5+ mẫu phân tích Nam Quốc Sơn Hà lớp 8 hay

Phân tích Nam Quốc Sơn Hà với dàn ý chi tiết theo mẫu phân tích văn 8 cho học sinh tham khảo. Từ đó biết cách phân tích tác phẩm sao cho đặc sắc nhất.

Dàn ý phân tích bài thơ Nam Quốc Sơn Hà

Mở bài: Giới thiệu về tác phẩm và hoàn cảnh sáng tác.

Thân bài:

• Hai câu thơ đầu: Lời khẳng định chủ quyền lãnh thổ dân tộc mạnh mẽ. Qua đó thể hiện tinh thần yêu nước mạnh mẽ.
• Hai câu thơ sau: Thể hiện sự quyết tâm bảo vệ nền độc lập. Tố cáo chiến tranh phi nghĩa và cho thấy ý chí chiến đấu, niềm tin thắng lợi của dân tộc.
• Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Ngôn ngữ và giọng thơ hùng hồn.
• Bài thơ được xem như lời động viên các chiến sĩ và là lời cảnh cáo đến giặc ngoại xâm.

Kết bài: Khẳng định một lần nữa giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Phân tích bài Nam Quốc Sơn Hà

The POET Magazine tổng hợp những mẫu văn phân tích tác phẩm có chọn lọc. Học sinh có thể tham khảo để hiểu rõ cách làm bài và ý nghĩa nghệ thuật của bài thơ.

Phân tích tác phẩm Nam Quốc Sơn Hà ngắn gọn mẫu 1

Nam Quốc Sơn Hà được coi như bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của dân tộc Việt Nam ta. Bài thơ là một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền lãnh thổ, cũng như nêu cao ý chí chiến đấu bảo vệ chủ quyền trước mọi kẻ thù xâm lược.

Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Ngay câu thơ đầu tiên đã cho ta thấy một chân lý: Sông núi nước Nam là của người Nam. Trong bản thơ chữ Hán, tư tưởng này được nhấn mạnh một cách sâu sắc và mãnh liệt hơn cả: “Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư.” Câu thơ như một lời tuyên ngôn vững chắc về chủ quyền của dân tộc: “Nam quốc” – “Nam đế”, đất phương Nam thuộc về vua nước Nam. Trong trường hợp quân Tống là một quốc gia mạnh mẽ xâm lược, thì người phương Nam chúng ta vẫn sẽ bảo vệ mỗi chủ quyền lãnh thổ của mình như một quốc gia độc lập. Điều này được củng cố bởi câu thơ tiếp theo Tiệt nhiên định phận tại thiên thư”, câu thơ như chỉ rõ rằng điều này là một chân lý hiển nhiên mà không ai có thể phủ nhận được. Dựa vào hai dòng thơ đầu, ta có thể cảm nhận rõ ràng tinh thần yêu nước mãnh liệt và ý thức bảo vệ độc lập tự chủ.

Hai dòng thơ tiếp theo, tinh thần yêu nước một lần nữa hiện lên rõ nét thông qua niềm tin mạnh mẽ vào sự chiến thắng trong cuộc chiến chống ngoại xâm. Sự tin tưởng ấy chính là biểu tượng cao nhất của tinh thần yêu nước. Tác phẩm vừa thể hiện tinh thần và ý chí chiến đấu mãnh liệt của nhân dân ta, vừa là lời cảnh cáo đến giặc Tống xâm lược. Quân giặc chắc chắn sẽ “phải bị tiêu diệt” do đã xâm phạm vào lãnh thổ khi khởi xướng cuộc chiến phi đạo đức này. Thất bại của chúng là điều không thể tránh khỏi bởi đã dám xâm phạm vào lãnh thổ của vua nước Nam. Sức mạnh về tinh thần yêu nước và đoàn kết dân tộc của thời kỳ Đông Á sẽ phá hủy mọi ý đồ xâm phạm của chúng.

Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt với ngôn ngữ và giọng thơ hùng hồn, đanh thép. Qua đó phản ánh quyết tâm bảo vệ nền độc lập mạnh mẽ của nhân dân ta.

