Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây – Chân trời sáng tạo 10

Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây trích trong ngữ văn lớp 10 tập 1 là câu chuyện có nguồn gốc từ xưa kể về người anh hùng sử thi tên Đăm Săn. Truyện thể hiện đậm nét truyền thống lịch sử và văn hóa của người dân đồng bào Tây Nguyên.

Giới thiệu Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây – Chân trời sáng tạo 10

Văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây là truyện sử thi được người dân Ê-đê truyền miệng từ xưa tới nay. Truyện kể về người anh hùng dân tộc tha thiết một cuộc sống bình yên và coi trọng sự phồn vinh của thị tộc. Qua đó, khắc họa hình tượng người anh hùng Đăm Săn trọng danh dự. Đồng thời phê phán tính cách tham lam, hèn nhát của Mtao Mxây.

Đoạn trích này thuộc chương IV của sử thi Đăm Săn (Bài ca chàng Đăm Săn; Klei khan Đăm Săn).

Nội dung chính của Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Nội dung chính của truyện kể về cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây. Lợi dụng lúc tù trưởng Đăm Săn đi vắng, Mtao Mxây mang quân sang muốn cướp Hơ Nhị và đánh phá dân làng. Tuy nhiên, cả hai lần Mtao Mxây kéo quân sang xâm chiếm đều bị Đăm Săn đánh bại.

Bố cục của tác phẩm

Bố cục Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây gồm 3 phần.

• Phần 1: Từ đầu đến “cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường” – Cuộc chiến của hai tù trưởng.
• Phần 2: Tiếp đến “rồi vào làng” – Đăm Săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng.
• Phần 3: Còn lại – Cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng.

Đoạn trích thuộc thể loại gì?

Tác phẩm thuộc thể loại sử thi anh hùng. Truyện là sáng tác lâu đời của người dân Ê-đê.

Ngữ văn 10 Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây sử dụng phương thức biểu đạt gì?

Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt chính là tự sự.

Đăm thăng chiến thắng Mtao Mxây ngôi kể thứ mấy?

Tác phẩm sử dụng ngôi kể thứ 3.

Sơ đồ tư duy Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

The POET giúp bạn tổng hợp thông tin chính của tác phẩm qua sơ đồ tư duy. Nắm được những kiến thức trọng tâm sẽ giúp bạn làm bài phân tích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây chuẩn xác hơn.

Tóm tắt Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Viết bài tóm tắt văn bản trong sgk ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo giúp học sinh nắm được cốt truyện Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây. Từ đó sẽ dễ dàng phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm này.

Tóm tắt bài Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây mẫu 1

Nhân lúc Đăm Săn cùng thuộc hạ lên rừng, Mtao Mxây đến phá buôn làng và bắt cóc Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn khi trở về liền tìm đến nhà Mtao Mxây thách đấu để vợ của mình. Lúc đầu, chàng thách Mtao Mxây đọ dao nhưng hắn sợ nên không dám đồng ý. Khi nghe Đăm Săn dọa đốt nhà, hắn mới chịu xuống và múa khiên. Đến lượt Đăm Săn rung khiên múa, mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh và chạy vun vút khiến Mtao Mxây run sợ. Đến lúc này, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho một miếng trầu nhưng Đăm Săn đã cướp được, chàng ăn vào thì sức lực tăng lên gấp bội. Đăm Săn lại múa khiên, đâm Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của kẻ địch. Nhờ ông Trời giúp đỡ, Đăm Săn ném một cái chày mòn vào tai của Mtao Mxây và giành được chiến thắng. Chàng cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Cuối cùng, Đăm Săn đã cứu được vợ, và tất cả nô lệ của Mtao Mxây nguyện đi theo Đăm Săn. Dân làng mở tiệc mừng chiến thắng của tù trưởng và đón chào những dân làng mới.

Tóm tắt văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây mẫu 2

Mtao Mxây đố kị với Đăm Săn khi chàng lấy được người vợ đẹp là Hơ Nhị. Hắn nhân lúc Đăm Săn lên rừng, hắn đến nhà bắt cóc Hơ Nhị về làm vợ mình. Đăm Săn khi trở về nhà không thấy vợ đã đến nhà Mtao Mxây để thách đấu. Trong lúc chiến đấu, Đăm Săn tỏ ra bản lĩnh, mạnh mẽ còn Mtao Mxây chỉ biết chạy trốn và run sợ. Đăm Săn ra đòn tấn công đâm Mtao Mxây nhưng không làm thủng được lớp áo giáp của hắn. Khi đã kiệt sức, Đăm Săn cầu xin ông Trời giúp đỡ. Nhận được gợi ý của ông Trời, Đăm Săn đã chém đứt áo giáp của hắn chỉ trong một nhát chém chí mạng và cứu được Hơ Nhị. Tất cả thuộc hạ của Mtao Mxây sau đó cũng theo Đăm Săn trở về. Dân làng khi biết chiến thắng của Đăm Săn thì mở tiệc ăn mừng và xây dựng một cuộc sống mới.

