120+ Ca dao ru con ngủ hay nhất (Gió mùa thu mẹ ru con ngủ)

Ca dao ru con là những lời hay ý đẹp được ông bà truyền lại qua các đời với nội dung hướng đến việc giáo dục, xây dựng tình yêu quê hương và con người. Những câu hát ru mềm mại, uyển chuyển đi sâu vào tiềm thức đứa trẻ, tạo nên những mầm non tương lai cho đất nước tươi đẹp.

Thepoetmagazine đã tổng hợp nên những câu thơ hay, hàm xúc và ý nghĩa. Bạn có thể theo dõi để cảm nhận văn hóa dân tộc Việt Nam đã mang đến những câu thơ cảm xúc ra sao.

1/ Ca dao ru con Bắc Bộ chan chứa tình cảm

Ca dao mẹ ru con miền Bắc mang đậm phong cách vùng núi trung du. Nơi đây đặc trưng với những bài hát dịu dàng, sâu sắc, chứa đựng vô vàn hình ảnh đẹp về con người và thiên nhiên.

Bài 1

Hôm qua tát nước đầu đình

Bỏ quên cái áo trên cành hoa sen

Em được thì cho anh xin

Hay là em để làm tin trong nhà

Áo anh sứt chỉ đường tà

Vợ anh chưa có mẹ già chưa khâu

Áo anh sứt chỉ đã lâu

Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng

Khâu rồi anh sẽ trả công

Đến lúc lấy chồng anh lại giúp cho

Giúp cho một thúng xôi vò

Một con lợn béo, một vò rượu tăm

Giúp cho em đôi chiếu nằm

Đôi chăn em đắp, đôi chằm em đeo

Giúp cho quan tám tiền cheo

Quan năm tiền cưới lại đèo buồng cau.

Bài 2

Con thèm phẩm oản trên chùa

Thèm quả chuối ngự tiến vua của làng

Con thèm gạo cốm Làng Ngang

Con thèm ăn quả dưa gang Làng Quài

Con thèm cá mát canh khoai

Con thèm xơ mít, thèm tai quả hồng

Con thèm đuôi cá vây bông

Thèm râu tôm rảo, thèm lòng bí đao.

Bài 3

À á à à ời… à á à à ơi… bồng bồng bống bống bang bang, mẹ bống yêu bống á à bống càng làm thơ

À á à à ời… à á à à ơi… con ơi muốn nên thân người lắng tai nghe lấy… á… những lời mẹ ru

Gái thì giữ việc trong nhà, khi vào cánh cửi á à khi ra thêu thùa

Trai thời đọc sách ngâm thơ dùi mài kinh sử… để chờ kịp á à… khoa

À á á ơi mai sau nối nghiệp mẹ cha trước là đẹp mặt á à… sau là ấm thân

À á à à ời… à á à à ơi… công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước á a… trong nguồn chảy ra…

Một lòng thờ mẹ kính cha.. cho tròn chữ hiếu á à a.. mới là đạo con.

À á à à ời … à á à à ơi… nuôi con cho được vuông tròn, mẹ thầy dầu dãi xương mòn gối long.

Con ơi cho trọn hiếu trung, thảo ngay một dạ á à.. kẻo luống công mẹ cày

À á à à ơi… à á à à ơi… làm trai quyết chí tu thân công danh chớ vội á à… nợ nần chớ đã lo

Khi nên trời giúp công cho làm trai năm liệu á à.. bảy lo mới thạo

À á..ơi… trời sinh trời trời chẳng phụ nào phong vân gặp hội í í… anh hào ra tay

Trí khôn dắt để xạ mày, có công mài sắt á à.. có ngày nên kim… à á à à ơi… à á à à ời…

Bài 4

Con ơi, mẹ dặn câu này
Chăm lo đèn sách cho tày áo cơm
Làm người đói sạch rách thơm
Công danh là nợ nước non phải đền

Bài 5

Đường xa ơi hỡi đường xa
Đem sầu tới bỏ cho ta mà về

Bài 6

Chẻ tre đan nón
Ta lý khăn xanh
Đánh giặc vùng Thanh
Những khe cùng núi
Những suối cùng đèo
Cách sông cũng lội
Cách núi cũng trèo
Phận lính thì nghèo
Tiền lương gạo hết
Người ngoan ở nhà
Có thấu cho chăng?
Tre già để mặc cho măng

Bài 7

Gió Động Đình mẹ ru con ngủ
Trăng Tiền Đường ấp ủ năm canh
Tiết trời thu lạnh lành lanh
Cỏ cây khóc hạ, hoa cành thương đông
Bống bồng bông, bống bồng bông
Võng đào mẹ bế con rồng cháu tiên

Bài 8

Con ơi, con ngủ cho mùi
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông.
Chông này gìn giữ non sông,
Chông này góp sức diệt quân bạo tàn.
Chông này xóa sạch tóc tang,
Chông này đem lại tiếng đàn lời ca
Cho con gần mẹ gần cha,
Cho nước độc lập, cho nhà yên vui.
Con ơi con ngủ cho mùi,
Để mẹ ngồi vót cho rồi bó chông.