Nam Quốc Sơn Hà được xem là một tác phẩm văn học kỳ vĩ. Bài thơ được xem như biểu ngữ đầu tiên về lòng yêu nước và ý thức tự chủ, cùng niềm tin mãnh liệt vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc của dân tộc ta.

Phân tích bài thơ Nam Quốc Sơn Hà cho học sinh giỏi mẫu 2

Nam Quốc Sơn Hà đã trở thành một trong những áng văn bất hủ của dân tộc ta. Bài thơ được xem như bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc ta. Không chỉ là lời khẳng định đanh thép về chủ quyền lãnh thổ, bài thơ còn thể hiện tinh thần yêu nước và lòng tự tôn dân tộc mạnh mẽ của người dân nước Nam. Ngoài ra, tác phẩm cũng là lời cảnh cáo đến những kẻ có ý định xâm phạm đến lãnh thổ và lòng tự tôn của dân tộc ta.

Trong cuộc chiến chống quân Tống xâm lăng của quân dân Đại Việt, Lý Thường Kiệt đã đọc vang bài thơ Nam Quốc Sơn Hà ở đền thờ hai vị thần Trương Hống, Trương Hát. Bài thơ vang vọng như một lời tuyên bố hùng tráng và đanh thép đã khiến quân Tống vô cùng khiếp sợ. Cũng nhờ vậy mà quân dân ta có thể chiến thắng một cách lừng lẫy, oai hùng sau đó.

Mở đầu bài thơ là lời khẳng định một cách chắc chắn và mạnh mẽ về vấn đề chủ quyền lãnh thổ của dân tộc Đại Việt. Ranh giới ấy đã được định sẵn và là nơi sinh sống của người dân nước Nam từ xưa tới nay. Lời khẳng định này không phải chỉ là lời nói suông, tác giả đã đưa ra những luận chứng sắc sảo, đó là “thiên thư” quy định. Tức nền độc lập và chủ quyền về lãnh thổ ấy đã được trời đất chứng giám. Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.

“Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư” là lời khẳng định chắc chắn về quyền sở hữu lãnh thổ của người dân nước Nam. Ta có thể thấy lời khẳng định về chủ quyền dân tộc được nhắc đến trong bài thơ đầy mạnh mẽ và hào sảng. Không chỉ là dân tộc có chủ quyền, mà dân nơi ấy còn có người đứng đầu, đó chính là “Nam đế”. Chủ quyền lãnh thổ không phải do người dân tự quyết định lựa chọn mà đã được định sẵn từ “thiên thư”. Đó là sách trời, là đấng cao quý nên mọi sự quy định của “trời” đều có giá trị và đáng trân trọng.

“Tiệt nhiên” là từ chỉ sự hiển hiện, tất yếu mà ai cũng có thể nhận biết hoặc phân biệt được. “Tiệt nhiên định phận tại thiên thư” có nghĩa vùng lãnh thổ của người nước Nam đã được sách trời ghi chép rõ ràng. Quân xâm lược dù có muốn cũng không thể chối cãi. Như vậy, ta có thể thấy rằng ở hai câu thơ đầu, tác giả đã đưa ra lời khẳng định chủ quyền dân tộc chắc chắn. Sử dụng giọng thơ hào hùng và mạnh mẽ, câu thơ đã thể hiện tinh thần yêu nước và ý chí bảo vệ chủ quyền mãnh liệt của dân tộc ta.

Từ lời khẳng định mạnh mẽ về vấn đề chủ quyền của dân tộc Đại Việt, tác giả cũng đưa ra lời cảnh cáo đến kẻ thù xâm lăng. Những kẻ xâm phạm lãnh thổ rồi sẽ phải nhận kết cục đầy bi thảm.

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Một sự thật hiển nhiên rằng Nam Quốc Sơn Hà là do người Nam ở và làm chủ. Nhưng lũ giặc lại không hề biết điều mà cố tình xâm lăng và xúc phạm đến đạo lý.  “Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm” là chỉ hành động ngông cuồng và phi nghĩa của quân xâm lược thật đáng bị trừng phạt bằng những hình thức thích đáng. “Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư” –  Bài thơ đưa ta lời khẳng định đanh thép về kết cục đầy bi thảm dành cho những kẻ cướp nước và coi thường đạo lí. Với tất cả sức mạnh cũng như ý chí chiến đấu của dân tộc thì lũ quân xâm lược chỉ có thể nhận một kết cục “thủ bại hư”.