Tóm tắt các sự kiện chính trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây mẫu 3

Trong lúc Đăm Săn cùng thuộc hạ lên nương thì Mtao Mxây đã đem người đến cướp Hơ Nhị – vợ của Đăm Săn. Biết tin vợ của mình bị bắt, Đăm Săn tìm đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến. Chàng một mình vào nhà nhưng hắn không chịu xuống, phải đến khi dọa đốt nhà thì hắn mới chịu xuống. Mtao Mxây múa khiên trước, hắn rung khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô. Đến lượt Đăm Săn múa, một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Còn Mtao Mxây thì bước cao bước thấp chạy hết bãi Tây sang bãi Đông. Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho miếng trầu nhưng lại bị Đăm Săn đớp được khiến cho sức mạnh của chàng được tăng gấp bội lần. Chàng dùng cây giáo thần đâm Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn. Lúc này Đăm Săn mộng thấy ông Trời đưa ra gợi ý, chàng làm theo và giành được chiến thắng.

Tóm tắt sự kiện chính trong văn bản Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây mẫu 4

Vợ của Đăm Săn – Hơ Nhị bị Mtao Mxây bắt cóc. Biết tin, Đăm Săn cùng thuộc hạ kéo đến nhà Mtao Mxây để cứu vợ mình. Đăm Săn đưa ra lời thách đấu đọ khiên cùng Mtao Mxây. Thái độ của Mtao Mxây lúc đầu rất hống hách, ngạo mạn. Nhưng khi thấy sự quyết tâm và những lời đe dọa của Đăm Săn, hắn ta trở nên run sợ. Cuộc đọ khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây diễn ra. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng kêu lạch xạch như quả mướp khô. Ngược lại, Đăm Săn mỗi lần rung khiên thì vượt một đồi tranh, một đồi lồ ô, chạy nhanh vun vút.  Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho miếng trầu nhưng Đăm Săn đã cướp được và sức mạnh của chàng càng nhân lên. Đăm Săn dùng cây giáo thần của mình đâm Mtao Mxây nhưng mãi không thủng áo giáp của hắn. Khi chàng vừa chạy vừa ngủ thì được ông Trời mộng dùng cái chày mòn ném vào tai địch. Đăm Săn nghe và làm theo lời của ông Trời, kết quả đã đánh bại được Mtao Mxây. Sau khi giành được chiến thắng, Đăm Săn thu về tất cả của cải của Mtao Mxây. Chàng cùng những thuộc hạ trở về bản làng và mở tiệc ăn mừng suốt mùa khô.

Phân tích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Tổng hợp những bài văn phân tích tác phẩm Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây hay và có chọn lọc. Học sinh có thể tham khảo văn mẫu để biết cách làm bài.

Bài văn phân tích mẫu 1

Đoạn trích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây  là sáng tác thuộc thể loại sử thi của người dân Ê-đê từ bao đời nay. Tác phẩm thể hiện hình ảnh người anh hùng Đăm Săn – một con người coi trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và tha thiết một cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc. 

Đăm Săn trong cuộc chiến với Mtao Mxây hiện lên là một người anh hùng dũng cảm, tài năng và có sức mạnh phi thường trấn áp cả kẻ thù. Khi nghe tin Hơ Nhị bị bắt, Đăm Săn tức tốc đem quân đến thách đấu Mtao Mxây để cứu vợ. Việc này chứng tỏ Đăm Săn là một người rất coi trọng danh dự cá nhân và danh dự của cộng đồng. Khi Đăm Săn đem quân đến, Mtao Mxây không dám đối mặt trực tiếp mà luôn tìm cách phòng thủ. Để dụ hắn ra chiến đấu, Đăm Săn liên tiếp buông lời đe dọa: “Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy”, “ta sẽ lấy cái sàn hiện của nhà ngươi ta bổ đôi”. Nghe lời thách thức của Đăm Săn, Mtao Mxây vẫn khiêu khích lại “tay ta đang còn bận ôm vợ hai chúng ta”. Tuy nhiên, lời nói ấy thực chất để che giấu nỗi sợ của hắn, “ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm”. Song, trước lời đe dọa “ta hun cái nhà của nhà ngươi” của Đăm Săn, hắn buộc phải ra chiến đấu.