2/ Ca dao ru con Nam Bộ ngọt ngào

Bài hát ru Nam Bộ được biết đến với làn điệu ngân nga dịu dàng, ngọt ngào chứa chan đi vào lòng người. Mỗi bài ca đều có những từ địa phương rõ nét, khơi gợi nên lối sống chân chất của cả một vùng sông nước mênh mông.

Bài 1

Ầu ơ, ví dầu cầu ván đóng đinh

Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi

Khó đi mẹ dắt con đi

Con đi trường học mẹ đi trường đời.

Bài 2

Ví dầu cầu ván đóng đinh

Cầu tre lắc lẻo gập ghềnh khó đi

Khó đi mượn chén ăn cơm

Mượn ly uống rượu, mượn đờn kéo chơi

Kéo chơi ba tiếng đờn cò

Đứt dây đứt nhợ quên hò sự sang

Ví dầu thiếp chẳng yêu chàng

Xin đưa thiếp xuống đò ngang thiếp về.

Bài 3

Đèn Sài Gòn ngọn xanh ngọn đỏ

Đèn Mỹ Tho ngọn tỏ ngọn lu

Anh về anh học chữ nhu

Ba thu em cũng đợi ngàn năm em cũng chờ.

Bài 4

Ầu ơ,…Em tôi khát sữa bú tay

Ai cho bú thép ngày rày mang ơn

Ầu ơ,…

Mẹ ơi đừng đánh con đau

Để con bắt cá hái rau mẹ dùng.

Ầu ơ,…

Má ơi đừng đánh con đau

Để con hát bội làm đào má coi.

Ầu ơ,…

Mẹ ơi chớ đánh con hoài

Để con bắt ốc hái xoài mẹ ăn.

Ầu ơ,…

Ví dầu cá bống đánh đu

Tôm càng hát bội, cá thu cầm chầu.

Ầu ơ,…

Ví dầu ví dẩu ví dâu

Ví qua ví lại ví trâu vô chuồng.

Ầu ơ…

Ví dầu cầu ván đóng đinh…

Cầu tre lắc lẻo gập ghình khó đi…

Ầu ơ…

Khó đi mẹ dắt con đi…

Con đi trường học, mẹ đi trường đời.

Bài 5

Cái cò là cái cò Quăm

Mày hay đánh vợ đêm nằm với ai?

Có đánh thì đánh sớm mai

Đừng đánh chập tối chẳng ai cho nằm.

Bài 6

Ăn chi ngon bằng cơm với cá

Ai thương bằng tình mẹ thương con

Bao giờ cá lý hoá long

Đền ơn cha mẹ, đền ơn cha mẹ ẵm bồng (chứ) ngày xưa.

 

3/ Ca dao ru con ngủ ý nghĩa yêu quê hương đất nước

Quê hương là hai chữ thiêng liêng, là nơi chôn nhau cắt rốn và nuôi dưỡng sinh mệnh. Ca dao hát ru ghi tạc điều này trong lòng con trẻ, để dù sau này đi đâu về đâu cũng hướng về tổ quốc, về nơi có gia đình ngóng trông.

Bài 1

Kẻ Dầu có quán Đình Thành,

Kẻ Hạc ta có Ba Đình, Ba Voi.

Mười tám cất thuyền xuống bơi,

Mười chín giã bánh, hai mươi rước thần.

Bạn có thể sưu tầm thêm những câu ca dao tục ngữ về học tập hay để đọc cho con nghe từ lúc nhỏ. Các bé sẽ được cảm nhận ý nghĩa cũng như vai trò của việc học từ sớm.

Bài 2

Con ong làm mật yêu hoa

Con cá bơi yêu nước con chim ca yêu trời

Con người muốn sống con ơi

Phải yêu đồng chí yêu người anh em

Một ngôi sao chẳng sáng đêm

Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng

Một người đâu phải dân gian

Sống trong 1 đốm lửa tàn mà thôi

Núi cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu

Trăm dòng sông đổ biển sâu

Biển chê sông đục biển đâu nước về

Tre già yêu lấy măng non

Chắt chiu như mẹ yêu con tháng ngày

Mai sau con lớn nên người

Hai tay ôm cả giang sơn đất trời.

Bài 3

Ru em cho thét cho muồi

Để mẹ đi chợ mua vôi ăn trầu

Mua vôi Chợ Quán Chợ Cầu

Mua cau Nam Phổ, mua trầu Chợ Dinh.

Bài 4

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba

Khắp miền truyền mãi câu ca

Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm.

Bài 5

Ngọn núi Truồi vừa cao, vừa dựng

Lòng người Thừa thiên vừa cứng, vừa dai

Dù cho nắng sớm mưa mai

Song dồn gió dập, vẫn tranh đấu cho

Nam Bắc trong ngoài gặp nhau.

Bắc Nam là con một nhà

Là gà một mẹ, là hoa một cành

Nguyện cùng biển thẳm non xanh

Thương nhau nuôi chí đấu tranh cho bền.

Bài 6

Đất Quảng Nam chưa mưa đã thấm

Rượu hồng đào chưa nhấm đã say

Lòng ta như chén rượu đầy,

Lời thề nhớ chén rượu này bạn ơi!

Câu hò từ thuở xa xôi

Bao năm còn vọng đậm lời nước non.