Nam Quốc Sơn Hà được xem là một bài thơ thần khí mang tính chính luận rõ ràng. Bài thơ như một bản tuyên ngôn hùng hồn về tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu mạnh mẽ của quân ta. Không chỉ vậy, thông qua bài thơ ta có thể cảm nhận sâu sắc lòng tự hào dân tộc và sức mạnh chiến đấu vĩ đại trong cuộc chiến đánh đuổi giặc ngoại xâm.

Cảm nhận về bài thơ Nam Quốc Sơn Hà mẫu 3

Nam Quốc Sơn Hà là một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền lãnh thổ của dân tộc ta. Qua đó, bài thơ cũng nêu cao ý chí chiến đấu, quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó trước mọi kẻ thù xâm lăng. Bài thơ được tương truyền là do tướng quân Lý Thường Kiệt sáng tác trong trận đánh chống giặc Tống. Từ một ngôi miếu nhỏ trong đêm, bốn câu thơ vang vọng đầy hào hùng:

Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên phận định tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Chỉ với vỏn vẹn bốn câu thơ, bài thơ đã khiến tinh thần kẻ thù xâm lược phải hồn bay phách lạc, không đánh mà chạy. Những câu thơ vang vọng như một lời khẳng định chắc chắn về chiến thắng của dân tộc ta và chiến thắng ấy sẽ không bao giờ có thể thay đổi được.

Lãnh thổ của nước Nam là mảnh đất có vua nước Nam cai trị – “Nam đế cư”. Mảnh đất ấy không phải “vô chủ” mà bất kỳ ai cũng có thể tự ý xâm chiếm. Một mảnh đất đã có vua và người dân sinh sống thì có gì lại để quân thù tự do chiếm lấy?

Câu thơ thứ hai như một lời nói rằng đất nước đã có chủ thì không nên tranh giành hay xâm chiếm lãnh thổ của người khác. Mọi người có thể nên giúp đỡ nhau chứ không nên tranh giành và gây ra những cuộc chiến tranh phi nghĩa.

Đất đã có chủ, nhưng hà cớ gì lũ giặc các ngươi lại sang xâm chiếm đất của ta. Nguyên nhân chủ yếu chỉ là do muốn mở rộng lãnh thổ. Vậy thì như lời tướng quân Lý Thường Kiệt tuyên bố trong bài thơ: “Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”. Với bất cứ một lý do hay hành động xâm chiếm lãnh thổ nào của quân giặc đều sẽ bị đánh cho tơi bời. Câu thơ chính là lời thể hiện tình yêu quê hương đất nước. Qua đó, cho ta thấy niềm tự tôn dân tộc và ý chí bất khuất trước kẻ thù xâm lược. Bất kỳ hành động nào gây tổn hại đến đất nước và con người Việt Nam đề sẽ phải trả giá. Ta có thể thấy rằng, tinh thần chiến đấu của quân dân ta quật cường và luôn sẵn sàng hy sinh để bảo vệ vững chắc nền độc lập chủ quyền lãnh thổ của sông núi nước Nam.

Chỉ với bốn câu thơ nhưng bài thơ Nam Quốc Sơn Hà đã khẳng định chủ quyền đất nước. Qua đó, nêu cao ý chí chiến đấu, sẵn sàng hy sinh vì nền độc lập dân tộc. Từ xưa đến nay, tình yêu quê hương đất nước của cha ông ta luôn được gìn giữ và phát huy một cách mạnh mẽ.

Cảm nghĩ về tác phẩm Nam Quốc Sơn Hà mẫu 4

Nam Quốc Sơn Hà được coi là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của đất nước Việt Nam. Bài thơ cho ta cảm nhận được ý chí và quyết tâm bảo vệ nền độc lập chủ quyền của nhân dân ta.

Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh khi quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy sang xâm lược nước ta vào năm 1077. Lúc này, vua Lý Nhân Tông đã  sai tướng quân Lý Thường Kiệt đem quân chặn giặc ở phòng tuyến sông Như Nguyệt. Vào một đêm nọ, quân sĩ bỗng nghe từ trong đền thờ hai anh em trương Hống và Trương Hát giọng ngâm bài thơ này.

Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.

Hai câu thơ mở đầu như một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền lãnh thổ của dân tộc ta. Theo quan niệm của người xưa, toàn bộ diện tích lãnh thổ, của cải vật chất và cả con người của một đất nước đều thuộc về nhà vua. Mọi quyền lực đều nằm trong quyền cai quản nhà vua, là người đại diện và đứng đầu của một quốc gia. Trong bài thơ nhắc tới “Nam đế” gợi ta cảm thấy lòng tự hào dân tộc sâu sắc. Câu thơ thứ hai tiếp tục chứng minh lí lẽ về chủ quyền nước Nam. Địa phận và đất đai của nước Nam đều nằm trong “thiên thư”. Điều này cho thấy, chủ quyền lãnh thổ của dân ta đã được ghi chép tại sách trời và không một ai có thể thay đổi được chân lý ấy.

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Đến hai câu thơ tiếp theo, ta có thể cảm nhận được ý chí chiến đấu và quyết tâm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ dân tộc một cách mạnh mẽ. Tác giả sử dụng câu hỏi tu từ “Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm” như một lời răn đe, cảnh cáo cho những kẻ dám ngang nhiên xâm lược lãnh thổ của nước khác. Hành vi ấy được xem là trái với quy luật đạo lý và chính nghĩa. Cuối cùng lời răn đe và khẳng định về kết cục của những kẻ xâm lược lại được vang lên đầy đanh thép. “Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”, quân xâm lược, cướp đất của dân tộc khác rồi sẽ nhận được một kết cục đầy bi thảm. Giọng thơ vang lên đầy hào hùng, đanh thép giúp người đọc cảm nhận được quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước mạnh mẽ của dân tộc.

Bài thơ Nam Quốc Sơn Hà là một bài thơ tiêu biểu khẳng định tinh thần yêu nước lớn lao của dân ta. Một câu thơ trong bài đều là một minh chứng đanh thép cho ý chí chiến đầu vì nền độc lập của dân tộc Việt Nam.

Phân tích tinh thần yêu nước trong bài thơ Nam Quốc Sơn Hà mẫu 5

Nam Quốc Sơn Hà là bài thơ khẳng định một cách đanh thép về chủ quyền lãnh thổ của quốc gia dân tộc. Từ đó, nêu cao quyết tâm bảo vệ chủ quyền ấy trước mọi kẻ thù xâm lược.

Nam Quốc Sơn Hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.

Theo người dân tương truyền, vào năm 1077 khi quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy sang xâm lược nước ta. Vua Lý Nhân Tông sai Lý Thường Kiệt đem quân ra chặn đánh quân giặc ở phòng tuyến sông Như Nguyệt. Vào một đêm nọ, các quan sĩ bỗng nghe từ trong đền thờ hai anh em trương Hống và Trương Hát có một giọng ngâm bài thơ này. Giọng thơ ấy hùng hồn và đanh thép khiến cho quân địch phải khiếp sợ.

Theo quan niệm xưa, toàn bộ diện tích và của cải hay con người của đất nước đều thuộc quyền cai quản của nhà vua. Do đó, chỉ nhà vua mới có quyền quyết định mọi chuyện. Trong câu thơ đầu tiên, từ “Nam đế” được nhắc đến nhằm thể hiện sự ngang hàng của vua nước Nam với phương Bắc. Qua đó, chúng ta có quyền thêm tự hào về dân tộc mình. Câu thơ thứ hai như một lời khẳng định đanh thép về chủ quyền của lãnh thổ dân tộc. Chủ quyền ấy đã được ghi chép rõ ràng ở “thiên thư”. Điều đó chứng tỏ lãnh thổ nước Nam là một chân lý mà không ai có thể chối cãi và thay đổi.