Trong liên tiếp ba hiệp đấu, hành động của cả hai nhân vật đều được khắc họa một cách rõ nét. Trong hiệp đấu đầu tiên, Mtao Mxây “múa khiên như trò chơi, khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô, chạy bước cao bước thấp, chạy hết từ bãi tây sang bãi đông, tự xem mình là tướng quen đánh trăm trận, quen xéo nát đất đai thiên hạ”. Đến lúc Đăm Săn múa “một lần xốc tới, chàng vượt qua đồi tranh. Một lần xốc tới nữa chàng vượt qua đồi lồ ô. Chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”. Sự đối lập trong hành động của hai nhân vật chính đã cho ta thấy sự yếu đuối của Mtao Mxây và sự mạnh mẽ của Đăm Săn. Ở hiệp đấu thứ hai, trận chiến trở nên gay cấn hơn khi sức lực Đăm Săn như tăng lên gấp bội nhờ đớp được miếng trầu mà Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn, chàng múa khiên càng mạnh và đẹp. “Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc…”. Đăm Săn đuổi theo Mtao Mxây, chàng đâm trúng nhưng không làm thủng được bộ áo giáp trên người hắn. Cuối cùng, nhờ gợi ý từ ông Trời, Đăm Săn tìm ra kế sách để đánh bại kẻ thù và cứu được vợ mình. Có thể thấy rằng, hình ảnh ông Trời là đại diện của công lý và cũng là đại diện của sức mạnh trí tuệ. Đăm Săn chiến đấu vì mục đích bảo vệ danh dự và hạnh phúc gia đình. Quan trọng hơn hết, chàng chiến đấu vì danh dự và sự bình yên của cả thị tộc. 

Khi trận chiến kết thúc, Đăm Săn kêu gọi tôi tớ của Mtao Mxây đi theo mình để cùng nhau xây dựng cộng đồng lớn mạnh hơn. Lời kêu gọi của Đăm Săn vô cùng tha thiết: “Ơ tất cả dân làng này, các ngươi có đi với ta không? Tù trưởng các ngươi đã chết, lúa các ngươi đã mục. Ai chăn ngựa, hãy đi bắt ngựa. Ai giữ voi, hãy đi bắt voi. Ai giữ trâu, hãy đi lùa trâu về”. Lời kêu gọi ấy nhận được sự đồng thuận và chấp nhận của cả dân làng vì họ đều có một mục đích chung: “Không đi sao được, làng chúng tôi phía bắc đã mọc cỏ gấu, phía nam đã mọc cỏ hoang, người giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa”. 

Khung cảnh ăn mừng chiến thắng của dân làng kéo dài trong suốt mùa khô, tù trưởng từ khắp nơi kéo về chúc mừng Đăm Săn. Xung quanh mọi người đều tung hô và hết lời khen ngợi chiến công của vị tù trưởng anh dũng. Điều này thể hiện cái nhìn ngưỡng vọng và tôn sùng đối với người anh hùng dân tộc.

Hình ảnh người anh hùng Đăm Săn hiện lên trong tác phẩm Chiến thắng Mtao Mxây vô cùng chân thực và sinh động. Chàng được xem là hình tượng đại diện cho vẻ đẹp và sức mạnh của cộng đồng người Ê-đê.

Văn mẫu phân tích mẫu 2

Đoạn trích Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây là một trong những đoạn trích tiêu biểu trong bộ sử thi Đăm Săn. Tác phẩm cho ta thấy được sức mạnh và vẻ đẹp uy nghi, hùng tráng của người anh hùng sử thi nói riêng và dân tộc Ê-đê nói chung. Những đặc điểm đó được thể hiện qua nhân vật người anh hùng Đăm Săn với chiến công lẫy lừng.

Sức mạnh và tài năng của tù trưởng Đăm Săn được thể hiện qua cuộc chiến với Mtao Mxây. Trận chiến xảy ra khi Đăm Săn biết tin vợ mình bị Mtao Mxây bắt. Đăm Săn liền chủ động tìm tới nhà của hắn để thách đấu. Vẻ ngoài uy nghi cùng những lời lẽ đầy thách thức của chàng khiến Mtao Mxây phải run sợ  “Xuống, giếng! Xuống, giếng!….hun cái nhà của người cho mà xem”. Mtao Mxây chấp nhận bước xuống trong nỗi sợ bị Đăm Săn đâm lén. Tuy vậy, đời nào một anh hùng như Đăm Săn lại làm chuyện tiểu nhân. Qua lời nói và hành động bản lĩnh của Đăm Săn đã thể hiện rõ khí chất của một bậc anh hùng mạnh mẽ và quyết liệt. Trái ngược hoàn toàn với hình tượng Mtao Mxây hèn nhát và thiếu bản lĩnh. 

Bước vào trận chiến đầu tiên, Đăm Săn nhường cho hắn múa khiên trước, nhưng hắn dùng lời lẽ hiếu thắng và khoe khoang để khiêu khích chàng: “người mới là người múa trước đã gãy mất cánh”. Sau cùng hắn vẫn đồng ý múa trước nhưng với những đường múa “kêu lạch xạch như quả mướp khô”, Đăm Săn chỉ đứng im nhìn hắn một cách khinh bỉ. Vậy mà hắn vẫn không thôi khoe khoang về bản thân, còn Đăm Săn vẫn chỉ im lặng múa những đường đao điêu luyện, thể hiện tài năng xuất chúng của mình. 

Sự đối lập của trận đấu đã cho thấy hình ảnh Đăm Săn hùng dũng trái ngược với một kẻ hèn nhát. Đến lúc đã thấm mệt, Mtao Mxây phải vội cầu cứu Hơ Nhị ném cho hắn miếng trầu nhưng lại bị Đăm Săn đớp được, lúc này sức mạnh của chàng tăng lên gấp bội. Rồi tiếp tục là những trận đấu múa đao, những đòn đánh đuổi mạnh mẽ và dứt khoát của Đăm Săn nhắm thẳng vào kẻ địch “Thế là Đăm Săn lại múa. Chàng đâm vào người Mtao Mxây cũng không thủng”. Nhờ có sự trợ giúp từ ông Trời, Đăm Săn liền dùng chày mòn ném vào vành tai kẻ địch và cuối cùng chàng đã giành được chiến thắng.

Chiến thắng của Đăm Săn không chỉ là chiến thắng mang tính cá nhân mà còn là chiến công của cả cộng đồng. Bởi vậy, khi Đăm Săn kêu gọi tôi tớ theo mình thì đều nhận được sự đồng ý “Ơ ngân chim sẻ, ơ vạn chim ngói….chúng ta về nào!”. Qua chi tiết này, ta có thể thấy được phẩm chất rộng lượng của người anh hùng Đăm Săn. Với những người vô tội, chàng không hề một chút trách móc, mà muốn họ cùng mình xây dựng một cộng đồng giàu mạnh, thịnh vượng hơn. Không chỉ mang vẻ đẹp về phẩm chất và sức mạnh to lớn, Đăm Săn còn được ca ngợi cả vẻ đẹp về ngoại hình. Trong bữa tiệc ăn mừng, Đăm Săn uy nghi  như một vị tướng lĩnh hào hùng “Chàng nằm trên võng….ở dưới đất là một cái nông hoa”, ” Ngực quấn chéo một tấm mền Đăm Săn vốn đã ngang tàng từ trong bụng mẹ”. Từ đó, danh tiếng của Đăm Săn vang vọng khắp mọi miền, đến cả vạn vật sông núi cũng phải kính trọng. Cộng đồng dân tộc trong tay tù trưởng Đăm Săn ngày một phát triển và giàu có.

Đoạn trích cho ta thấy Đăm Săn là một vị anh hùng dân tộc mạnh mẽ và được người dân nể phục. Ở chàng hội tụ những phẩm chất đẹp đẽ về ngoại hình, tài năng, sức mạnh và ý chí dân tộc, cộng động. Hình tượng tốt đẹp ấy của Đăm Săn chính là đại diện cho vẻ đẹp và sức mạnh của người dân Ê-đê từ bao đời nay.

Xem thêm:

• Hướng dẫn soạn văn 10 Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây đầy đủ
• Văn bản Gặp xa-rip và Xi-la (Sử thi Hy Lạp): Nội dung, tóm tắt, sơ đồ tư duy

Kết luận

Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây là câu chuyện sử thi của người dân Ê-đê kể về người anh hùng dân tộc. Câu chuyện không chỉ ca ngợi sự dũng cảm và gắn bó của người anh hùng mà còn là bài học phê phán sự độc ác và hèn nhát của quân xâm lược.