Soạn bài Gặp xa-rip và Xi-la (Sử thi Hy Lạp) của Hô-me-rơ

Soạn bài Gặp xa-rip và Xi-la chi tiết dựa trên các câu hỏi trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 10 chân trời sáng tạo. Học sinh đọc tham khảo thông tin từ The POET Magazine để chuẩn bị bài trước khi học trên lớp.

Soạn bài Gặp xa-rip và Xi-la (Sử thi Hy Lạp) – Trả lời câu hỏi trước khi đọc

Gặp xa-rip và Xi-la soạn Ngữ văn 10 trước khi đọc văn bản có câu hỏi liên quan đến chủ đề như sau:

Câu 1: Theo bạn, người giữ vai trò đứng đầu, lãnh đạo một tập thể cần phải có những điểm ưu trội nào về phẩm chất và năng lực?

Người lãnh đạo đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc định hướng và dẫn dắt tập thể đến thành công. Để đảm nhận tốt vai trò này, người đó cần hội tụ đầy đủ những phẩm chất và năng lực ưu trội sau:

Về phẩm chất đạo đức:

• Bản lĩnh đạo đức vững vàng, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm trước mọi quyết định.
• Có trái tim nhân ái, biết quan tâm, chia sẻ với những khó khăn của đồng nghiệp.
• Có lòng yêu nước, tự hào dân tộc, luôn ghi nhớ công ơn của tổ tiên: Từ đây người lãnh đạo có thể truyền cảm hứng cho tập thể về tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng.
• Cần tránh xa những thói hư tật xấu, sống giản dị, chân thành và luôn giữ gìn phẩm giá của bản thân.

Về năng lực:

• Cần có sức khỏe tốt, rèn luyện thể thao thường xuyên để có đủ sức khỏe và tinh thần để làm việc hiệu quả.
• Cần có trí tuệ thông minh, nhạy bén để có thể đưa ra những quyết định sáng suốt, phù hợp với tình hình thực tế.
• Cần có kỹ năng lãnh đạo tốt, biết cách truyền đạt thông tin, giao tiếp hiệu quả với mọi người.
• Cần có kiến thức chuyên môn sâu rộng trong lĩnh vực đang lãnh đạo. Lãnh đạo cần cập nhật thường xuyên những kiến thức mới, không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ.

Bên cạnh những phẩm chất và năng lực trên, người lãnh đạo cũng cần phải có khả năng thích nghi với những thay đổi của môi trường, biết cách ứng phó với những tình huống bất ngờ.

Soạn Gặp xa-rip và Xi-la (Sử thi Hy Lạp)  sau khi đọc văn bản

Sau khi đọc hiểu Gặp xa-rip và Xi-la ở sách chân trời sáng tạo thì mời bạn đọc tham khảo các câu trả lời ở sách giáo khoa được soạn sẵn:

Câu 1: Tóm tắt các sự kiện chính được kể trong văn bản trên và cho biết: Theo lời tiên đoán của Xi-éc-xê, Ô-đi-xê đã căn dặn thuỷ thủ phải làm những gì để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren?

Tóm tắt các sự kiện chính:

• Sau khi nhận lời tiên tri từ Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê và các thủy thủ đi qua đảo của các nàng Xi-ren có giọng hát mê hồn.
• Ô-đi-xê sai các thủy thủ nhét sáp vào tai và trói mình vào cột buồm để tránh bị cám dỗ bởi tiếng hát.
• Họ đã vượt qua được hòn đảo nguy hiểm.
• Khi đến xứ sở của Ka-ríp và Xi-la, sáu người trong đoàn đã bị bắt và bị Xi-la ăn thịt.

Sau khi nhận được lời tiên tri của nữ thần Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê tiếp tục dẫn dắt đoàn thuyền của mình đi tiếp. Trên đường đi, họ đi qua hòn đảo của các nàng tiên Xi-ren có giọng hát mê hồn, có thể khiến bất kỳ ai quên đi quê hương và bị lạc lối. Nhớ lại lời cảnh báo của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê đã ra lệnh cho các thủy thủ nhét sáp vào tai và trói mình vào cột buồm.

Nhờ vậy, họ đã không bị cám dỗ bởi giọng hát của các nàng Xi-ren và an toàn vượt qua hòn đảo nguy hiểm này. Tuy nhiên, khi đến xứ sở của Ka-ríp và Xi-la, sáu người trong thủy thủ đoàn đã bị bắt và Xi-la ăn thịt. Mặc dù đã cố gắng trấn an tinh thần của các bạn mình, nhưng Ô-đi-xê vẫn phải đau lòng chứng kiến thảm kịch này.

