Phân tích Đi lấy mật (Đoàn Giỏi), đặc điểm nhân vật An, tía nuôi, Cò
Phân tích Đi lấy mật trong chương trình với ngữ văn lớp 7 tập 1 Kết nối tri thức đa dạng dạng đề để bạn tham khảo. Những nội dung trong bài được sưu tầm từ bài kiểm tra đạt điểm cao hoặc hướng dẫn của các thầy cô.
Lập dàn ý bài Đi lấy mật
Theo dõi văn mẫu lớp 7 dàn ý bài Đi lấy mật để phân tích tác phẩm hiệu quả nhất.
Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm
Thân bài: Tùy thuộc vào dạng đề để phân tích, với dạng phân tích chung, thân bài có thể gồm những ý sau:
- Quang cảnh thiên nhiên rừng U Minh: Vẻ đẹp đầy chất thơ, hoang dã của rừng U Minh, sức sống đa dạng của các loài sinh vật mang đến sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc.
- Nhân vật Tía: một người lao động dày dạn kinh nghiệm; tính cách mạnh mẽ; giàu lòng nhân hậu, yêu thương con người và thiên nhiên.
- Nhân vật Cò: một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đất rừng phương Nam nên có sự am hiểu và gắn bó với thiên nhiên.
- Nhân vật An: Vẫn còn trẻ con, thông minh, ham hiểu biết, yêu quý tía má nuôi, tinh tế trong cảm nhận vẻ đẹp của tự nhiên.
Kết bài:
Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
Phân tích tác phẩm Đi lấy mật
Văn bản Đi lấy mật của tác giả Đoàn Giỏi mang nhiều ý nghĩa và có giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc. Đây là dạng đề thường gặp và bạn có thể tham khảo những mẫu bài sau cho phần làm văn của mình.
Em hãy phân tích vẻ đẹp của rừng U Minh qua đoạn trích Đi lấy mật của nhà văn Đoàn Giỏi
Đoàn Giỏi là đứa con xuất sắc của mảnh đất phương Nam, ông không chỉ lột tả sự bí ẩn của thiên nhiên, mà ông còn là một cây bút xuất sắc khi miêu tả thiên nhiên.
Trong sớm mai, qua mắt nhìn của An, rừng U Minh hiện lên thật đẹp và thơ mộng. An là cậu bé tinh tế, em quan sát mọi góc nhìn của cảnh vật: “Buổi sáng, đất rừng thật là yên tĩnh. Trời không gió, nhưng không khí vẫn mát lạnh. Cái lành lạnh của hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ấm và dưỡng khí thảo mộc thở ra từ bình minh. Ánh sáng trong vắt, hơi gợn một chút óng ánh trên những đầu hoa tràm rung rung, khiến ta nhìn cái gì cũng có cảm giác như bao qua một lớp thủy tinh.”
Buổi trưa, rừng U Minh vẫn mang một vẻ đẹp riêng đặc trưng, đó là vẻ đẹp của gió, của mặt trời, của những bụi cây, trong đó, tiếng chim hót líu lo xua an đi cái yên lặng của sớm mai: “Gió cũng bắt đầu thổi rào rào theo với khối mặt trời trò đang tuôn ánh sáng vàng rực xuống mặt đất. Một làn hơi đất nhè nhẹ tỏa lên, phủ mờ những bụi cây cúc áo, rồi nhè nhẹ tan dần theo hơi ấm mặt trời. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi. Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng.”
Trong thời loạn lạc, có lẽ An đã rất may mắn khi gặp được những người tốt, giúp em có những trải nghiệm đẹp. An đã tự mình thưởng thức bức tranh đẹp của rừng U Minh có đầy đủ những sắc màu, âm thanh.
