Soạn bài Thị mầu lên chùa (Chèo cổ) – Chân trời sáng tạo tập 1
Soạn bài Thị mầu lên chùa chi tiết giúp học sinh trả lời các câu hỏi trong Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo Tập 1. Văn bản từ trang 112 đến 117 và các câu hỏi trước, sau khi đọc.
Soạn Thị mầu lên chùa trước khi đọc
Nội dung đầu tiên khi soạn bài Thị mầu lên chùa ngắn nhất đó là trả lời những câu hỏi trước khi đọc văn bản. Câu trả lời soạn văn 10 chi tiết như sau:
Câu 1 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Bạn đã bao giờ nghe nói đến thành ngữ “Oan Thị Kính” chưa? Bạn hiểu nghĩa của thành ngữ này như thế nào?
Em đã từng nghe thành ngữ “Oan Thị Kính” qua những tình huống giao tiếp, câu chuyện thực tế trong cuộc sống và sách vở. Ý nghĩa của thành ngữ này muốn nói về những việc oan ức bản thân phải chịu nhưng lại không thể thanh minh, giống như sự oan ức mà Thị Kính phải chịu.
Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Quan sát hình ảnh dưới đây trong vở chèo Quan Âm Thị Kính và dự đoán tính cách, thái độ hai nhân vật.
Hình ảnh có một người phụ nữ mặc áo tứ thân rực rỡ, miệng cười tươi, mắt lúng liếng là Thị Mầu. Người còn lại mặc quần áo nâu, thái độ nghiêm túc, tay chắp trước ngực là Thị Kính. Thị Kính đang cầm chổi quét sân, Thị Mầu tay cũng đang cầm chổi thể hiện thái độ mê hoặc đối phương. Khung cảnh diễn ra trong sân chùa.
Qua hình ảnh có thể dự đoán, Thị Kính là người nhà chùa, nghiêm túc, không có tư tình. Còn Thị Mầu thì ngược lại, tính cách lẳng lơ, thái độ đưa đẩy câu dẫn. Hai người được khắc họa với nét tính cách trái ngược nhau qua cả hành động lẫn trang phục.
Soạn văn Thị mầu lên chùa khi đọc văn bản
Soạn văn 10 Thị mầu lên chùa trong khi đọc văn bản với các câu hỏi sau:
1. Đọc lướt: Đọc lướt và cho biết nhân vật nào có nhiều lời thoại nhất trong đoạn trích này?
Nhân vật có nhiều lời thoại nhất trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa là Thị Mầu.
2. Tưởng tượng: Từ câu trả lời cho câu hỏi 1, bạn hình dung thế nào về sự khác biệt trong thái độ của hai nhân vật?
Nhân vật Thị Mầu: Nói nhiều, không e dè kiêng nể, luôn tìm cách đong đưa đối phương
Nhân vật Thị Kính: Kiệm lời, không muốn tiếp chuyện Thị Mầu, luôn tránh né đụng chạm và tỏ ra khó chịu.
3. Theo dõi: Tìm những từ ngữ miêu tả Kính Tâm trong lời thoại của Thị Mầu. Việc sử dụng những từ ngữ này cho thấy điều gì về tính cách của Thị Mầu?
Những từ ngữ miêu tả Kính Tâm như: “Đẹp như sao băng”, “Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang”
Thông qua từ ngữ nhân vật thể hiện có thể thấy Thị Mầu có tính cách lẳng lơ, không nghiêm túc, thích chọc ghẹo.
4. Theo dõi: Đoạn hát ghẹo tiểu của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm như thế nào về tình yêu? Chú ý những từ ngữ, hình ảnh thể hiện quan niệm tình yêu của Thị Mầu.
Một số từ ngữ thể hiện quan niệm về tình yêu của Thị Mầu như: “Thầy như táo rụng sân đình/ Em như gái rở đi tìm của chua”, “Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng”, “quyết đợi chờ lấy nhau” “nắm tận tay”…
Những từ ngữ, hình ảnh này cho thấy Thị Mầu có quan niệm vượt qua khuôn phép thời bấy giờ về tình yêu. Đối với cô, yêu là đến với nhau, không quan tâm đến họ hàng làng xóm dị nghị. Thị Màu mạnh mẽ, đi tìm tình yêu của đời mình và có thái độ chủ động.
Soạn văn 10 chân trời sáng tạo Thị mầu lên chùa sau khi đọc
Soạn bài Thị mầu lên chùa chi tiết sau khi đọc với các câu hỏi cụ thể:
Câu 1 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Điền vào bảng dưới đây một số câu đối thoại, độc thoại, bàng thoại của nhân vật Thị Mầu, Thị Kính và tiếng đế trong văn bản trên (làm vào vở):
| Nhân vật | Đối thoại | Độc thoại | Bàng thoại |
| Thị Mầu | – Chị em lên chùa từ bao giờ nhỷ?
– Đây rồi nhé |
– Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!
– À kinh mỏ của chú tiểu còn đó, thế nào cũng phải ra đây |
– Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn |
| Thị Kính | – Cô cho biết tên để tôi còn vào lòng sớ
– Cô buông ra để tôi quyét chùa kẻo sư phụ người quở chết. |
– A di đà Phật
Một nén cũng biên Một đồng cũng kể |
– Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc… mình cũng chỉ là… |
| Tiếng đế (người xem) | – Mầu ơi nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?
