Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt (Vũ Bằng)

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt chi tiết theo chia sẻ tại The POET giúp bạn cảm nhận rõ nét hơn về sự thay đổi của đất trời và học hỏi nghệ thuật dùng từ của tác giả. Tác phẩm mô tả cảnh sắc mùa xuân thấm đượm hơi thở tươi mới.

Trước khi đọc

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt lớp 7 Kết nối tri thức Trước khi đọc giúp bạn có tiền đề về cảm nhận, hình dung với cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Bước vào thời điểm bắt đầu năm mới, mỗi nhành hoa cây cỏ đều khoác lên mình chiếc áo mới mẻ và rũ bỏ đi sự cũ kỹ.

1/ Em biết những bài hát hay bức tranh, bức ảnh nào về mùa xuân? Hãy chia sẻ cùng các bạn

Bài hát: Như hoa mùa xuân do nhạc sĩ Châu Đăng Khoa sáng tác vào năm 2013 nhận được rất nhiều sự yêu thích từ người nghe nhạc mỗi dịp năm mới. Ca khúc có lời ca tươi sáng, nhịp điệu rộn ràng và vui tươi khiến cho bất kỳ ai nghe cũng cảm thấy trong lòng háo hức, rạo rực niềm vui.

 

Bài hát: Mùa xuân ơi của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện với giai điệu nhẹ nhàng, trong sáng, bài này rất phù hợp để hát mỗi khi xuân về. Là sự pha trộn giữa dòng nhạc trẻ sôi động và nhạc dân tộc truyền thống, lời bài hát Mùa xuân ơi đã tái hiện rõ nét khung cảnh nhộn nhịp và sự rộn ràng trong tâm hồn của mọi người mỗi khi Tết đến xuân về.

 

Bài hát: Đón xuân của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nổi bật với những câu từ như “Xuân đã đến rồi, gieo rắc ngàn hồn hoa xuống đời”, bài hát đón xuân vẽ lên một khung cảnh mùa xuân tươi đẹp, có khóm hoa, tiếng chim hót và tình yêu ngập tràn muôn nơi.

 

Bức tranh: Mùa xuân là mùa của hạnh phúc sum vầy bên gia đình, ai ai dù đi đâu xa cũng mong muốn trở về quê hội ngộ, sum họp bên mái ấm gia đình để đón chào năm mới. Mùa xuân cũng là thời điểm đẹp nhất trong năm bởi tiết trời ôn hòa, mát mẻ, cây cối đâm chồi nảy lộc, các loài hoa thi đua nhau khoe sắc tạo nên khung cảnh thiên nhiên đẹp ngây ngất lòng người. Với em, đây là những hình ảnh mùa xuân ý nghĩa, lãng mạn và thơ mộng để chúng ta cảm nhận được không khí năm mới rộn ràng khi xuân về.

2/ Em thích nhất điều gì ở mùa xuân?

Soạn văn 7 ngắn nhất bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt trả lời câu 2: Đối với em, quê hương vào thời điểm mùa xuân đến là bức tranh đẹp nhất. Trong khung cảnh ấy, vạn vật trở nên tươi đẹp vì có sự hài hòa giữa thiên nhiên và cuộc sống con người. Trước và sau tết, đất trời như tươi sáng hơn, nhựa sống tràn trề trong từng cánh hoa, ngọn cỏ. Lúc ấy, người người, nhà nhà đến đường phố đều như khoác lên mình chiếc áo rực rỡ.

Đọc văn bản

Soạn văn 7 Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt giúp bạn trả lời tất cả các câu hỏi mang tính gợi hình gợi thanh. Tác phẩm sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ nét hơn về mùa xuân thật đẹp của khu vực phía Bắc.

1/ Kết nối: Có phải “ai cũng chuộng mùa xuân” không?

Quả thật, “ai cũng chuộng mùa xuân” bởi tình cảm đối với màu xuân là tình cảm vô cùng tự nhiên, sẵn có trong tâm hồn mỗi người.

2/ Hình dung những loài cây sắp trổ lá đơm hoa vào mùa xuân.

Những lộc non bé li ti, xanh mơn mởn nhú ra, vươn mình, cựa quậy thích chí nhìn ra thế giới bên ngoài như một đứa trẻ tinh nghịch muốn khám phá, muốn ngắm nhìn tất cả mọi vật.

Cây thông khoác lên mình bộ cánh xanh mơn mởn trong như ngọn nến xanh được bàn tay mẹ thiên nhiên thắp lên, tô điểm cho sắc xuân thêm rạng rỡ.

Cây đào trước cửa thi nhau trổ hoa. Những cánh hoa phơn phớt hồng, mỏng tang bay lả tả theo chiều gió. Hoa hướng dương thì diện cho mình bộ váy vàng óng như ánh mặt trời, hoa vi-ô-lét diện một bộ váy màu tím biếc thật đẹp,…

Cánh đồng đang thì con gái, xanh mơn mởn. Sóng lúa nhấp nhô đuổi nhau ra tít tắp chân trời xa.