Hai câu thơ cuối một lần nữa khẳng định quyết tâm bảo vệ chủ quyền dân tộc ta. Câu hỏi tu từ được sử dụng “Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm” như một lời răn đe dành cho những kẻ dám ngang nhiên xâm lăng lãnh thổ. Điều đó tức là đang làm trái ý trời và đạo lý thông thường. Sau cùng, câu thơ cuối vang lên đầy đanh thép – “Nhữ đẳng hành khan thủ bại thư”. Những kẻ xâm lược, cướp nước của dân tộc khác rồi sẽ phải nhận kết cục bi thảm hơn bao giờ hết. Thông qua bốn câu thơ, ta có thể cảm nhận được ý chí chiến đấu và lòng yêu nước mãnh liệt của người dân Đất Việt. Với ngôn ngữ đanh thép và hào hùng, bài thơ Nam Quốc Sơn Hà được xem như bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta.

Nam Quốc Sơn Hà xứng đáng là được mệnh danh là áng thơ thần. Những câu thơ ấy cho ta thấy tinh thần yêu nước mạnh mẽ và sẽ còn được lưu truyền mãi với thời gian.

So sánh Bình Ngô đại cáo và Nam Quốc Sơn Hà

So sánh điểm giống và khác nhau của hai tác phẩm giúp học sinh có cái nhìn chính xác hơn. Qua đó có thể liên hệ hai tác phẩm này trong bài văn phân tích.

• Giống nhau: Cả hai tác phẩm đều khẳng định chủ quyền, độc lập và tự do của dân tộc Việt Nam. Qua đó, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước dồi dào. Ngoài ra, còn là lời tố cáo tội ác của quân xâm lược đối với con người Việt Nam.
• Khác nhau: Hai tác phẩm có những điểm khác nhau bao gồm:

Điểm khác nhau	Bình Ngô đại cáo	Nam Quốc Sơn Hà
Hoàn cảnh sáng tác	Tác phẩm do Nguyễn Trãi soạn để báo cáo cho thiên hạ biết sau khi Bình Định Vương Lê Lợi tổ chức thành công cuộc kháng chiến mười năm chống giặc ngoại xâm nhà Minh (1418-1427).	Bài thơ ra đời trong cuộc chiến chống quân Tống xâm lược năm 1077.
Khẳng định chủ quyền	Chủ quyền độc lập được khẳng định trên nhiều phương diện: Tên nước, nền văn hiến, bờ cõi, phong tục, triều đại, anh hùng và hào kiệt.	Chủ quyền được khẳng định trên hai phương diện: Lãnh thổ và “thiên thư”.
Tinh thần yêu nước	Lòng yêu nước thể hiện qua quan niệm lấy dân làm gốc, yêu nước là yêu nhân dân.	Lòng yêu nước được đề cập đến theo quan niệm Nho giáo, trung quân ái quốc.
Tố cáo tội ác của quân xâm lược	Ức Trai tiên sinh đã từng vạch tội giặc Minh mượn gió bẻ măng, lợi dụng thời cơ phù Trần diệt Hồ để thôn tính nước ta.	Lời cảnh cáo cho số phận của những kẻ cướp nước, xâm phạm đất nước khác.

Xem thêm:

• Tổng hợp mẫu phân tích các tác phẩm văn học lớp 8 Chân trời sáng tạo hay nhất
• Tuyển tập các mẫu phân tích văn 8 Kết nối tri thức của học sinh giỏi, bài thi đạt điểm cao
• Văn bản Nam Quốc Sơn Hà lớp 8 (Lý Thường Kiệt): Hoàn cảnh sáng tác, sơ đồ tư duy
• Hướng dẫn soạn văn Nam Quốc Sơn Hà (Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức)
• Phân tích bài thơ Qua Đèo Ngang nhiều mẫu (có dàn ý)

Kết luận

Phân tích Nam Quốc Sơn Hà được tổng hợp chi tiết giúp bạn dễ dàng tham khảo. Từ đó có cái nhìn chung về tác phẩm và biết cách làm bài đạt điểm cao hơn.