nhưng là cà chậm hơn là Cà Mau.
Bài 4
Ru em buồn ngủ buồn nghê
Con tằm chín đỏ, con dê chín muồi
Con tằm chín để mà nuôi
Con dê chín muồi làm thịt mà ăn.
Bài 5
Con vua thì lại làm vua
Con sãi ở chùa lại quét lá đa
Bao giờ dân nổi can qua
Con vua thất thế lại ra quét chùa.
14/ Thành ngữ tục ngữ ru con về lịch sử hào hùng
Đất nước ta đã trải qua những giai đoạn chiến tranh liên miên, ở đó luôn có những anh hùng bất khuất đứng lên giành lại non sông. Câu chuyện về những vị lãnh tụ, những người lính còn sống mãi qua lời ru của mẹ.
Bài 1
Ru con con ngủ cho lành
Cho mẹ gánh nước rửa bành cho voi
Muốn coi lên núi mà coi
Coi bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng.
Bài 2
Cái cò đi đón cơn mưa
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về
Cò về đến gốc cây đề
Thằng tây nó bắn cò què một chân
Sớm mai đi chợ Đồng Xuân
Chú lính mới hỏi sao chân cò què
Cò rằng cò đậu ngọn tre
Thằng tây nó bắn mới què một (á à) chân.
Bài 3
Đeo hoa chỉ tổ nặng tai
Đeo kiềng nặng cổ hỡi ai có vàng
Làm thâm một nước vẻ vang
Đem vàng giúp nước giàu sang nào tầy
Đổi vàng lấy súng cối xay
Bắn tan giặc Pháp dựng ngày vinh quang.
Bài 4
Ô Loan nước lặng như tờ,
Thương người chiến sĩ dựng cờ Cần vương
Trải bao gối đất nằm sương,
Một lòng vì nước nêu gương anh hùng.
Nghèo thì ăn sắn ăn khoai?
Ai ơi đừng có theo loài Pháp gian.
Bài 5
Ru hời, ru hỡi là ru
Cha con còn ở chiến khu chưa về.
Con ơi! Nhớ trọn lời thề
Tự do, độc lập, không nề hy sinh.
Bài 6
Vượt sông em chở anh sang
Bến trơn em rắc chấu vàng anh sang
Đêm nay đường trải trăng ngà
Hành quân vẫn nhớ bến phà quê em.
Bài 7
Mù u ba thứ mù u
Lính ta thì tình nguyện chớ tình thù ta chẳng đi
Chị em đã quyết chẳng chùn
Hai vai áo ướt chân bùn đường trơn
Em gánh thóc thuế chẳng sờn hai vai
Trời mưa cho ướt lá khoai
Thóc em không ướt vì ngoài lá che
Đường xa, chân bước, tai nghe
Tin vui chiến thắng đưa về khắp nơi.
Bài 8
Ai qua Nông Cống tỉnh Thanh
Dừng chân nhớ Triệu Thị Trinh anh hùng
Ai về Hậu Lộc, Phú Điền,
Nơi đây Bà Triệu trận tiền xung phong.
Kết luận
Ca dao ru con không đơn thuần chỉ là khúc hát đưa trẻ thơ vào giấc ngủ. Nơi ấy còn chứa đựng biết bao lời hay ý đẹp, mang theo giá trị xây dựng tinh thần và trí tuệ cực kỳ to lớn do thế hệ trước gửi gắm.
Chuyên mục Ca dao, thành ngữ, tục ngữ Việt Nam sưu tầm hàng nghìn câu thơ hay, ý nghĩa được lưu truyền từ ngàn đời xưa. Bạn có thể truy cập để xem thêm những vần thơ nuôi dưỡng tâm hồn của ông cha ta đến tận bây giờ.