An tỉ mỉ quan sát từng chi tiết nhỏ nhất của thiên nhiên phong phú nơi rừng U Minh: “những con vật thuộc loại bò sát bốn chân, to hơn ngón chân cái kia, liền quật chiếc đuôi dài chạy tứ tán. Con núp chỗ gốc cây thì biến thành màu xám vỏ cây. Con đeo trên tấm lá ngái thì biến thành màu xanh lá ngái.” Phải rất tinh tế và để ý em mới quan sát được những cử chỉ nhỏ như thế của con vật. Thế giới tự nhiên trong rừng U Minh thật sinh động, không chỉ có cỏ cây, hoa lá như tác giả đã liệt kê mà còn có cả thế giới động vật đa dạng. Đó là vẻ đẹp của “Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh,…” – Đối với An một cậu bé chưa được trải nghiệm nhiều về vẻ đẹp của thế giới tự nhiên thì vẻ đẹp của đất rừng phương Nam thật ấn tượng. Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp của trảng chim rộng lớn mênh mông, giữa không gian bao la của rừng tràm lại có một cái trảng thành nơi trú ngụ cho hàng ngàn con chim, em choáng ngợp bởi vẻ đẹp ấy: “Chúng tôi tiếp tục đi tới một cái trảng rộng. Giữa vùng cỏ tranh khô vàng, gió thổi lao xao, một bầy chim hàng nghìn con vọt cất cánh bay lên. Chim áo già màu nâu, chim manh manh mỏ đỏ bóng như màu thuốc đánh móng tay, lại có bộ lông xám tro điểm cho những chấm trắng chấm đỏ li ti rất đẹp mắt … Những con chim nhỏ bay vù vù kêu líu ríu lượn vòng trên cao một chốc, lại đáp xuống phía sau lưng chúng tôi”.
Với một đoạn văn ngắn, tác giả đã dẫn người đọc cùng khám phá thế giới tự nhiên nguyên sinh kì vĩ trong rừng U Minh. Ta thấy được sự trù phú của thiên nhiên và đặc trưng cảu con người Nam Bộ dựa vào điều kiện tự nhiên để sinh sống. Thiên nhiên rộng lớn đến thế, bí hiểm đến thế, đáng sợ đến thế, nhưng trong lòng của Đoàn Giỏi thiên nhiên đối với ông như một bà mẹ hiền nuôi dưỡng con người.
Phân tích nhân vật An trong Đi lấy mật
“Đi lấy mật” là một đoạn trích trong tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam”. Nổi bật trong tác phẩm là nhân vật An. Trong đoạn trích này, An được khắc họa với những nét tính cách tốt đẹp.
Đoạn trích kể về hành trình đi lấy mật của An với tía nuôi và thằng Cò. Tác giả khắc họa nhân vật An chủ yếu qua hành động, lời nói, suy nghĩ, cảm xúc cũng như mối quan hệ với các nhân vật khác. An là một cậu bé nên vẫn còn nghịch ngợm, hiếu động. Điều đó được thể hiện qua một loạt các hành động như: “Chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé”; “Đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật”; “Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp”; “Ngước nhìn tổ ong như cái thúng… ”. Các hành động trên cũng cho thấy sự hoạt bát, nhanh nhẹn của An.
Mặc dù còn hồn nhiên, nhưng An không hề vô lo, vô nghĩa. Cậu cũng rất ham tìm hiểu, chịu khó suy nghĩ và cảm nhận mọi thứ xung quanh. Cậu chăm chú lắng nghe thằng Cò nói về cách xem ong, về sân chim. Hay khi nghe má nuôi dạy cách lấy mật, nếu không hiểu gì, An lại hỏi ngay: “Sao biết nó về cây này mà gác kèo”, “Kèo là gì, hở má?”, “Coi bộ cũng không khó lắm hở má?”, “Ủa, tại sao vậy má?”. Ở An luôn khao khát khám phá mọi thứ, không ngại tìm hiểu về thế giới xung quanh, thích phiêu lưu.
An cũng là một cậu bé tinh tế. Điều đó thể hiện qua những cảm nhận của cậu về cảnh rừng U Minh. Những câu văn miêu tả khắc họa cảnh rừng hiện lên sống động và hoang sơ, trù phú: “Buổi sáng, đất rừng yên tĩnh”, còn “ánh sáng trong vắt, hơi gợn một chút óng ánh trên những đầu hoa tràm rung rung, khiến ta nhìn cái gì cũng giống như là nó bao qua một lớp thủy tinh”.
Cảm xúc của An cũng được khắc họa rất đa dạng. Cậu mệt mỏi sau một quãng đường dài. Cậu vui vẻ và thích thú khi nhìn thấy đàn chim, tổ ong. Cậu cảm thấy yêu mến và khâm phục tía nuôi, má nuôi; hay cãi nhau với Cò nhưng cũng rất yêu quý cậu… Tính cách của An còn được thể hiện qua mối quan hệ với các nhân vật trong truyện. Với người lớn như tía nuôi hay má nuôi, cậu luôn lễ phép, thể hiện sự tôn trọng. Với Cò – người bạn thân thiết, cậu lại tỏ ra gần gũi hơn.
An đã được khắc họa qua hành động, lời nói cụ thể. Ngôi kể thứ nhất giúp cho câu chuyện được kể trở nên chân thực hơn.
Qua đoạn trích Đi lấy mật, nhân vật cậu bé An hiện lên với vẻ những đặc điểm tính cách hồn nhiên, trong sáng nhưng cũng rất ham học hỏi, tìm hiểu.
Phân tích đặc điểm nhân vật an trong Đi lấy mật
An là cậu bé ham học hỏi: “Nhũng điều má nuôi tôi kể, trong cách sách giáo khoa không thấy nói. Khoa học tự nhiên ở trường chỉ mới cho tôi một khái niệm chung chung về xã hội loài ong, về những lợi ích của con ong, đại khái vậy thôi. Hiển nhiên từ những thời xa xôi thuở con người ăn lông ở lỗ cho đến ngày nay, người ta vẫn đi tìm lấy mật ong rừng bằng cách theo dấu đường bay của những con ong về tổ. Người ta phải khó nhọc lắm mới đưa được con ong về nuôi thành con ong nhà, vì như thế, việc lấy mật sẽ dễ dàng và bảo đảm hơn.”
An ham học và ưa khám phá thế giới tự nhiên. Trước đó trong khoảng thời gian sống cùng gia đình của ông bán rắn, An đã học được rất nhiều kiến thức và kinh nghiệm chỉ có người dân ở đây lưu truyền với nhau, trong sách vở ở thành phố mà An theo học không hề nhắc đến. Trong những cuộc đi bắt rắn giữa An và gia đình, tác giả đã cho ta nhìn thấy được sự dũng cảm, kiên nhẫn của những người làm nghề này. Từng cách bắt mồi nhử, cách móc mồi, cách đuổi muỗi, sự chờ đợi, kiên nhẫn và quang cảnh của rừng U Minh vào ban đêm đã hiện lên thật sắc nét dưỡi từng con chữ của tác giả.
Còn trong lần Đi lấy mật ong, đoạn trích đã mang lại cho ta những hình ảnh chân thật nhất về cách dựa vào hướng gió, địa điểm, thời tiế mà đoán chỗ ong mật làm tổ để gác kèo lấy mật. Qua đó, ta có thể phần nào hình dung ra sự hoang sơ, hoang dã của thiên nhiên rừng U Minh.
Bạn có thể xem soạn văn 7 Đi lấy mật để có thêm thông tin khi viết các bài phân tích & cảm nhận.
Phân tích nhân vật tía nuôi trong Đi lấy mật và nhân vật thằng Cò trong đoạn trích Đi lấy mật của nhà văn Đoàn Giỏi
Con người phương Nam hồn hậu, phóng khoáng đã được miêu tả qua hai nhân vật tía nuôi và thằng Cò.