3/ Hình dung không gian đặc trưng của mùa xuân ở miền Bắc.

Không gian đặc trưng của mùa xuân miền Bắc là: mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng,…

4/ Chú ý những cảm giác của tác giả trong mùa xuân.

Văn bản Ngữ văn 7 Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt được viết nên với những cảm xúc chân thực, thành thật của tác giả:

• … cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy. (…). Nhựa sống ở trong người căng lên như máu cũng căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được.
• … tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá …
• … anh cũng “sống” lại và thèm khát yêu thương thực sự. Ra ngoài trời, thấy ai cũng muốn yêu thương, về đến nhà lại cũng thấy yêu thương nữa.
• … trong lòng thì cảm như có không biết bao nhiêu là hoa mới nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.

5/ Hình dung bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp thời điểm sau rằm tháng Giêng.

Bức tranh mùa xuân sau rằm tháng Giêng:

• Đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong.
• Cỏ lại nức một mùi hương man mác.
• Trời hết nồm, mưa xuân thay thế cho mưa phùn, nền trời không còn đục như pha lê mờ.
• Bầu trời xanh tươi.
• Vài con ong siêng năng đã đi kiếm nhụy hoa.
• Nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng.

=> Đó là bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, tràn đầy nhựa sống.

6/ Hình dung khung cảnh đêm trăng tháng Giêng.

• Đêm xanh biêng biếc, nhìn lên thấy rõ từng cánh sếu bay.
• Trời vẫn rét tình tứ đêm khuya
• Đêm không mưa, trời sáng lung linh như ngọc.

=> Thiên nhiên đêm trăng tháng Giêng thật là một khung cảnh nên thơ, trữ tình.

Sau khi đọc

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt lớp 7 phần Sau khi đọc tìm hiểu kỹ hơn về nghệ thuật tác giả sử dụng trong bài viết. Đây cũng là những câu hỏi giúp khai thác chiều sâu của tác phẩm và mang tới những giá trị xây dựng tuyệt vời cho tâm hồn văn học của học sinh.

1/ Mạch cảm xúc của tác giả được khơi dậy qua sự hồi tưởng về không gian. Tìm chi tiết miêu tả không gian đặc trưng của mùa xuân Hà Nội (vào đầu tháng Giêng và sau rằm tháng Giêng) và chi tiết miêu tả không gian gia đình.

Không gian đặc trưng của mùa xuân Hà Nội:

• Vào đầu tháng Giêng: có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh; có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng,…
• Sau rằm tháng Giêng: đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong; cò không còn mát xanh nhưng để lại một mùi hương man mác; mùa xuân thay thế cho mưa phùn khi trời đã hết nồm; những màu xanh tươi hiện lên bầu trời chứ không còn là nền trời đùng đục như pha lê mờ; trên giàn hoa lí, vài con ong siêng năng đã đi kiếm nhụy hoa, trên nền trời trong xanh có những làn sáng hồng hồng,…

Không gian gia đình:

• Nhang trầm, đèn nến, nhất là không khí gia đình đoàn tự êm đềm, trên kính dưới nhường trước bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ Tổ tiên,… Tuy miệng chẳng nói ra nhưng lòng thì cảm thấy không biết bao nhiêu là hoa nở, bướm ra ràng mở hội liên hoan.
• Người ta dần trở về với những bữa cơm giản dị có cà om với thịt thăn điểm những lá tía tô thái nhỏ hay bát canh trứng của vắt chanh ăn mát như quạt vào lòng. Cánh màn điều treo ở trước bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm hóa vàng.

2/ Trong cái rét ngọt đầu xuân, sức sống của thiên nhiên và con người được khơi dậy như thế nào?

Trong cái rét ngọt đầu xuân, sức sống của thiên nhiên và con người đều được trỗi dậy:

• Thiên nhiên: Những loài hoa, loài cây được đâm chồi, nảy lộc với “rạo rực nhựa sống trong cành mai, gốc đào, chồi mận ở ngoài vườn”; mưa riêu riêu, gió lành lạnh, bầu trời trong xanh,…

=> Thiên nhiên căng tràn sức sống.

• Con người: Thấy lòng mình êm ái như nhung và không cần uống rượu mạnh cũng nghe lòng mình say sưa một sự sống. Sự sống của thiên nhiên khiến nhựa sống của con người cũng căng lên như máu; tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra và đập mạnh hơn; con người ta cũng trẻ theo mùa xuân,…

=> Con người cũng tràn đầy sự tươi mới, tràn đầy sức sống.

3/ Nêu nhận xét của em về cách tác giả diễn tả cảm giác của lòng mình khi mùa xuân đến.