Bài 7

Ai lên làng Quỳnh hái chè

Hái dăm ba lá xuống khe ta ngồi!

Muốn ăn cơm trắng cá mè

Thì lên làng Quỳnh hái chè với anh

Muốn ăn cơm trắng cá rô

Thì lên làng Quỳnh quẩy bồ cho anh

4/ Ca dao ru bé ngủ nhẹ nhàng, sâu lắng

Những bài ca dao với nội dung chứa chan tình cảm, kết hợp nhịp điệu dân ca mềm mại đưa con trẻ vào giấc ngủ. Đó là tình mẹ rộng lớn như biển cả, luôn muốn con được an giấc trong đêm thâu.

Bài 1

Cái cò đi đón cơn mưa

Tối tăm mù mịt ai đưa cò về

Cò về thăm quán cùng quê

Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh.

Bài 2

Cái Bống là cái bống bang

Mẹ Bống yêu Bống, Bống càng làm thơ

Mẹ Bống yêu Bống bao giờ

Để cho cái Bống làm thơ cả ngày

Cái Bống là cái Bống bình

Thổi cơm gánh nước, một mình Bống ơi

Khách vào khách hãy ngồi chơi

Để tôi đi chợ mua vôi ăn trầu

Hàng trầu đã hết từ lâu

Hàng vôi còn đợi, bắc cầu mới sang.

Bài 3

Anh em nào phải người xa

Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân

Yêu nhau như thể tay chân

Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.

5/ Những bài hát ca dao ru con ngủ ngon Nghệ Tĩnh

Câu ca dao mẹ ru con bao năm vẫn nhớ xứ Nghệ xứ Hà lúc nào cũng dễ đi vào tận sâu trái tim. Hình ảnh núi Hồng Lĩnh, sông Lam, núi Hồng Sơn,… luôn khơi gợi lên tình yêu quê hương dịu dàng.

Bài 1

Ai biết nước sông Lam răng là trong, là đục

Thì mới biết sống cuộc đời răng là nhục, là vinh.

Thuyền em lên thác xuống ghềnh

Nước non là nghĩa, là tình ai ơi.

Bài 2

Ơn trời mưa nắng phải thì

Ơn trời mưa nắng phải thì,

Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.

Công lênh chẳng quản bao lâu.

Bài 3

Cái ngủ mày ngủ cho ngoan

Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về

Bắt được con cá rô trê

Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn

Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba

Đây cũng là câu ca dao tục ngữ về lao động sản xuất hay và ý nghĩa. Mỗi câu thơ đều nói lên nỗi vất vả của mẹ khi nuôi con nhỏ.

Bài 4

Hồng Sơn cao ngất mấy trùng

Lam Giang mấy trượng thì lòng mấy nhiêu

Tai nghe câu ví chân vân

Tiếng đàn tiếng nhạc nghe gần nghe xa.

Bài 5

Bốn mùa em chẳng phải lo

Gạo Ðồng Nai, vải Nghệ Tĩnh, em ấm no một đời.

Bài 6

Đêm khuya trăng tà

Mẹ ru con ngủ

À à ơi ! À à ơi !

Bài 7

Ngoan ngoan con nhoẻn miệng cười

Trông con mẹ tưởng như đời nở hoa

Bài 8

Chinh chiến miền xa, cha con, chinh chiến miền xa

Mong sao con trẻ quê nhà được vui.

Ngoan ngoan con nhoẻn miệng cười

Thương con, Mẹ những tơi bời ruột gan

Giông tố lầm than, con ơi, nơi kia giông tố lầm than

Gây nên bao cảnh điêu tàn thảm thương

Bài 9

Mấy đời bánh đúc có xương

Mấy đời giặc Pháp có thương dân mình

Trách ai uốn lưỡi cầu vinh

Bán hương nỡ quên tình nước non.

6/ Gió mùa thu mẹ ru con ngủ là gì?

Ca dao gió mùa thu mẹ ru con ngủ là sự tôn vinh về đức hy sinh của người mẹ với con mình. Mẹ luôn là người sẵn sàng dành trọn tất cả những gì đang có hài nhi dù phải chịu đớn đau.

Bên cạnh đó, đây cũng là câu ca dao nói về sự hy sinh của người vợ dành cho gia đình khi chồng phải rời quê hương đi lính.

Gió mùa thu, Mẹ ru con ngủ

Năm canh chầy thức đủ vừa năm

Hỡi chàng, chàng ơi

Hỡi người, người ơi

Em nhớ tới chàng, Em nhớ tới chàng

Hãy nín! nín đi con!

Hãy ngủ! ngủ đi con!

Con hời… con hỡi…

7/ Ca dao ru con về tình cảm gia đình

Những câu ca thấm đẫm tình yêu của các thành viên trong một gia đình. Cha mẹ, ông bà, con cái, anh chị em sống chan hoà và dành những điều tốt đẹp nhất cho nhau.

Bài 1

À ơi. Con cò mày đi ăn đêm

Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao

À ơi. Ông ơi, ông vớt tôi nao

Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng

À ơi. Có xáo thì xáo nước trong

Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.

Bài 2

Gió đưa cành trúc la đà

tiếng chuông Trấn võ canh gà thọ xương

Mịt mù khói toả ngàn sương

nhịp chày Yên thái mặt gương Tây hồ

Ba thương con vì con giống mẹ

mẹ thương con vì con giống ba .

Cả nhà ta cùng thương yêu nhau .

Xa là nhớ ,gần nhau là cười.

Ba đi xa thì con với mẹ

mẹ đi xa thì con với ba .

Cả nhà ta cùng thương yêu nhau.

Xa là nhớ, gần nhau là cười.

Bài 3

Cái cò lặn lội bờ sông

Gánh gạo nuôi chồng tiếng hát nỉ non.

Bài 4

À ơi…

Mạ ơi đừng gả con xa

Chim kêu vượn hú biết nhà mạ đâu

À ơi…

Chiều chiều ra đứng ngõ sau

Ngó về quê mẹ ruột đau chín chiều.

Bài 5

Công cha, đức mẹ cao dày

Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ

Nuôi con khó nhọc đến giờ

Trưởng thành con phải, con phải biết thờ (chứ) hai thân.

Bài 6

Ngậm đắng nuốt cay thương thay lòng mẹ

Bên ướt mẹ nằm, bên ráo (chứ) con lăn

Con ăn con ngủ thì mẹ đỡ băn khoăn

Khi con trở trời hơi gió, mẹ chẳng an tâm chút nào.

Bài 7

Non nào cao (chứ) bằng non Sơn Thái

Nghĩa nào nặng bằng nghĩa cha con

Ví dù cách trở nước non

Ví dù cách mặt, (chứ) lòng mẹ vẫn còn thương mà nhớ thương.

Bài 8

Khôn ngoan nhờ ấm cha ông

Làm nên phải nhớ tổ tông ông bà

(Chứ) đạo làm con chớ hững hờ

Phải đem hiếu kính, phải đem hiếu kính mà thờ từ nghiêm.

Bài 9

Lên non mới biết non cao

Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.

Bài 10

Con ho lòng mẹ tan tành,

Con sốt lòng mẹ như bình nước sôi.

Bài 11

Chiều chiều ra đứng ngõ sau

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều

Chiều chiều lại nhớ chiều chiều

Nhớ người quân tử khăn điều vắt vai.

Bài 12

Ru con, con ngủ cho say

Để u dệt vải cho thầy nhuộm nâu

Cắt quần cắt áo u khâu

Để thầy con mặc dãi dầu mùa chiêm.

Bài 13

Cái cò là cái cò kỳ

Ăn cơm nhà dì, uống nước (á) nhà cô

Đêm về nó ngày ô ô

Chồng yêu chồng bảo ngáy cho vui nhà

Đi chợ thì hay ăn quà

Chồng yêu chồng bảo về nhà đỡ (à) cơm

Cái cò là cái cò ca

Bắt về làm thịt lấy ra ba phần

Miếng nạc thời để phần chồng

Miếng xương mẹ gặm, miếng lòng phần con.

8/ Thành ngữ tục ngữ ru con về tình yêu đôi lứa

Tình yêu luôn là chủ đề được khai thác mạnh mẽ trong kho tàng thơ ca Việt Nam. Ca dao tục ngữ ru con vì thế cũng đa dạng bối cảnh, nhân vật kể chuyện, tình sử các cặp đôi,…

Bài 1

Đến mùa xuân.. trong cơn mà gió thắm

Cha con về.. là cha con về.. con nắm tay cha

Hỡi người người ơi.. hỡi chàng chàng ơi

Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng.

Bài 2

Chí làm trai, say mê mà giữ nước

Em nỡ dạ nào.. em nỡ dạ nào.. trách mối tình ai

Hỡi chàng chàng ơi.. hỡi người người ơi

Em nhớ tới chàng.. em nhớ tới chàng

Bài 3

Con cò, cò bay lả, lả, bay la

Bay từ từ cửa phủ,

Bay ra, ra cánh đồng

Tình tính tang, là tang tính tình

Duyên tình rằng, ấy duyên tình ơi,

Rằng có nhớ, nhớ hay chăng?

Rằng có biết biết hay chăng?

Bài 4

Trèo lên cây bưởi hái hoa

Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân

Nụ tâm xuân nở hoa xanh biếc

Em đi lấy chồng, anh tiếc lắm thay

Ba đồng một miếng trầu cay

Sao anh không hỏi những ngày còn không

Bây giờ em đã có chồng

Như chim vào lồng, như cá cắn câu

Cá cắn câu biết đâu mà gỡ

Chim vào lồng, biết thuở nào ra.

Bài 5

Nhớ ai, em những khóc thầm

Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa

nhớ ai ra ngẩn vào ngơ

Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai.

Bài 6

Chiều chiều ra đứng Tây lầu tây

Tây lầu Tây, thấy cô tang tình gánh nước

Tưới cây tưới cây ngô đồng

Xui ai xui trong lòng, trong lòng tôi thương

Thương cô tưới cây ngô đồng.

Bài 7

Chiều chiều ra đứng bên dòng sông

Sông dòng sông, thấy ai tang tình khuấy nước

Đẩy đưa đẩy đưa con đò

Thương ơi thương con đò, con đò sang sông

Mênh mang nước trôi xuôi dòng.

Bài 8

Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng

Về kinh ăn cá về đồng ăn cua

Gió đưa bông cải về trời

Rau răm ở lại chịu lời đắng cay.

Bài 9

Ầu ơ, chim xa cành như cây xa cội

Người xa người tội lắm người ơi

Thà rằng không biết thì thôi

Biết mà mỗi đứa mỗi nơi cũng buồn.

Bài 10

Nhớ ai, em những khóc thầm

Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa

Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ

Nhớ ai, ai nhớ bây giờ nhớ ai.

Bài 11

Chàng ơi xin chớ lo phiền

Tóc xe trăm ngọn em liền gỡ xong

Rối tơ em gỡ còn suôn

Rối đầu có lược, rối lòng có em.

Bài 12

Yêu nhau chả lấy được nhau

Con lợn bỏ đói buồng cau bỏ già

Bao giờ sum họp một nhà

Con lợn lại béo cau già lại ngon

Ru em cho thét cho muồi

Để mẹ đi chợ mua vôi ăn trầu

Mua vôi Chợ Quán Chợ Cầu

Mua cau Nam Phổ, mua trầu Chợ Dinh

Chợ Dinh bán áo con trai

Triều Sơn bán nón, Mậu Tài bán kim.

Bài 13

Gió đưa bụi chuối sau hè…

Anh mê vợ bé bỏ bè con thơ…

Ầu ơ… Con thơ tay ẵm tay bồng…

Tay dắt mẹ chồng, đầu đội thúng bông.

Bài 14

Ầu ơ… Nhạn về biển Bắc nhạn ôi…

Bao thuở nhạn hồi kẻo én đợi trông.

Ầu ơ… Ví dầu tình bậu muốn thôi…

Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.

Bài 15

Chim quyên ăn trái nhãn lồng

Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi.

Bài 16

Ai kêu ai hú bên sông

Tôi đang vá áo cho chồng tôi đây.

Bài 17

Gió đưa liễu yếu, mai quằn

Liễu yếu mặc liễu, mai oằn mặc mai.

Bài 18

Gió đưa bụi chuối sau hè

Bụi môn trước ngõ ai dè em hư.

Bài 19

Chàng ơi phụ thiếp làm chi

Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.

Anh kia có vợ con rồi,

Mà anh còn muốn hoa hồi cầm tay.

Hoa hồi vừa đắng vừa gây,

Vừa mặn như muối, vừa cay như gừng.

Xin đừng thấy quế phụ hương

Quế già quế rụi hương trường thơm xa

Khi chưa cầu lụy trăm đàn,

Được rồi thì lại phũ phàng làm ngơ.

Thế gian một vợ một chồng

Chẳng như vua bếp hai ông một bà.

Đã đành gia thất thì thôi

Đèo bòng chi lắm tội trời ai mang?

Chồng ta áo rách ta thương

Chồng người áo gấm xông hương mặc người.

Bài 20

Đố ai ngồi võng không đưa

Ru con không hát đò đưa không chèo

Đố ai đốt cháy ao bèo

Để anh gánh đá Đông Triều về ngâm

Bao giờ cho đá nảy mầm

Sung kia nảy nụ cho hành ra hoa

Bao giờ trạch đẻ ngọn đa

Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình

Bao giờ dâu biếc dựng đình

Lim kia làm kén thì mình lấy ta

À á à ơi, à á à ơi…

Bài 21

Chiều chiều ra đứng bên dòng sông

Sông dòng sông, thấy ai tang tình khuấy nước

Đẩy đưa đẩy đưa con đò

Thương ơi thương con đò, con đò sang sông

Mênh mang nước trôi xuôi dòng.

Bài 22

Ầu ơ… Nhạn về biển Bắc nhạn ôi

Bao thuở nhạn hồi kẻo én đợi trông

Ầu ơ… Ví dầu tình bậu muốn thôi

Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.

9/ Ca dao ru bé ngủ về công cha nghĩa mẹ

Công lao của cha mẹ như trời bể, là điều mà bất cứ người con nào cũng phải ghi lòng tạc dạ. Lời ru về nghĩa cử cao đẹp này luôn trường tồn với thời gian, là điều mà người con phải lắng nghe từ khi còn trong nôi.

Bài 1

Cái ngủ mày ngủ cho ngoan

Để mẹ đi cấy đồng xa trưa về

Bắt được con cá rô trê

Thòng cổ mang về cho cái ngủ ăn

Cái ngủ ăn không hết để dành đến tết mùng ba

Mèo già bắt được mèo ốm phải đòn

Mèo con ăn vạ, con quạ chết trôi

Con ruồi đứt cánh, đòn gánh có mấu

Cây trẩu có hoa, cây cà có trái

Con gái có chồng, đàn ông có vợ

Kẻ chợ có con.

Bài 2

Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Một lòng thờ mẹ kính cha

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.

Bài 3

Nửa đời đi ngược về xuôi

Đêm nay bố ngắm con cười trong mơ

Môi hồng, răng trắng, tóc tơ

Bố cho máu đỏ, mẹ cho hình hài.

Bài 4

À a à ơi.

Trưa hè bên chiếc võng đưa.

Mẹ ru con ngủ ơ, ơ giữa trưa bóng tròn. À a à ơi .

Đức mẹ nặng nên là con nhớ công cha, là công cha đức mẹ .

Bài 5

Trưa hè bên chiếc võng đưa

Mẹ ru con ngủ, mẹ ru con ngủ giữa trưa nắng vàng

Chim trời ai dễ đếm lông

Nuôi con ai nỡ, nuôi con ai nỡ (mà) kể công tháng ngày.

Ai về nhắn với bạn nguồn

Mít non gởi xuống cá chuồn gởi lên

Chuột kêu chút chít trong rương

Anh đi cho khéo cái đụng giường mẹ la

Khi xa thì chỗ ngõ cũng xa

Khi gần Vĩnh Điện, khi gần Vĩnh Điện, La Qua cũng gần.

Bài 6

Cây khô chưa dễ mọc chồi

Bác mẹ chưa dễ ở đời với ta

Non sông bao tuổi mà già

Bởi vì sương tuyết, bởi vì sương tuyết hoá ra bạc đầu.

Bài 7

Mang nặng đẻ đau cưu mang chín tháng

Nghĩa mẹ tày trời sông cạn nuôi con

Đói cơm rách áo, ruột mẹ héo hon

Khi con no ấm, lòng mẹ vẫn chưa trọn (mà) thảnh thơi.

Bài 8

Ăn chi ngon bằng cơm với cá

Ai thương bằng tình mẹ thương con

Bao giờ cá lý hoá long

Đền ơn cha mẹ, đền ơn cha mẹ ẵm bồng (chứ) ngày xưa.

Bài 9

Còn cha gót đỏ như son

Đến khi cha mất gót con đen xì.

Bài 10

Còn cha còn mẹ thì thơm

Không cha không mẹ như đờn đứt dây

Đờn đứt dây còn xoay còn nối

Con mất cha mẹ rồi con phải mồ côi.

Chàng ơi xin chớ lo phiền

tóc xe trăm ngọn em liền gỡ xong

Rối tơ em gỡ còn suôn

Rối đầu có lược, rối lòng có em.

Bài 11

Ai rằng công mẹ như non

Thật ra công mẹ lại còn lớn hơn.

Bài 12

Lòng mẹ như bát nước đầy,

Mai này khôn lớn, ơn này tính sao.

Bài 13

Nhớ ơn chín chữ cù lao,

Ba năm bú mớm biết bao thân tình.

Bài 14

Nuôi con chẳng quản chi thân,

Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn.

Bài 15

Ngó lên trời thấy cặp cu đang đá

Ngó về Rạch Giá thấy cặp cá đang đua

Anh về lập miếu thờ vua

Lập trang thờ mẹ, lập chùa thờ cha.

Bài 16

Non nào cao (chứ) bằng non Sơn Thái

Nghĩa nào nặng bằng nghĩa cha con

Ví dù cách trở nước non

Ví dù cách mặt, (chứ) lòng mẹ vẫn còn thương mà nhớ thương.

10/ Những bài ca dao ru con dạy con hiếu thuận

Hiếu thuận với cha mẹ và ông bà là điều mà người làm con phải làm, không chỉ là nghĩa vụ mà còn là lòng biết ơn chân thành, tình yêu vô bờ bến. Những bài ru với nội dung này dạy con cách làm người, hình thành đạo đức tốt đẹp từ nhỏ.

Bài 1

Mẹ già ở tấm lều tranh,

Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con.

Bài 2

Ân sâu nghĩa nặng chớ quên

Làm con phải giữ lấy nền phong gia.

Bài 3

Làm người phải biết cương thường

Xem trọng ngũ đẳng, quân cương ở đầu

Thờ cha kính mẹ trước sau

Anh em hòa thuận mới hầu làm nên

Vợ chồng đạo nghĩa cho bền

Bạn bè cho thực dưới trên đúng đường.

Bài 4

Thứ nhất thì tu tại gia,

Thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa.

Bài 5

Ngày nào em bé con con,

Bây giờ em đã lớn khôn thế này

Cơm cha, áo mẹ, công thầy,

Nghĩ sao cho bõ những ngày ước ao.

Lưu lại những câu ca dao tục ngữ về tôn sư trọng đạo để dạy đạo nghĩa này cho con thơ. Ru con với những câu dạy thấm nhuần lễ nghĩa của người Việt Nam từ xưa đến nay giúp con trưởng thành tài đức vẹn toàn.

Bài 6

Ai về tôi gởi buồng cau,

Buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy.

Ai về tôi gởi đôi giày,

Phòng khi mưa gió để thầy mẹ đi.

Bài 7

Chim đa đa đậu nhánh đa đa,

Chồng gần không lấy, để lấy chồng xa.

Mai sau cha yếu mẹ già,

Bát cơm đôi đũa, ly trà ai dâng?

Bài 8

Nếu mình hiếu với mẹ cha,

Chắc con cũng hiếu với ta khác gì?

Nếu mình ăn ở vô nghì,

Đừng mong con hiếu làm gì uổng công?

11/ Ca dao hát ru cổ tích, ngụ ngôn vui vẻ

Những bài ru con còn chứa đựng các câu chuyện cổ tích, ngụ ngôn, thần thoại, truyền thuyết. Nội dung được truyền tải một cách vui vẻ nhẹ nhàng để con dễ ghi nhớ hơn, có tác dụng rất lớn đến sự phát triển trí tuệ.

Bài 1

Cái bống là cái bống bang

Ăn cơm bằng sàng, bốc muối bằng vung.

Mẹ giận mẹ vứt xuống sông,

Bơi ra cửa biển lấy chồng lái buôn.

Khát nước thì uống nước nguồn,

Lạc đường thì bảo lái buôn đưa về.

Bài 2

Thằng Bờm có cái quạt mo

Phú ông xin đổi ba bò chín trâu

Bờm rằng, Bờm chẳng lấy trâu

Phú ông xin đổi ao sâu cá mè

Bờm rằng, Bờm chẳng lấy mè

Phú ông xin đổi một bè gỗ lim

Bờm rằng, Bờm chẳng lấy lim

Phú ông xin đổi đôi chim đồi mồi

Bờm rằng, Bờm chẳng lấy mồi

Phú ông xin đổi nắm xôi Bờm cười.

Bài 3

Bồng bồng cõng chồng đi chơi

Đi đến chỗ lội đánh rơi mất chồng

Ông ơi cho tôi mượn cái khau sòng

Để tôi tát nước vớt chồng tôi lên.

Bài 4

Thằng Cuội ngồi gốc cây đa,

Để trâu ăn lúa gọi cha ời ời

Cha còn cắt cỏ trên trời

Mẹ còn cưỡi ngựa đi mời quan viên.

Bài 5

Cái cò cái vạc cái nông

Sao mày dẫm lúa nhà ông hỡi cò

không không, tôi đứng trên bờ

Mẹ con cái diệc đổ thừa cho tôi.

Bài 6

Con vua thì lại làm vua

Con sãi ở chùa lại quét lá đa

Bao giờ dân nổi can qua

Con vua thất thế lại ra quét chùa.

Bài 7

Con kiến mà leo cành đa

Leo phải cành cụt leo ra leo vào

Con kiến mà leo cành đào

Leo phải cành cụt leo vào leo ra.

Bài 8

Bà già đi chợ Cầu Đông

Xem một quẻ bói lấy chồng lợi chăng

Thầy bói gieo quẻ nói rằng

Lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn.

Bài 9

Con mèo mà trèo cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắm mua muối giỗ cha chú mèo.

Bài 10

Ví dầu ví dẩu ví dâu

Ví qua ví lại ví trâu vô rừng

Vô rừng bứt một sợi mây

Đem về thắt võng cho nàng đi buôn

Đi buôn không lỗ thì lời

Mua 3 lạng thịt để dành cho em ăn.

Bài 11

Đói lòng ăn trái khổ qua

Nuốt vội sợ đắng, nhả ra bạn cười.

Bài 12

Cái bống đi chợ Cầu Cần

Thấy ba ông bụt cởi trần nấu cơm

Ông thì xới xới, đơm đơm

Ông thì ứ hự, nồi cơm không còn.

Cái bống đi chợ Cầu Canh

Con tôm đi trước, củ hành theo sau

Con cua lạch đạch theo hầu

Cái chày rơi xuống vỡ đầu con cua.

12/ Ca dao tục ngữ ru con dạy làm người, chăm chỉ lao động

Truyền thống của đất nước ta là lao động chăm chỉ dù làm công việc gì đi chăng nữa. Những bài hát ru dạy con về giá trị tốt đẹp này, khuyên răn rèn giũa con người được các bà mẹ yêu thích.

Bài 1

Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày

Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.

Bài 2

Trên đồng cạn, dưới đồng sâu

Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa

Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta

Cấy cày vốn nghiệp nông gia

Ta đây trâu đấy ai mà quản công

Bao giờ cây lúa còn bông

Thời còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.

Bài 3

Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng

Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

Bài 4

Làm trai đứng ở trên đời

Sao cho xứng đáng, sao cho xứng đáng giống nòi nhà ta

Ghi vai gánh vác sơn hà

Sao cho tỏ mặt, sao cho tỏ mặt mới là trượng phu.

Bài 5

Con ơi con ngủ cho ngoan

Để mẹ xúc nốt, để mẹ xúc nốt bồ than cho đầy

Ngủ đi con nhé con ơi

Mai sau con lớn, mai sau con lớn thành người trò ngoan.

Bài 6

Ru em em ngủ cho ngoan

Để mẹ đi chặt cây chuối trên nương xa

Em ngủ đừng khóc nữa

Ngoài đồng xa cha đang đi kiếm măng non

nín đi hỡi em ơi

Nơi xa mẹ nhặt được nhiều ngọn rau non

đừng khóc nữa hỡi em ơi.

Bài 7

Ru con, con ngủ cho lâu

Để mẹ đi cấy ruộng sâu lâu về

Ru con, con ngủ cho mê

Mẹ còn lo chuyện lê thê kéo cày

Ru con, con ngủ cho say

Mẹ còn vất vả chân tay ngoài đồng

Ru con, con ngủ cho nồng

Mẹ còn nhổ mạ trả công cho người.