– Mười tư, rằm! – Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi |
Từ ngôn ngữ, giọng điệu của những lời thoại trên, bạn nhận xét như thế nào về tính cách của hai nhân vật Thị Mầu và Thị Kính?
Từ ngôn ngữ được thể hiện trong đoạn trích, có thể nhận xét:
- Thị Mầu: Táo bạo, mạnh mẽ, phóng khoáng, vượt xa khuôn khổ người phụ nữ truyền thống.
- Thị Kính: Dù đã quy y cửa Phật nhưng vẫn là hình ảnh người phụ nữ thời bấy giờ khi thể hiện sự dịu dàng, nền nã. nghiêm chỉnh.
Câu 2 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Lời thoại của Thị Mầu cho thấy tình cảm, cảm xúc của nhân vật đã thay đổi như thế nào từ đầu đến cuối đoạn trích? Điền các từ ngữ chỉ tình cảm, cảm xúc và những lời thoại tương ứng vào sơ đồ sau (làm vào vở):
| Tươi vui háo hức: Ai muốn ăn oản thì năng lên chùa/ Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba/ Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm. |
⇓
| Phấn khởi rung động: Thị Mầu con gái phú ông/ Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi/ Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỷ |
⇓
| Kiên quyết với mục tiêu: Tri âm chẳng tỏ tri âm/ Để tôi thương vụng nhớ thầm sầu riêng/ Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau |
Câu 3 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Lời thoại của Thị Mầu cho thấy nhân vật quan niệm như thế nào về tình yêu và hạnh phúc?
Quan niệm của Thị Mầu về tình yêu đó là:
- Chủ động: Khen ngợi vè ngoài “như sao băng” với “cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang”. Mầu so sánh mình như gái rở đi tìm của chua”
- Không lùi bước: Khi bị chê “Dơ lắm! Mầu ơi!” đã không ngần ngại đáp lại “Kệ tao! Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng trầu đã nào, rồi để mõ đấy em đánh cho”.
- Không quan tâm đến dị nghị thiên hạ: “Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng”
- Yêu là phải quyết tâm: “Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau”.
Câu 4 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Trong đoạn trích Thị Mầu lên chùa, tiếng đế thể hiện quan điểm như thế nào về nhân vật Thị Mầu? Bạn có đồng tình với quan điểm đó hay không? Vì sao?
Tiếng đế thể hiện đánh giá của xã hội về nhân vật Thị Mầu. Tiếng đế thể hiện rõ ràng quan điểm qua các câu từ như “Dơ lắm! Mầu ơi!”, “Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!” chính là chê trách sự lẳng lơ, chủ động, không có khuôn khổ phép tắc, lễ giáo của nhân vật.
Xét tại thời điểm xảy ra sự việc, đây là quan điểm phù hợp. Người phụ nữ thời bấy giờ cần đoan chính nghiêm trang, không ăn to nói lớn, không buông lời lẳng lơ mà nề nếp lễ giáo. Tuy nhiên, quan niệm mỗi thời một thay đổi. Ở hiện tại, không thiếu những người phụ nữ chủ động như Thị Mầu và điều đó hoàn toàn bình thường.
Câu 5 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Ứng xử của nhân vật Thị Kính thể hiện quan điểm gì của tác giả dân gian? Quan điểm đó có còn nguyên giá trị trong xã hội ngày nay không?
Ứng xử của Thị Kính thể hiện quan điểm: Phụ nữ phải có lễ giáo khuôn phép, tránh xa những lời chọc ghẹo ong bướm lả lơi, luôn đoan trang đúng mực. Quan điểm này hiện vẫn còn giá trị và đúng đắn trong xã hội hiện đại khi xuất hiện tại nhiều gia đình luôn hướng về vẻ đẹp truyền thống.
Câu 6 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Những dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết Thị Mầu lên chùa là một văn bản chèo?
Những dấu hiệu cho thấy Thị Mầu lên chùa là văn bản chèo là:
- Trích đoạn từ vở chèo Quan Âm Thị Kính.
- Có 2 tuyến nhân vật đào thương – đào lẳng là Thị Kính và Thị Mầu.
- Nội dung có kèm theo lời thoại của Tiếng đế.
Câu 7 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Trong hai nhân vật Thị Kính và Thị Mầu, nhân vật nào để lại ấn tượng sâu sắc hơn đối với bạn? Vì sao?
Sau khi đọc hiểu Thị mầu lên chùa, nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc với em là Thị Mầu. Mặc dù không thể hiện đúng quy chuẩn của người phụ nữ truyền thống nhưng lại có sự mạnh mẽ, phóng khoáng, chủ động, nhiều nét tương đồng với phụ nữ hiện đại mặc dù có hơi lẳng lơ đưa đẩy. Đây là điểm mới lạ của nhân vật mang đến cái nhìn độc đáo, đa chiều và phát triển.
Lời kết
Mẫu soạn bài Thị mầu lên chùa từ The POET trả lời đầy đủ các câu hỏi trong sách giao khoa ngắn gọn và chi tiết nhất. Qua bài soạn, hy vọng học sinh có thể hoàn thành tốt tiết học và tự đưa ra cảm nhận của mình về các nhân vật được khắc họa.
XEM THÊM:
- Trả lời câu hỏi SGK huyện Trìa xử án chi tiết
- Soạn Đàn ghi-ta phím lõm trong dàn nhạc cải lương trả lời câu hỏi đầy đủ
