Soạn bài Giọt sương đêm – Chân trời sáng tạo lớp 6
THE POET Magazine giải đáp nội dung và hướng dẫn soạn bài Giọt sương đêm (Trần Đức Tiến) chi tiết nhất. Câu trả lời bám sát bài học và đề cập đến những vấn đề quan trọng nhất học sinh cần nắm trong tác phẩm.
Chuẩn bị đọc
Phần Chuẩn bị đọc trong bài soạn Giọt sương đêm ngắn nhất sách Chân trời sáng tạo lớp 6 mở ra những câu hỏi khai thác giúp học sinh đọc hiểu văn bản tốt hơn. Câu chuyện về những nhân vật như bọ dừa, cóc, thằn lằn,… sẽ trở nên gần gũi hơn bao giờ hết.
Câu 1: Em đã từng thấy bọ dừa chưa? Em biết gì về tập tính của bọ dừa? Nếu chưa biết gì về bọ dừa, em hãy hỏi người khác hoặc tìm hiểu thông tin từ sách và Internet.
Em đã thấy bọ dừa. Bọ dừa có tên khoa học là Brontispa Longissima (Gestro), thuộc họ Ánh Kim (Chrysomelidae), bọ cánh cứng, lớp côn trùng, ngành chân đốt, giới động vật.
Câu 2: Đã bao giờ có một sự việc bất ngờ xảy ra khiến em thay đổi quyết định của mình? Chia sẻ với các bạn về trải nghiệm ấy.
Trước đây em không phải là một đứa con ngoan, rất ít khi biết quan tâm đến mẹ và không trân trọng những yêu thương mẹ dành cho em.
Sau đó, khi em đọc một câu chuyện, em đã có ấn tượng rất sâu sắc: Em đã đọc truyện “Món quà sinh nhật” trong cuốn “Mẹ không phải là người giúp việc”. Truyện có cả niềm vui và nỗi buồn.
Không giống những món quà sinh nhật bình thường, mà là một món quà tinh thần đong đầy tình yêu thương. Đây là một câu chuyện cảm động về tình yêu thương của một người mẹ nghèo dành cho cậu con trai vốn luôn phải nằm trên giường bệnh tên là Poirot. Gần đến ngày sinh nhật con trai, bà gửi một bức thư đến một chương trình Poirot yêu thích trên Đài phát thanh, nhờ họ gửi lời động viên và lời chúc mừng sinh nhật tới Poirot. Nhưng, thật không may mắn, chương trình đó đã từ chối và gửi lại phản hồi cho bà. Lá thư phản hồi được bưu tá mang đến đúng lúc bà vắng nhà, và chính Poirot là người nhận được lá thư đó, tò mò nên cậu bé đã bỏ ra đọc. Hiểu được tình yêu mẹ dành cho mình nên Poirot đã giấu lá thư phản hồi đó đi. Đến ngày sinh nhật, cậu bé đã nói dối người mẹ là mình đã nhận được lời chúc đầy ý nghĩa từ trên đài phát thanh và sà vào lòng nói lời cảm ơn mẹ. Câu chuyện kết thúc với hình ảnh vô cùng xúc động khi có cả nụ cười và nước mắt hạnh phúc của hai mẹ con Poirot! Điều đó khiến người đọc cảm nhận được cả tình mẫu tử lớn lao, vĩ đại của người mẹ nghèo và tấm lòng hiếu thảo của Poirot. Đọc xong câu chuyện, em đã thầm hứa với bản thân và cũng mong muốn nhắn nhủ với các bạn rằng:
“Ai còn xin mẹ đừng làm mẹ khóc
Đừng để buồn lên nước mắt nghe không!”
Tình cha nghĩa mẹ như mạch nước nguồn trong trẻo và không bao giờ vơi cạn, vì thế, chúng ta hãy luôn quan tâm, yêu thương cha mẹ thật chân thành!
Đó là lí do em thay đổi bản thân mình, thay đổi những suy nghĩ, việc làm và tình yêu thương đối với mẹ.
Suy ngẫm và phản hồi
Sau khi gợi mở ở phần đầu, nội dung soạn bài Giọt sương đêm chi tiết Suy ngẫm và phản hồi giúp học sinh tiếp cận với thông điệp văn bản. Những cuộc gặp gỡ, những lời khuyên, tình yêu thương hiện rõ hơn qua từng câu hỏi và câu trả lời.
Câu 1: Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Nhân vật trong truyện gồm những ai?
Từ quá trình soạn Giọt sương đêm có thể xác định truyện được kể theo ngôi thứ ba, nhân vật trong truyện gồm có: Thằn Lằn, Bọ Dừa, cụ giáo Cóc.
Câu 2: Đoạn văn sau được kể bằng lời của người kể chuyện hay lời của nhân vật?
“Ai như Tắc Kè Khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng“.
Đoạn văn: “Ai như Tắc Kè khuya khoắt đang gọi cửa. Đêm ở xóm Bờ Giậu thanh vắng đến nỗi nghe rõ cả tiếng Ốc Sên đi làm về, nhẹ nhàng vén tà áo dài trườn qua chiếc lá rụng “được kể bằng lời của người kể chuyện.
Câu 3: Dưới đây là một số đoạn văn tóm tắt lược các sự việc trong truyện. Em hãy dùng sơ đồ sự việc đã học ở bài 1 (Lắng nghe lịch sử nước mình) để sắp xếp các sự việc ấy theo đúng trật tự được kể trong truyện.
a. Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.
b. Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.
c. Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bọ Dừa mất ngủ.
d. Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.
e. Bọ Dừa ghé đêm xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.