Nhân vật tía nuôi – ông Hai bán rắn – trốn từ, đón vợ rồi bỏ vào rừng U Minh. Một con thuyền nhỏ, hai vợ chồng, thằng con trai và con chó Luốc đi lang thang kiếm sống bằng đủ thứ nghề: câu rắn, lấy mật, săn cá sấu,… Ngoại hình nhân vật tía nuôi trong Đi lấy mật được miêu tả khoáng đạt, dễ mến. Đôi mắt to, sáng quắc, núp dưới cặp chân mày rậm đen,… Mấy nét thôi, nhưng hiện ra cái vẻ phóng khoáng, tự tin của một đời sống tự do và từng trải. Ông là người có nhiều kinh nghiệm đi “ăn ong”, được An miêu tả trong đoạn trích với những hành động dứt khoát, mạnh mẽ: “Tía nuôi tôi đi trước, bên hông lủng lẳng những chiếc túi da beo, lưng mang cái gùi bằng tre, đan đã trát chai, tay cầm chà gạc. Lâu lâu, ông vung lên một cái, đưa con dao rừng rất sắc phạt ngang một nhánh gai và dùng cái mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài có đến sáu bảy tấc ấy lôi phăng nhánh gai chắn đường vứt ra một bên để lấy lối đi.” Tía nuôi đã thuần thục rừng U Minh, và những kèo ong trong rừng. Tía nuôi không trò chuyện với An nhiều như má nuôi nhưng tía nuôi cũng thương An, quan tâm tới em, từ những cử chỉ nhỏ như khi đi rừng lo lắng An chưa quen, sợ An mệt: “Thôi dừng lại nghỉ một lát. Bao giờ thằng An đã mệt, ăn cơm xong hẵng đi! – Tía nuôi tôi ra lệnh cho chúng tôi như vậy.” Và chính An cũng cảm nhận được tình cảm đó: “Tía nuôi tôi chỉ nghe tôi thở đằng sau lưng ông thôi mà biết chứ có quay lại nhìn tôi đâu!”
Giống như tía nuôi, Cò cũng am hiểu về rừng U Minh và các kèo ong ở nơi đây. Cò ra dáng một đàn anh chỉ bảo cho An mọi thứ trong hành trình Đi lấy mật. Nhờ được đi với cha bắt rắn khắp nơi mà Cò có sự rắn rỏi, tinh ranh, gan dạ. Cũng nhờ có sự đồng hành của Cò, An trở nên dạn dĩ hơn. Tuy Cò hay ra vẻ ta đây và ganh tị với An nhưng thực chất cậu lại luôn bảo vệ, hết lòng che chở cho An.
Cả 2 nhân vật tía nuôi và cò đã phác họa nên hình ảnh người dân miền Nam Bộ chất phác, thật thà, tốt bụng. Họ đều chăm chỉ làm ăn dù phải đối diện với nhiều khó khăn, ai cũng rành nghề, am hiểu về ngành nghề họ làm và ai cũng có tấm lòng yêu thiên nhiên, quan tâm đến thiên nhiên.
Phân tích nhân vật cò trong Đi lấy mật
Tiểu thuyết ‘Đất rừng phương Nam’ của nhà văn Đoàn Giỏi là một kiệt tác văn học đặc sắc. Cùng với An và người tía nuôi, nhân vật Cò được tác giả mô tả với những đặc điểm và vẻ đẹp độc đáo trong đoạn trích ‘Đi săn mật ong’.
Qua lời diễn đạt của An, hình ảnh của Cò trở nên rõ nét với vẻ mạnh mẽ của một người chuyên đi rừng. Khác với An, Cò sinh ra và lớn lên tại vùng núi U Minh, điều này giúp cậu thực hiện việc đội cái thúng lớn đầy đồ một cách dễ dàng. Trong khi An cảm thấy mệt mỏi, Cò không ngừng năng động. Ngoại hình của nhân vật Cò trong bài Đi lấy mật được miêu tả như “bộ giò nai”, liên tục lội suối trong rừng. Cậu không chỉ khỏe mạnh mà còn tràn đầy năng lượng, điều này được thể hiện qua hành động ‘bưng vò nước, ngửa cổ đưa miệng vào vò nước uống ừng ực’ trước khi hỏi An ‘Cậu biết con ong mật là con nào không?’. Mặc dù còn nhỏ tuổi, nhưng dáng vẻ và hành động của Cò cho thấy cậu sẽ trở thành một người ‘băng rừng lội suối’ xuất sắc trong tương lai.
Điều đặc biệt nổi bật là tình yêu thắm thiết với thiên nhiên và khả năng quan sát tinh tế của Cò trong cuộc trò chuyện với An. Khi thấy An bối rối trước câu hỏi, Cò tỏ ra vui vẻ “nhếch môi cười” và tỉ mỉ giải thích mọi thứ cho An. Cuối cùng, An ngạc nhiên trước sự tinh tế của Cò khi cậu đoán đúng loại ong gác kèo. Có thể nói, Cò là người hiểu biết sâu rộng về rừng và có khả năng phân biệt nhiều loài động vật khác nhau.