Bài 8

Ầu ơ, Bồng bống bông bông

Lớn lên con phải cố công học người

Học là học đạo học đời,

Con đừng lêu lổng kẻ cười, người chê.

Bài 9

Con ơi mẹ bảo đây này,

Học buôn học bán cho tày người ta.

Con đừng học thói chua ngoa,

Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười.

Dù no, dù đói cho tươi,

Khoan ăn, bớt ngủ, liệu bài lo toan.

Phòng khi đóng góp việc làng,

Đồng tiền bát gạo lo toan cho chồng.

Trước là đắc nghĩa cùng chồng,

Sau là họ mạc cũng không chê cười.

Con ơi, nhớ bấy nhiêu lời!

13/ Những bài ca dao ru con vui về đời sống hàng ngày

Sinh hoạt hàng ngày mang đến những câu chuyện nhỏ hài hước, giúp con thêm yêu cuộc sống đời thường qua lời hát ru.

Bài 1

Ở Hà Tiên mần ăn không khá

Anh về Rạch Giá, anh bán cá mòi.

Bài 2

Xách rổ đi dạo vườn cà

Cà non chấm mắm, cà già làm dưa

Làm dưa ba bữa dưa chua

Chị đi xách rổ lại mua ba đồng

Ba đồng mắc lắm anh ơi

Cho thêm miếng nữa ăn cùng bữa cơm.

Bài 3

Chưa đi chưa biết Cà Mau

Đi rồi mới biết không đâu hơn cả nhà

Cà nhà tuy có hơi già

Nhưng là cà chậm hơn là Cà Mau.

Bài 4

Ru em buồn ngủ buồn nghê

Con tằm chín đỏ, con dê chín muồi

Con tằm chín để mà nuôi

Con dê chín muồi làm thịt mà ăn.

Bài 5

Con vua thì lại làm vua

Con sãi ở chùa lại quét lá đa

Bao giờ dân nổi can qua

Con vua thất thế lại ra quét chùa.

14/ Thành ngữ tục ngữ ru con về lịch sử hào hùng

Đất nước ta đã trải qua những giai đoạn chiến tranh liên miên, ở đó luôn có những anh hùng bất khuất đứng lên giành lại non sông. Câu chuyện về những vị lãnh tụ, những người lính còn sống mãi qua lời ru của mẹ.

Bài 1

Ru con con ngủ cho lành

Cho mẹ gánh nước rửa bành cho voi

Muốn coi lên núi mà coi

Coi bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng.

Bài 2

Cái cò đi đón cơn mưa

Tối tăm mù mịt ai đưa cò về

Cò về đến gốc cây đề

Thằng tây nó bắn cò què một chân

Sớm mai đi chợ Đồng Xuân

Chú lính mới hỏi sao chân cò què

Cò rằng cò đậu ngọn tre

Thằng tây nó bắn mới què một (á à) chân.

Bài 3

Đeo hoa chỉ tổ nặng tai

Đeo kiềng nặng cổ hỡi ai có vàng

Làm thâm một nước vẻ vang

Đem vàng giúp nước giàu sang nào tầy

Đổi vàng lấy súng cối xay

Bắn tan giặc Pháp dựng ngày vinh quang.

Bài 4

Ô Loan nước lặng như tờ,

Thương người chiến sĩ dựng cờ Cần vương

Trải bao gối đất nằm sương,

Một lòng vì nước nêu gương anh hùng.

Nghèo thì ăn sắn ăn khoai?

Ai ơi đừng có theo loài Pháp gian.

Bài 5

Ru hời, ru hỡi là ru

Cha con còn ở chiến khu chưa về.

Con ơi! Nhớ trọn lời thề

Tự do, độc lập, không nề hy sinh.

Bài 6

Vượt sông em chở anh sang

Bến trơn em rắc chấu vàng anh sang

Đêm nay đường trải trăng ngà

Hành quân vẫn nhớ bến phà quê em.

Bài 7

Mù u ba thứ mù u

Lính ta thì tình nguyện chớ tình thù ta chẳng đi

Chị em đã quyết chẳng chùn

Hai vai áo ướt chân bùn đường trơn

Em gánh thóc thuế chẳng sờn hai vai

Trời mưa cho ướt lá khoai

Thóc em không ướt vì ngoài lá che

Đường xa, chân bước, tai nghe

Tin vui chiến thắng đưa về khắp nơi.

Bài 8

Ai qua Nông Cống tỉnh Thanh

Dừng chân nhớ Triệu Thị Trinh anh hùng

Ai về Hậu Lộc, Phú Điền,

Nơi đây Bà Triệu trận tiền xung phong.

Kết luận

Ca dao ru con không đơn thuần chỉ là khúc hát đưa trẻ thơ vào giấc ngủ. Nơi ấy còn chứa đựng biết bao lời hay ý đẹp, mang theo giá trị xây dựng tinh thần và trí tuệ cực kỳ to lớn do thế hệ trước gửi gắm.

Chuyên mục Ca dao, thành ngữ, tục ngữ Việt Nam sưu tầm hàng nghìn câu thơ hay, ý nghĩa được lưu truyền từ ngàn đời xưa. Bạn có thể truy cập để xem thêm những vần thơ nuôi dưỡng tâm hồn của ông cha ta đến tận bây giờ.