Câu 2: Dù đã có những dự liệu khôn ngoan, đề phòng khả năng xấu nhất, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ. Các chi tiết nào cho thấy điều đó?

Dù đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ trong hành trình của mình. Điều đó được thể hiện qua 3 chi tiết sau:

• Khi đến đảo của Xi-La và Ka-ríp: “Các bạn tôi sợ quá, đánh tuột cả mái chèo, khiến chúng rơi tõm xuống biển và trôi là là mặt nước’. ’Do quá sợ hãi trước sự hung hãn của hai quái vật, các thủy thủ đã đánh tuột mái chèo, khiến họ lâm vào thế bất lợi. Ô-đi-xê buộc phải động viên và vực dậy tinh thần cho mọi người để tiếp tục chiến đấu.
• Ô-đi-xê quên lời dặn dò của Xi-ếc-xê: Bị cuốn theo nhịp điệu sôi động của trận chiến, Ô-đi-xê đã quên mất lời dặn của nữ thần về việc không được sử dụng vũ khí. Hành động này suýt khiến chàng gặp nguy hiểm.
• Sự tấn công bất ngờ của Xi-la và Ka-ríp: Mặc dù đã chuẩn bị tinh thần cho khả năng đối đầu với hai quái vật, Ô-đi-xê và các bạn vẫn không thể lường trước được sự hung hãn và sức mạnh của chúng. Hậu quả là sáu người khỏe mạnh nhất trong đoàn đã bị bắt mất.

Câu 3: Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong văn bản trên có ưu thế gì so với ngôi thứ ba?

Soạn văn Gặp xa-rip và Xi-la nhận thấy việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong văn bản mang đến nhiều ưu thế so với ngôi kể thứ ba, giúp người đọc có trải nghiệm độc đáo và sâu sắc hơn:

• Nhờ ngôi kể “tôi”, độc giả được hóa thân thành chính Ô-đi-xê, trực tiếp tham gia vào hành trình phiêu lưu đầy thử thách và cảm nhận mọi cung bậc cảm xúc của nhân vật.
• Người đọc dễ dàng đồng cảm với những suy nghĩ, hành động, cảm xúc của Ô-đi-xê. Nhờ đó, họ có thể thấu hiểu những khó khăn, nguy hiểm mà nhân vật phải đối mặt, cũng như những chiến thắng và niềm vui mà chàng đạt được.
• Tạo cảm giác chân thực như chính Ô-đi-xê đang kể lại câu chuyện của mình. Điều này khiến người đọc tin tưởng và cuốn hút vào câu chuyện hơn.

Câu 4: Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên nào? Các hiện tượng ấy giúp bạn hình dung như thế nào về không gian, thời gian sử thi?

Trong soạn văn 10 Gặp xa-rip và Xi-la nhận thấy rằng hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp và Xi-la trong tác phẩm được xây dựng dựa trên hình tượng tự nhiên đầy uy lực và nguy hiểm:

• Xi-la tượng trưng cho những mỏm đá ngầm ẩn dưới mặt nước, luôn sẵn sàng nhô lên đe dọa con thuyền. Hình ảnh “núi đá hiện lên, xông vào các bạn tôi để hãm hại” đã khắc họa rõ nét sự hung hãn và nguy hiểm của nó.
• Ka-ríp đại diện cho những xoáy nước khổng lồ, có khả năng nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. Miêu tả “ùng ục ngốn nước biển, nhả nước ra là cả biển khơi chuyển động, sôi lên như nước trong chảo” đã cho thấy sức mạnh ghê gớm và sự tàn khốc của Ka-ríp.

Sự xuất hiện của 2 quái vật biển này góp phần tô đậm không gian sử thi rộng lớn, hoang sơ và đầy hiểm nguy. Thiên nhiên trong sử thi không chỉ hùng vĩ mà còn ẩn chứa nhiều điều bí ẩn, luôn tiềm ẩn những mối đe dọa đối với con người.

Về thời gian, sử thi thường kể về những hành trình dài, trải qua nhiều gian khổ, thử thách. Hành trình của nhân vật chính kéo dài suốt 10 năm, trải qua vô số hiểm nguy và gian nan.

Câu 5: Phân tích một số chi tiết thể hiện bản lĩnh của Ô-đi-xê trong vai trò một người lãnh đạo trước những khó khăn, thử thách mà chàng và các bạn đồng hành phải đối mặt.

