Tác phẩm Đề đền Sầm Nghi Đống – Văn 8 Chân trời sáng tạo

Đề đền Sầm Nghi Đống (hay còn được biết đến với cái tên Miếu Sầm thái thú) với thông tin tác phẩm, tác giả được tổng hợp đầy đủ. Từ đó giúp bạn có cái nhìn tổng quan về bài thơ này của Hồ Xuân Hương trong chương trình văn học lớp 8.

Nội dung chính bài Đề đền Sầm Nghi Đống

Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo,

Kìa đền Thái thú đứng cheo leo;

Ví đây đổi phận làm trai được

Thì sự anh hùng há bấy nhiêu?

Thông tin tác giả bài Đề đền Sầm Nghi Đống: Hồ Xuân Hương

Hồ Xuân Hương là một trong những nhà thơ đặc sắc nhất của văn học Việt Nam giai đoạn cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỷ XIX. Bà sinh ra tại Quỳnh Đôi, Quỳnh Lưu, Nghệ An, nổi tiếng với những sáng tác bằng chữ Nôm mang đậm dấu ấn cá nhân, trào phúng, táo bạo và giàu tính nhân văn.

Với khoảng 50 bài thơ còn lưu lại, Hồ Xuân Hương đã tạo nên một phong cách thơ độc đáo, vừa trữ tình vừa mang tính châm biếm sâu sắc.

Chủ đề chính trong thơ của bà là tiếng nói bênh vực, đề cao người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời vạch trần thói đạo đức giả của tầng lớp quan lại, vua chúa.

Không chỉ phản ánh số phận người phụ nữ, thơ Hồ Xuân Hương còn thể hiện tư tưởng phản kháng mạnh mẽ, tinh thần tự do phóng khoáng, làm nên sức hấp dẫn vượt thời gian.

Với phong cách trào lộng tài tình và sự sáng tạo trong cách dùng từ, hình ảnh, bà được hậu thế tôn vinh là “Bà chúa thơ Nôm”, một biểu tượng độc đáo của văn học dân tộc.

Thông tin về tác phẩm Đề đền Sầm Nghi Đống

Một số thông tin về bài thơ có thể điểm qua gồm:

Thể loại của Đề đền Sầm Nghi Đống là gì?

Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.

Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm

Đồn Khương Thượng bị tiêu diệt, tướng giặc Sầm Nghi Đống thất trận, khiếp đảm đã thắt cổ chết thảm hại, Hàng vạn giặc bị giết: “Một trận rồng lửa giặc tan tành” (Ngô Ngọc Du).

Mấy chục năm sau, Hồ Xuân Hương đi qua ngôi đền tên tướng giặc Sầm Nghi Đống do Hoa kiều dựng lên, tức cảnh làm bài thơ này.

Phương thức biểu đạt chính của bài thơ

Văn bản có phương thức biểu đạt là biểu cảm.

Bố cục bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống

Bố cục tác phẩm gồm 2 phần:

• Phần 1 (2 câu đầu): Thái độ của tác giả với ngôi đền quan Thái thú
• Phần 2 (2 câu cuối): Khát vọng lập nên sự nghiệp anh hùng của tác giả

Giá trị nội dung của Miếu Sầm thái thú

Khẳng định tài năng của người phụ nữ.

Đả kích đền 1 vị thần xâm lược bại trận-bất tài vô dụng.

Giá trị nghệ thuật Đề đền Sầm Nghi Đống

Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đã được Việt hoá cao độ từ giọng điệu, ngôn từ đến ý thơ. Cách nhìn, cách tả, cách so sánh và suy nghĩ cho thấy một lối nói trào phúng, sắc nhọn. Bài thơ đa nghĩa, hóm hỉnh, sâu sắc.

Nội dung của tác phẩm Đề đền Sầm Nghi Đống

Đặc trưng của thể loại thơ trào phúng trong bài Đề đền Sầm Nghi Đống

• Bố cục, mạch cảm xúc:
  • Hai câu thơ đầu: Thái độ của nhà thơ khi ghé thăm đền thờ Sầm Nghi Đống → Chế giễu, dè bỉu, coi thường
  • Hai câu cuối: Khẳng định vai trò của người phụ nữ → Thể hiện sự tự hào, và một khát vọng được bình đẳng, khát vọng lập nên sự nghiệp anh hùng vẻ vang của một người phụ nữ.
• Các hình ảnh, từ ngữ, đặc sắc: ghé mắt, kìa, đứng cheo leo. Cách xưng hô: Đây: Thể hiện sự tự tôn, ý thức về giá trị bản thân.
• Thủ pháp trào phúng: Cách nói giễu nhại để gây ra tạo ra tiếng cười.
• Tiếng cười trào phúng: (cười người): Thái độ xem thường, giễu cợt, mỉa mai đối với Sầm Nghi Đống, đồng thời bộ lộ cá tính, bản lính khát vọng muốn thai đổi thân phận, lập nên sự nghiệp lẫy lừng vẻ vang cho phận nữ nhi của Hồ Xuân Hương.

Thái độ của tác giả thể hiện trong bài thơ

Hai câu thơ đầu: Thái độ của nhà thơ khi ghé thăm đền thờ Sầm Nghi Đống

• Từ ngữ, hình ảnh: ghé mắt, kìa, đứng cheo leo à động từ, đại từ, từ láy gợi hình.

⮕Thái độ: Ngạo mạn, nhìn nghiêng-liếc qua, tay chỏ

• Ngắt nhịp: 1/3/3 + “kìa”: Thái độ ngạc nhiên
• Hình tượng đền độc đáo: hiện lên sự thảm hại của tên tên bại trận dưới con mắt nữ sĩ họ Hồ.

⮕Thái độ giễu cợt, coi thường, dẻ bỉu tên tướng bại trận Sầm Nghi Đống.

Hai câu cuối: Khẳng định vai trò của người phụ nữ

• Cách xưng hô: “Đây” Ngang hàng với đấy – Sầm Nghi Đống à Ý thức rõ về giá trị của mình, thái độ mỉa mai, xem thường tên tướng giặc.
• Từ ngữ hình ảnh thơ đặc sắc: “Đổi phận làm trai được”, “há bấy nhiêu”: Lời khẳng định, tuyên bố tài năng của người phụ nữ không hề thua kém đấng nam nhi.

⮕ Âm hưởng bài thơ là khát vọng lập nên sự nghiệp anh hùng vẻ vang của một người phụ nữ. Thái độ “bất kính” của bà là một thách thức đối với ý thức trọng nam khinh nữ, thách thức với các “sự nghiệp anh hùng” của nam nhi, thách thức đối với thần linh.

Nội dung tác phẩm Đề đền Sầm Nghi Đống nói lên sự khinh bỉ, coi thường của tác giả đối với quan niệm xưa cũ. Đây là 1 bài thơ hay và đặc sắc với câu chữ ngắn gọn, nhắm thẳng vào đúng trọng tâm nỗi bức xúc.

Xem thêm:

• Phân tích bài thơ Đề đền Sầm Nghi Đống đầy đủ và chi tiết với 4 mẫu ví dụ.
• Soạn bài Đề đền Sầm Nghi Đống và trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa.