Phân tích hai khổ thơ cuối bài ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Theo dõi The POET magazine trên

Văn mẫu đề phân tích hai khổ thơ cuối bài ‘Đoàn thuyền đánh cá’ được cập nhật đầy đủ và đa dạng. Đọc giả tham khảo ngay để cảm nhận được nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn thơ.

Table of Contents

Bài làm số 1

Huy Cận viết bài thơ ‘Đoàn thuyền đánh cá‘ vào năm 1958, tại vùng biển Quảng Ninh. Bài thơ ra đời trong một thời kỳ sối nổi trên miền Bắc nước ta, xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa. Đây là một trong những bài thơ hay nhất viết về đề tài lao động khi nhân dân làm chủ cuộc đời.

Bài thơ gồm bảy khổ thơ ghi lại hành trình của một đoàn thuyền đánh cá: ra khơi lúc hoàng hôn, đánh cá một đêm trăng trên Hạ Long, trở về bến lúc rạng đông. Hai khổ thơ thứ 6 và 7 nói lên cảnh kéo lưới lúc mờ sáng va cảnh đoàn thuyền buồm căng gió lộng trở về:

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng…

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.

Vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông,

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới,

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Cảnh kéo lưới diễn ra lúc “sao mờ” – lúc trời gần sáng. Chữ “kịp” trong câu thơ Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng thể hiện tinh thần khẩn trương, hối hả của ngư dân lúc kéo lưới. Bao hồi hộp và hy vọng đón chờ. Cá mắc vào lưới thành những “chùm cá nặng” như chùm trái cây treo lủng lẳng. Phải là nhiều cá lắm mới mắc vào lưới, phải là những bạn chài trẻ trung có đôi tay rắn chắc, có sức khỏe dẻo dai mới có thể “kéo xoăn tay”. Câu thơ ta kéo xoăn tay chùm cá nặng là một câu thơ hay và đẹp: hình ảnh ẩn dụ đầy sáng tạo ca ngợi vẻ đẹp khỏe mạnh, trẻ trung trong lao động. Huy Cận hay sử dụng từ “chùm” để tả thế giới sinh vật như gà, cá, tạo nên hình tượng thơ ngộ nghĩnh, đầy ấn tượng:

…Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con

Chiều chiều thu vàng rực tâm hồn…

(Chiều thu quê hương)

Nếu khổ thơ thứ tư, tác giả là đàn cá biển đẹp như một bức tranh sơn mài lộng lẫy, trong đó có những con cá song “lấp lánh đuốc đen hồng – cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe” thì ở khổ thơ thứ sáu này, những con cá biển tươi ngon mắc vào lưới cũng vô cùng rực rỡ: Vảy bạc, đuôi vàng lóe rạng đông. Có thể nói những câu thơ tả cá là những câu thơ đẹp nhất, sáng tạo nhất ở cách phối sắc, ở cách sử dụng hình ảnh hoán dụ (vẩy cá, đuôi cá, mắt cá,…).

phân tích hai khổ thơ cuối bài 'Đoàn thuyền đánh cá' — Hai khổ thơ cuối của tác phẩm ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Dưới ánh rạng đông “lóe” lên, cá nằm đầy khoang thuyền được phản chiếu càng ánh lên màu “vàng”, màu “bạc” thể hiện một niềm vui tươi trong lao động của các bạn chài. Câu thơ “lưới xếp/buồm lên/ đóng ửng hồng” với cách ngắt nhịp 2/2/3, với cách sử dụng liên tiếp ba động từ (xếp, lên, đón) diễn tả mọi công việc trên biển diễn ra tuần tự mà khẩn trương để trở về.

Khổ cuối tả đoàn thuyền đánh cá trở về bến. Gió biển thổi căng cánh buồm đưa câu hát của ngư dân vang xa trên biển cả. Đây là lần thứ ba nhà thơ nhắc lại câu hát. Lần thứ nhất tả tiếng hát ra khơi, tiếng hát phấn chấn, hồ hởi lên đường: “Câu hát căng buồm cùng gió khơi”. Lần thứ hai cả tiếng hát lúc đánh cá, tiếng hát say mê lao động và ngợi ca biển với bao ân tình sâu nặng, thiết tha:

Ta hát bài ca gọi cá vào

Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.

Lần thứ ba là tiếng hát mừng vui thắng lợi. Niềm vui của người dân chài hòa nhập với thiên nhiên một rạng đông đẹp tươi, một ngày vui mới bắt đầu. Con thuyền thì “chạy đua…”, mặt trời thì “đội biển”. Đoàn thuyền lướt sóng như cướp lấy thời gian, dành lấy thời gian để nhanh chóng trở về bến. Cảnh tượng tráng lệ, nhịp điệu cuộc sống khẩn trương vô cùng:

Câu hát căng buồm với gió khơi

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới…

Câu thơ mắt cá huy hoàng muôn dặm khơi là một câu thơ hay cho thấy bút pháp lãng mạn của Huy Cận trong bài thơ này. Hình ảnh “mắt cá” (hoán dụ) – muôn triệu mắt cá li ti được phản chiếu ánh rạng đông, càng trở nên huy hoàng. Sóng biển và cát lấp lánh cùng với muôn triệu mắt cá như trải dài, trải rộng trên “muôn dặm phơi”. Câu thơ vừa tả cảnh biển tráng lệ lúc rạng đông, vừa tả cảnh được mùa cá (thậm xưng) đẹp.

Nói rằng lao động là niềm vui sáng tạo. Nói rằng biển quê ta giàu đẹp. Nói rằng khi người lao động làm chủ cuộc đời thì mới có ấm no hạnh phúc. Cả ba điều ấy. Huy Cận đã nói được rất hay trong bài thơ ‘Đoàn thuyền đánh cá’, đặc biệt trong hai khổ thơ này.

Với cách sử dụng màu sắc, với cách vận dụng các thủ pháp nghệ thuật như ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa và thậm xưng. Huy Cận đã sáng tạo được nhiều hình ảnh đẹp, đầy ý nghĩa. Một không gian tráng lệ tràn ngập niềm vui câu hát. Một rạng đông trên biển và một rạng đông trong lòng người vì “đất nở hoa”,…

Bài làm số 2

Tác giả Huy Cận đã lấy bước đi của thời gian để khắc họa những công việc nặng nhọc của ngư dân trong bài thơ ‘Đoàn thuyền đánh cá’. Họ ra khơi từ khi hoàng hôn và trở về lúc rạng sáng với bao thành quả sau một ngày lao động vất vả. Hai khổ cuối bài thơ đã khắc họa cảnh kéo lưới lúc mờ sáng và cảnh đoàn thuyền căn gió lộng trở về.

Bài thơ mở đầu bằng mặt trời xuống biển và kết thúc bằng mặt trời đội biển phản ánh một đêm lao động trọn vẹn của ngư dân trên biển. Các khổ thơ đầu trong bài thơ đã diễn tả cảnh ra khơi, đánh cá. Đến hai khổ thơ cuối thể hiện đêm lao động qua nhanh, đoàn thuyền mang cá trở về biến:

Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng…

…Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Cảnh kéo lưới diễn ra lúc “sao mờ” – lúc trời gần sáng. Chữ “kịp” thể hiện tinh thần khẩn trương, hối hả của ngư dân lúc kéo lưới. Tất cả cảnh và người dưới ngòi bút của Huy Cận hiện lên với vẻ đẹp đầy lãng mạn.

Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng,

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.

Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Bao hồi hộp và hi vọng đón chờ. Động tác “kéo xoăn tay chùm cá nặng” cho thấy kết quả của buổi làm việc vất vả đã được đền đáp xứng đáng. Hình ảnh những khoang thuyền đầy cá “Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông”. Có thể nói những câu thơ tả cá là những câu thơ đẹp nhất, sáng tạo nhất ở cách phối sắc, cách sử dụng những hình ảnh hoán dụ. Dưới ánh rạng đông lóe lên, cá nằm đầy khoang được phản chiếu càng ánh lên màu vàng, màu bạc thể hiện niềm vui của người dân. Bài thơ miêu tả cảnh đánh cá đêm trên biển nhưng tác giả không trực tiếp khắc họa những hình ảnh, những động tác lao động. Vậy mà người đọc vẫn hình dung được toàn bộ không khí lao động với niềm say mê, hào hứng qua âm thanh tiếng hát gọi cá, qua động tác lao động khỏe khoắn.