Cò hiện lên rất sống động qua lời kể của An, đặc điểm của nhân vật được thể hiện rõ trong lời nói và hành động. Ngôn từ sử dụng trong văn bản trở nên tươi sáng, giản dị, hình ảnh sinh động, gần gũi, đã đóng góp vào việc làm nổi bật nhân vật Cò.
Nhìn nhận về nhân vật Cò, ta không thể không thừa nhận sự thành công của nhà văn trong việc mô tả hình ảnh của con người Nam Bộ, hiện diện một cách chặt chẽ với thiên nhiên. Cò, với tâm hồn hậu hảo và tính tình chân phác, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí của độc giả.
Phân tích vẻ đẹp của nhân vật má nuôi trong đoạn trích Đi lấy mật của nhà văn Đoàn Giỏi
Không xuất hiện trực tiếp trong đoạn trích, chỉ xuất hiện trong sự hồi tưởng của An và Cò. Nhưng ta cũng thấy được ảnh hưởng của má nuôi tới toàn bộ tiết tấu của đoạn trích. Nhân vật má nuôi cùng với nhân vật tía nuôi là “cuốn sách sống” về thế giới tự nhiên của rừng U Minh, về ong rừng U Minh: “Rừng thì mênh mông, biết bao nhiêu cây| Một cây còn biết bao nhiêu nhánh! Biết con ong sẽ đóng tổ ở cây nào, nhánh nào? Có phải bạ chỗ nào nó cũng gửi mật đâu! Nhưng làm nghề nào rồi khắc phải thạo nghề ấy con ạ! – Má nuôi tôi đưa mắt trong ra những cánh rừng tràm lờ mờ khuất sau những bụi cây bình bát dại mọc quanh hè, ngẫm nghĩ một lúc rồi nói tiếp: – Gió thổi có hướng, cây tốt cũng có vùng. Chọn được vùng rừng tốt, biết rằng đến mùa xuân, tràm sẽ kết nhiều hoa, mình mới định chỗ gác kèo. Phải xem hướng gió, tính trước đường bay của ong mật. Đó là những chỗ “ấm”, cây dày, không bị ngọn gió thốc thẳng vào và ít khi có những dấu chân người đi bắt rắn, người đi đốn củi lội đến …” Má cũng như tía nhìn vào hướng gió, tính được đường bay của loài ong. Má nuôi là người tỉ mỉ lí giải những câu hỏi của An, từ những câu hỏi nhỏ nhất như kèo là gì: “Ờ, kèo cũng là nhánh tràm thôi. Nó to cỡ cổ tay, mang nhiều nhánh con tua tủa vào quãng giữa. Mình chặt lấy một khúc dài don thước tây, một đầu có cái nhánh con dùng làm cái mấu. Chọn được vùng rồi, còn phải chọn cây nào vừa kín, vừa im, có ít nhiều bóng nắng kia! Con ong không thích đóng tràm xong, phải “rửa” bớt những nhánh chung quanh để khi lấy mật khỏi vướng. Kèo chặt vào khoảng giữa tháng Mười một … Những cơn mưa muộn sẽ rửa hết mùi sắt ở hai đầu kèo bị dao rựa chặt, và nhánh kèo cũng đủ thời gian khô đi, cũ đi giống với những nhánh khô khác trên cây. Kèo nào còn mùi sắt của con dao mới chặt thì con ong mật chúa kị, nó không bao giờ đóng tổ đâu…” Má nuôi mang đặc trưng của người phụ nữ Nam Bộ hiền hậu, ấm áp, từ những cử chỉ nhỏ nhất khi An hồi tưởng về má nuôi. “Má nuôi tôi vò đầu, cười rất hiền lành”. Má nuôi yêu thương và hiền từ với An như chính với con đẻ của mình.
Kết bài
Phân tích Đi lấy mật là dạng đề thường gặp trong các bài kiểm tra 15 phút, thi giữa kì hoặc thi học kì. Thepoetmagazine giúp học sinh hiểu về những ý chính, đặc điểm nhân vật, việc làm các bài này trở nên đơn giản và dễ dàng hơn bao giờ hết.