Trong những sự việc nêu trên, theo em sự việc nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Từ nội dung soạn văn Giọt sương đêm, những tình tiết kể trên cần được sắp xếp lại theo thứ tự: e – b -d – a – c.
- Bọ Dừa ghé đến xóm Bờ Giậu và hỏi thăm Thằn Lằn về một chỗ trọ qua đêm dưới vòm lá trúc.
- Thằn Lằn thông báo với cụ giáo Cóc về sự xuất hiện của nhà buôn Cánh Cứng ở xóm Bờ Giậu đêm ấy.
- Bọ Dừa ngủ dưới vòm lá trúc, nửa đêm, sương rơi trúng cổ làm Bọ Dừa tỉnh ngủ.
- Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn đã về quê.
- Thằn Lằn đến nhà cụ giáo Cóc kể cho cụ nghe câu chuyện Bọ Dừa mất ngủ.
Vẽ sơ đồ:
Trong những sự việc nêu trên, theo em, sự việc “Sáng hôm sau, sau khi kể cho Thằn Lằn nghe về một đêm mất ngủ của mình, Bọ Dừa khoác ba lô hành lí lên vai, chào tạm biệt Thằn Lằn để về quê.” là quan trọng nhất.
Bời vì sự việc này có ý nghĩa rất sâu sắc, sau một đêm mất ngủ, Bọ Dừa nhận ra nỗi buồn của cuộc sống tha hương, nhớ về những kỉ niệm thời thơ ấu ở quê nhà, nhận ra được mình không thể sống thiếu quê hương và quay trở về quê hương sau bao năm xa cách, quên lãng.
Câu 4: Trong đoạn văn sau, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả các loại bọ cánh cứng?
Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầu còn mảnh mai. Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.
Trong đoạn văn “Anh sống trên cây. Anh đào hang dưới đất. Anh lặn xuống nước sâu. Anh béo tốt nhẵn nhụi. Anh gầy còm mảnh mai, Anh trọc đầu không râu. Anh ria dài như hai sợi ăng ten vắt vẻo. Anh hiền lành nhút nhát. Anh ngổ ngáo mọc sừng.”, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật: điệp từ “anh” được lặp tại 9 lần ở đầu mỗi câu; nghệ thuật so sánh, nhân hóa; sử dụng nhiều từ láy. Qua đó nhằm nhấn mạnh, diễn tả sự đa dạng về các loài bọ cánh cứng.
Điều này thể hiện đặc điểm nổi bật gì của truyện đồng thoại là thể hiện đặc tính sinh hoạt của các loài vật.
Câu 5: Lí do gì khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu?
Soạn Giọt sương đêm chi tiết giúp học sinh nắm bắt lí do khiến Bọ Dừa quyết định về quê sau một đêm mất ngủ ở xóm Bờ Giậu là: trong đêm thanh vắng, Bọ Dừa lắng rõ được những âm thanh quen thuộc. Đặc biệt là khi giọt sương rơi xuống cổ khiến Bọ Dừa sực nhớ quê nhà. Những âm thanh, hình ảnh đó đã gợi nhắc Bọ Dừa về hình ảnh quê hương mà bao lâu nay xa cách, quên lãng.
Câu 6: Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là gì? Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì?
Trải nghiệm mà Bọ Dừa có được trong đêm ấy là đã ngủ ngoài trời và Bọ Dừa đã có cơ hội được ngắm nhìn trời mây, lắng nghe âm thanh của lá cây, côn trùng, tiếng gió, tiếng sương rơi.
Qua đó, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp: đôi khi vì cuộc sống bận rộn, phải bôn ba, tha hương khắp các xứ khiến chúng ta quên đi những điều thân thuộc, gần gũi với chính mình. Vì vậy hãy biết trân trọng những giá trị của cuộc sống.
Câu 7: Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả. Nếu là em, em sẽ kết thúc câu chuyện này như thế nào?
Nhận xét về cách kết thúc câu chuyện của tác giả: Truyện có kết thúc mở. Cách kết thúc đó của tác giả để mỗi người đọc sẽ tự cảm nhận, tự suy nghĩ và chiêm nghiệm về lời nói của cụ giáo Cóc.
Từ việc đọc hiểu Giọt sương đêm, em cho rằng mình sẽ kết thúc câu chuyện này theo cách: Để Bọ Dừa trở về quê hương trong sự chào đón hân hoan của người thân, của làng xóm láng giềng và Bọ Dừa sẽ kể cho người thân về những trải nghiệm ngoài của bản thân khi xa quê, nhưng cuối cùng khẳng định: dù đi đâu, làm gì cũng không tránh khỏi nỗi nhớ quê, không gì vui sướng, hạnh phúc bằng cuộc sống thanh thản ngay trên chính quê hương mình.
Xem thêm:
- Soạn văn 6 Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (Nguyễn Ngọc Thuần)
- Đọc hiểu, soạn bài Cô Gió mất tên, trả lời câu hỏi SGK
- Hướng dẫn soạn Lao xao ngày hè chương trình Chân trời sáng tạo lớp 6
Kết luận
Soạn bài Giọt sương đêm tỉ mỉ, chi tiết là cách tốt nhất để học sinh tiếp cận với nội dung chính của văn bản và thông điệp từ tác giả. Học sinh cần chú trọng nghiên cứu tác phẩm để đưa ra câu trả lời chính xác, học tập hiệu quả.
