Soạn bài Lời má năm xưa của Trần Bảo Định sách chân trời sáng tạo

Soạn bài Lời má năm xưa là một trang văn trích từ tác phẩm “Tương hợp Phật tính dân gian và môi trường sinh thái” của nhà văn Trần Bảo Định. Tác phẩm được in trong sách Ngữ văn lớp 10 đã đưa người đọc trở về với tuổi thơ hồn nhiên của tác giả, đồng thời truyền tải thông điệp sâu sắc về lòng yêu thương thiên nhiên, muôn loài.

Câu 1: Tìm những từ ngữ, câu văn thể hiện trực tiếp tình cảm, cảm xúc của nhân vật “tôi” khi kể lại “câu chuyện cũ” và cho biết nội dung bao quát của văn bản.

Nhân vật “tôi” theo như Lời má năm xưa soạn thì đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khi nhớ về kỷ niệm đã qua. Những từ ngữ như “hối hận”, “bối rối”, “không thể nào quên” cùng với việc “tần ngần nhìn bầu trời xanh” cho thấy sự ân hận và day dứt trong lòng. Ký ức về câu nói của má luôn ám ảnh, khiến “tôi” không thể “rứt ra được sự hối hận và bối rối”.

Qua những dòng hồi tưởng, tác giả thể hiện lòng yêu thương động vật sâu sắc. Bài học mà người mẹ muốn dạy là sự trân trọng và có trách nhiệm với những sinh vật nhỏ bé xung quanh. Đồng thời, tác phẩm cũng ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, luôn che chở, dạy dỗ con nên người.

Câu chuyện sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Điều này góp phần tạo nên sự gần gũi và dễ hiểu cho tác phẩm. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất (tôi) cũng giúp tăng tính chân thực và sức truyền cảm cho “Lời má năm xưa”.

Câu 2: Theo bạn, trong câu chuyện trên, ai là người thực sự đã cứu sống chim thằng chài? Dựa vào đâu để khẳng định như vậy?

Theo soạn Lời má năm xưa, người thực sự đã cứu sống chim thằng chài không chỉ là nhân vật “tôi” mà còn là người má. Đúng là “tôi” đã trực tiếp vớt chim thằng chài lên bờ và chăm sóc nó. Tuy nhiên, hành động này xuất phát từ lời nhắc nhở và sự trừng phạt của người má. Nếu không có sự giáo dục nghiêm khắc của má, có lẽ “tôi” đã không nhận ra lỗi lầm của bản thân và tiếp tục sát hại những sinh vật vô tội khác.

Do đó, người má đóng vai trò quan trọng trong việc thức tỉnh lòng nhân ái và ý thức trách nhiệm của người con. Bà chính là người đã gieo mầm thiện trong tâm hồn trẻ, giúp con sửa chữa lỗi lầm và trở thành một con người tốt hơn.

Câu 3: Việc lặp lại câu hỏi của người má: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” có ý nghĩa gì?

Soạn văn Lời má năm xưa về Câu hỏi “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” được lặp lại hai lần trong tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc, đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện thông điệp mà Trần Bảo Định gửi gắm. Đây là lời răn dạy nghiêm khắc của người má sau khi biết người con đã bắn chết chim thằng chài. Qua câu hỏi, người má thể hiện sự phẫn nộ trước hành động tàn nhẫn của “tôi”, đồng thời cũng là lời trách móc nhẹ nhàng nhưng sâu sắc. 

Câu hỏi “Rồi, ai cướp sự sống của con?” không chỉ là lời trách móc mà còn là lời dẫn dắt người con suy nghĩ về hậu quả của hành động của mình. Khi đặt bản thân vào vị trí của chú chim thằng chài, con sẽ nhận ra nỗi đau và sự bất lực mà nó phải chịu đựng. Từ đó, người con sẽ học được bài học về lòng yêu thương và sự thấu hiểu đối với muôn loài. Bà muốn con mình biết trân trọng sự sống và không bao giờ làm hại bất kỳ sinh vật nào khác.

Câu 4: Từ nội dung “câu chuyện cũ” của nhân vật “tôi”, bạn có suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, loài vật?

Sau khi đọc hiểu Lời má năm xưa, ta nhận thấy mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, loài vật là mối quan hệ gắn bó mật thiết, có thể tác động qua lại lẫn nhau.

• Cảm xúc của con người sẽ quyết định cách nhìn nhận và hành động đối với thiên nhiên, loài vật. Khi con người có lòng yêu thương, trân trọng, họ sẽ bảo vệ và chăm sóc thiên nhiên, đối xử tốt với động vật. Ngược lại nếu con người tàn nhẫn, ích kỷ, họ sẽ khai thác thiên nhiên bừa bãi, sát hại động vật một cách vô tội.
• Thiên nhiên, loài vật cũng có thể tác động đến cảm xúc của con người. Ví dụ, như việc ngắm nhìn cảnh đẹp thiên nhiên có thể mang lại cho con người cảm giác thư thái, bình yên. Hay việc được chơi đùa cùng thú cưng có thể giúp con người giảm bớt căng thẳng, lo âu.

Soạn văn 10 chân trời sáng tạo Lời má năm xưa nhận thấy bài học rút ra từ câu chuyện là lời nhắc nhở con người về tầm quan trọng của việc bảo vệ thiên nhiên, đối xử tốt với động vật. Chúng ta cần ý thức được rằng, con người và thiên nhiên, loài vật là một phần không thể tách rời của nhau. Chỉ khi sống hòa hợp với thiên nhiên, con người mới có thể có một cuộc sống hạnh phúc và bền vững.

Lời kết

Soạn bài Lời má năm xưa ngắn nhất từ The POET Magazine đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nội dung, nghệ thuật và giá trị nhân văn của tác phẩm. Qua đây, mỗi học sinh cần ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ môi trường, sống hòa hợp với thiên nhiên và trân trọng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.

XEM THÊM:

• Soạn bài Nắng đã hanh rồi lớp 10 sách mới của Vũ Quần Phương
• Hướng dẫn đọc hiểu Tranh Đông Hồ – nét tinh hoa của văn hóa dân gian Việt Nam