Bài thơ kết thúc bằng khung cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về sau một đêm lao động khẩn trương đầy âm thanh.

Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới,

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Nếu như ở khổ thơ đầu có tiếng hát mang niềm vui của những người đi chinh phục thiên nhiên, ở khổ 5 có tiếng hát gọi cá thể hiện vẻ hào hứng trong công việc thì ở khổ thơ cuối tiếng hát diễn tả sự phấn khởi của những con người chiến thắng đang trở về với những khoang thuyền đầy cá. Họ trở về trong tư thế mới “chạy đua cùng mặt trời”. Từ “chạy đua” thể hiện khí thế lao động mạnh mẽ, sức lực vẫn dồi dào của người lao động. Đoàn thuyền được nhân hóa, cả mặt trời cũng tham gia vào cuộc chạy đua này và kết quả con người đã chiến thắng. Trở về không có nghĩa là công việc đã kết thúc. “Mặt trời đội biển” nhô lên, mang một màu mới – cái mới mẻ tinh khôi của một bình minh trên biển, hay cũng chính là một ngày mới, một cuộc sống mới đang bắt đầu đối với những người lao động thực sự làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời. Bài thơ khép lại nhưng ý thơ mở ra đến vô cùng với hình ảnh “Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”. Câu thơ này cũng cho thấy bút pháp lãng mạn của Huy Cận. Hình ảnh “mắt cá” được phản chiếu ánh rạng đông càng trở nên huy hoàng. Một tương lai huy hoàng, đầy hứa hẹn đang chờ đón những con người lao động ấy.

‘Đoàn thuyền đánh cá’ là một bài thơ ca ngợi cuộc sống mới, con người mới. Bài thơ tràn ngập niềm vui phơi phới, niềm say sưa hào hứng và những ước mơ bay bổng của con người muốn chinh phục thiên nhiên bằng công việc lao động của mình. Đây cũng là bài ca ca ngợi vẻ đẹp lộng lẫy, hùng vĩ và nên thơ của thiên nhiên đất nước qua cái nhìn và tâm trạng hứng khởi của nhà thơ. Bài thơ vừa cổ kính vừa mới mẻ trong hình ảnh, ngôn ngữ. Âm hưởng bài thơ vừa khỏe khoắn, sôi nổi lại phơi phới bay bổng. Điều đó góp phần tạo nên sức hấp dẫn đi cùng năm tháng của bài thơ.

Kết luận

Tham khảo văn mẫu phân tích hai khổ thơ cuối bài ‘Đoàn thuyền đánh cá’ giúp người đọc hiểu rõ cảnh kéo lưới và cảnh đoàn tàu về bén. Đồng thời, bạn sẽ có được cái nhìn sâu sắc hơn về hình ảnh nghệ thuật được tác giả sử dụng trong hai khổ cuối.

Phân tích hai khổ thơ cuối bài ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Bài làm số 1

Bài làm số 2

Kết luận

Cùng chủ đề

Phân tích khổ đầu và khổ đuối trong bài thơ ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

Cảm nhận Đoàn thuyền đánh cá chọn lọc

Tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)

Để lại một bình luận Hủy

Bài đồng giao Chơi Chuyền: Lời và cách chơi chi tiết cho bé

Phân tích khổ đầu và khổ đuối trong bài thơ ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

Cảm nhận Đoàn thuyền đánh cá chọn lọc

Phân tích hai khổ thơ cuối bài ‘Đoàn thuyền đánh cá’

Tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)

Cách cúng đầy cử bé trai, bé gái Nam, Bắc đơn giản

2018 năm nay bao nhiêu tuổi, màu sắc và con số mang lại may mắn, tài lộc

Tuyển tập bài thơ về cô giáo ngắn (2 câu, 4 câu, lục bát) hay nhất

Tổng hợp thơ Xuân Diệu về tình yêu đôi lứa, lãng mạn nhất

Thông tin liên hệ

Về chúng tôi

Hỗ trợ