Soạn bài Gặp xa-rip và Xi-la ngắn nhất phân tích câu hỏi trên như sau:

Trên mảnh đất Hy Lạp, nơi nuôi dưỡng những tâm hồn nghệ thuật và những câu chuyện sử thi huyền thoại, tác phẩm “Gặp Ka-ríp và Xi-la” của Homer như một bản hùng ca ca ngợi tinh thần quả cảm của con người trước thiên nhiên hung dữ.

Mở đầu đoạn trích, tác giả đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy sức sống. Hình ảnh cánh đồng hướng dương rực rỡ dưới ánh mặt trời, tiếng chim hót líu lo trong khu vườn như lời chào đón một ngày mới. Khung cảnh ấy như điểm tô thêm cho hành trình phiêu lưu của Ô-đi-xê thêm phần hào hùng và lãng mạn.

Tuy nhiên, thiên nhiên Hy Lạp không chỉ có những vẻ đẹp thơ mộng mà còn ẩn chứa những hiểm nguy rình rập. Trong hành trình của mình, Ô-đi-xê và các thủy thủ đoàn đã phải đối mặt với hai quái vật biển khổng lồ là Ka-ríp và Xi-la. Nhanh như chớp, Xi-la lao tới tấn công, hăm dọa nuốt chửng con thuyền. Ngay sau đó, Ka-ríp xuất hiện với sức mạnh ghê gớm tạo nên những xoáy nước dữ dội, đe dọa nhấn chìm con thuyền xuống đáy biển.

Trước sự hung hãn của hai quái vật, các thủy thủ đoàn hoảng sợ, đánh tuột mái chèo, khiến con thuyền rơi vào thế nguy hiểm. Tuy nhiên, Ô-đi-xê đã nhanh chóng lấy lại bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt. Chàng ra lệnh cho các thủy thủ đoàn cột chặt mình vào cột buồm, bịt tai bằng sáp ong để không bị thu hút bởi tiếng hát mê hồn của Xi-la. Nhờ sự dũng cảm, mưu trí và tinh thần đoàn kết của Ô-đi-xê và các thủy thủ đoàn, con thuyền đã vượt qua được hiểm nguy, tiếp tục hành trình phiêu lưu của mình.

Đoạn trích “Gặp Ka-ríp và Xi-la” không chỉ là một câu chuyện phiêu lưu ly kỳ mà còn là bài ca ca ngợi tinh thần quả cảm, ý chí kiên cường của con người trước thiên nhiên hung dữ. Hình ảnh Ô-đi-xê bình tĩnh, dũng cảm đối mặt với nguy hiểm là biểu tượng cho phẩm chất anh hùng của con người Hy Lạp cổ đại. Qua đó, tác giả cũng muốn khẳng định sức mạnh to lớn của con người khi biết đoàn kết, đồng lòng cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Câu 6: Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích

Sau khi soạn văn 10 chân trời sáng tạo Gặp xa-rip và Xi-la thì bạn sẽ thấy được cảm hứng chủ đạo của đoạn trích “Gặp Ka-ríp và Xi-la” được lấy từ hình ảnh con người dũng cảm chinh phục thiên nhiên hoang dã, thể hiện qua hành trình vượt biển đầy gian nan, thử thách của Ô-đi-xê và các thủy thủ đoàn.

Hình ảnh con thuyền lênh đênh trên đại dương bao la, đối mặt với những hiểm nguy rình rập như sóng thần, vòi rồng, xoáy nước… tượng trưng cho những thử thách mà con người phải đối mặt trong hành trình chinh phục thế giới. Ô-đi-xê và các thủy thủ đoàn với lòng dũng cảm và tinh thần quả cảm đã vượt qua mọi khó khăn, hiểm nguy, chiến thắng những quái vật biển hung hãn như Ka-ríp và Xi-la, để tiếp tục hành trình phiêu lưu của mình.

Lời kết

Đoạn trích là một bài học quý giá về lòng dũng cảm, ý chí kiên cường và tinh thần đoàn kết của con người. Học sinh nghiên cứu kỹ soạn bài Gặp xa-rip và Xi-la và phân tích thêm về các nhân vật để có thể có nhiều góc nhìn mới mẻ hơn nhé.

XEM THÊM:

• Soạn Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê ngắn gọn
• Soạn bài Đam San đi chinh phục nữ thần mặt trời (Sử thi Ê Đê)