Trong văn bản Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm của mình với mùa xuân, với thiên nhiên: “Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần…”.

Tác giả đã diễn tả lòng mình, cảm nhận của bản thân mình qua hàng loạt những hình ảnh so sánh, liên tưởng, tưởng tượng thú vị, đặc sắc:

• “thấy một cái thú giang hồ êm ái như nhung”.
• Nhựa sống ở trong người căng lên như máu cũng căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối,…
• Y như những con vật nằm thu mình một nơi trốn rét.

Sử dụng hàng loạt những động từ mạnh: phát điên lên, không chịu được, “sống” lại,…

4/ Tác giả đã triển khai bài tùy bút theo mạch chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ “ai cũng chuộng mùa xuân” như thế nào?

Tác giả đã triển khai theo mạch chủ đề về mùa xuân bắt đầu từ “ai cũng chuộng mùa xuân”, điều đó là một điều vô cùng bình thường, tự nhiên như non thương nước, bướm thương hoa, trăng thương gió, trai thương gái, mẹ yêu con, cô gái còn son nhớ chồng.

Bằng kết cấu sóng đôi, bằng điệp ngữ trong những câu văn tiếp theo: đừng, đừng thương, ai bảo được, ai cấm được cùng các hình ảnh quấn quýt, gần gũi: non-nước, bướm – hoa, trăng – gió, trai – gái,… nhà văn đã khẳng định tình cảm mê luyến mùa xuân của mình.

5/ Trong đoạn trích, khi nói về mùa xuân, tác giả dùng các cụm từ như “mùa xuân của tôi”, “mùa xuân thần thánh của tôi”, “mùa xuân của Hà Nội thân yêu”. Cách viết này cho em hiểu điều gì về cuộc sống, tình cảm riêng của người viết?

Tác giả sử dụng cụm từ như mùa xuân của tôi, mùa xuân thần thánh của tôi, mùa xuân của Hà Nội thân yêu:

• Mùa xuân miền Bắc đã thu gọn trong trái tim của nhà văn, khiến những  câu văn tùy bút có thơ, có nhạc, có cả tâm tư thương nhớ.
• Cách viết này cho em nhận thấy được sự trân trọng, yêu thích của tác giả dành cho mùa xuân. Tác giả yêu thích nó đến mức như muốn biến nó thành của riêng, cảm nhận và ngắm nhìn nó như một điều quen thuộc.

6/ Chọn một câu văn cho thấy lời văn của bài tùy bút như lời trò chuyện tâm tình. Theo em, đặc điểm đó của lời văn có tác động như thế nào đến cảm nhận của người đọc?

Xuyên suốt quá trình soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt em thấy thích rất nhiều câu văn hay. Nếu để chọn ra một câu ấn tượng nhất được ví như lời tâm tình thì đó là:

Ví dụ: Ây đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên như thế đấy.

Lời văn khiến người đọc hình dung tác giả đang trò chuyện với một người đối diện và bày tỏ một tình yêu nồng nhiệt với mùa xuân của đất trời, mùa xuân mang lại cho tác giả cảm giác thật đặc biệt.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 câu – 7 câu) nêu cảm nhận của em về cảnh sắc và không khí mùa xuân.

Cảnh sắc và không khí mùa xuân trên quê hương tôi thật đặc biệt. Dưới mua xuân lất phất bay, những hàng cây không còn trơ trụi lá nữa, thay vào đó là những chồi non mơn mởn cây cối đâm chồi, nảy lộc xanh tươi, những búp lá non màu ngọc bích rung rinh nhè nhẹ trước gió xuân hầy hầy. Đất trời thơm nức mùi hoa bưởi, hoa cau; những bông hoa đào, hoa mơ, hoa mận như được tô thắm lên sắc hồng rực rỡ hay sắc trắng tinh khôi. Khắp xóm cùng thôn, nhà nhà được quét dọn và sơn mới, treo cờ đỏ sao vàng bay phấp phới. Không khí phấn khởi, náo nức chuẩn bị đón Tết bao trùm khắp không gian. Mùa xuân đến, đất trời như trẻ lại, tràn đầy sức sống và lòng người cũng rạo rực, phơi phới cùng xuanna. Ôi! Mùa xuân mến yêu đã tràn về trên quê hương tôi!

Kết luận

Soạn bài Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt của tác giả Vũ Bằng giúp người đọc hình dung về khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, dễ chịu ở thời điểm đầu xuân. Ông khéo léo sử dụng ngôn từ như “ngòi bút” để hoạ nên bức tranh Việt Nam đẹp xuất sắc khiến bao người say đắm.

XEM THÊM:

• Soạn bài Chuyện cơm hến đầy đủ câu hỏi
• Trả lời câu hỏi bài Hội lông tồng sách giáo khoa
• Soạn văn 7 Con mối và con kiến tác giả Nam Hương