Những tác phẩm của Lỗ Tấn hay nhất mọi thời đại
Tác phẩm Lỗ Tấn bao gồm đa dạng nhiều thể loại, từ truyện ngắn, truyện dài đến luận và phê bình văn học. Các tác phẩm của ông phản ánh hiện thực xã hội Trung Quốc qua từng thời kì, đồng thời mang đậm tính triết lý sâu sắc. Ông là một trong những tác giả tiêu biểu của phong trào Ngũ Tứ.
Điểm qua các tác phẩm Lỗ Tấn
Lỗ Tấn tên thật là Chu Trương Thọ (1881 – 1936), ông là người đặt nền móng cho nền văn học hiện đại Trung Quốc với nhiều tác phẩm hay xuất sắc. Các câu truyện, tác phẩm của Lỗ Tấn mang tính triết lý, ông thường chỉ trích thói hư thật xấu trong xã hội, đồng thời làm thức tỉnh người đọc, khiến họ hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.
Khi tìm hiểu phong cách sáng tác của Lỗ Tấn bạn sẽ hiểu rõ hơn cách hành văn cùng lối kể truyện chân thực, nhẹ nhàng nhưng đầy sức thuyết phục của ông.
Những tác phẩm của Lỗ Tấn bao gồm:
- Truyện ngắn Nhật ký người điên (1918)
- Truyện vừa AQ chính truyện (1921)
- Tập truyện Gào thét (1922): Tựa viết lấy, Nhật ký người điên, Khổng Ât Kỷ, Thuốc, Ngày mai, Mẩu chuyện nhỏ, Sóng gió, Cố hương, Tết Đoan Ngọ, A.Q chính truyện, Hát tuồng ngày rước thần.
- Tập truyện Bàng hoàng (1925): Lễ cầu phúc, Trong quán rượu, Một gia đình hạnh phúc, Miếng xà phòng, Thị chúng, Con người cô độc, Tiếc thương những ngày đã mất, Ly hôn.
- Tập truyện Chuyện cũ viết lại (1935): Vá trời, Lên trăng, Trị thủy, Hái rau vi, Đúc kiếm, Xuất quan, Phản chiến, Sống dậy.
- Tạp văn: Chuyện phiếm cuối xuân, Tùy cảm lục 49, Đến rồi, Chúng ta không bị lừa nữa đâu, Lời nói của người, Bò và nhảy
- Bài luận & Phê bình văn học: Nỗ lực, Ánh sáng lạnh, Dưới đáy xã hội, Làm người mới, Lời than thở của thời đại, Về vấn đề nữ quyền, Trách nhiệm của người viết, Về tính cách dân tộc.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Lỗ Tấn
Để hiểu rõ hơn về những tác phẩm hay của Lỗ Tấn, dưới đây là tóm tắt chi tiết một số truyện, tạp văn:
Nhật ký người điên
Nhật ký người điên là một trong những truyện ngắn nổi tiếng nhất của Lỗ Tấn, viết vào năm 1918. Truyện được trình bày dưới hình thức một loạt các trang nhật ký của một người đàn ông không tên, tự nhận mình đang rơi vào tình trạng điên loạn. Câu chuyện bắt đầu với phần dẫn nhập của người anh trai của nhân vật chính, giới thiệu rằng người em đã từng mắc bệnh tâm thần nhưng hiện đã hồi phục. Sau đó là các trang nhật ký được viết bởi nhân vật chính khi đang trong cơn điên loạn.
Trong nhật ký, người đàn ông này bắt đầu cảm thấy rằng những người xung quanh mình – từ hàng xóm, bạn bè cho đến người thân trong gia đình – đều có ý định ăn thịt anh ta. Ban đầu, những suy nghĩ này chỉ là những hoài nghi mơ hồ, nhưng dần dần, anh ta trở nên chắc chắn rằng mình đang sống trong một xã hội “ăn thịt người”, nơi mà sự tồn tại của con người không được tôn trọng và bị tàn phá bởi phong tục tập quán phong kiến. Anh ta nhìn thấy những dấu hiệu này ở khắp mọi nơi, từ ánh mắt của những người qua đường đến hành vi của anh trai mình.
Càng ngày, nhân vật chính càng bị ám ảnh bởi suy nghĩ rằng lịch sử Trung Quốc là lịch sử của sự tàn ác, nơi con người ăn thịt lẫn nhau cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Điều này không chỉ xuất hiện trong xã hội hiện tại mà còn là một di sản được truyền lại qua nhiều thế hệ, từ thời phong kiến xa xưa. Anh ta dần nhận ra rằng thậm chí chính gia đình mình cũng không ngoại lệ, và người anh trai, người mà anh từng tin tưởng, có thể đang âm mưu chống lại mình.
Trong những trang cuối của nhật ký, người đàn ông này càng trở nên tuyệt vọng khi nhận ra rằng không chỉ có mình anh là nạn nhân mà mọi người xung quanh, từ trẻ em đến người lớn, đều bị cuốn vào guồng máy tàn ác này. Tác phẩm kết thúc với câu hỏi đầy tuyệt vọng và đau đớn: “Cứu lấy trẻ con!” – một lời kêu gọi thức tỉnh xã hội và cứu vãn các thế hệ tương lai khỏi hệ thống đạo đức suy đồi.
AQ chính truyện
AQ chính truyện là tiểu thuyết ngắn được viết vào năm 1921, kể về cuộc đời của nhân vật chính AQ, một người nông dân thất học và sống trong một làng quê nghèo ở Trung Quốc. AQ là một nhân vật tự mãn, luôn tìm cách an ủi bản thân bằng cách xem nhẹ những thất bại và sỉ nhục mà mình phải chịu đựng. Ông phát triển một chiến lược tâm lý tự gọi là “thắng lợi tinh thần” – một cách AQ tự huyễn hoặc rằng mình luôn thắng cuộc, ngay cả khi bị đánh hoặc lăng mạ.
AQ là một người bị xã hội coi thường và áp bức, nhưng ông ta lại chấp nhận số phận của mình mà không hề phản kháng. Khi cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) nổ ra, AQ không hiểu rõ về cách mạng nhưng vẫn tham gia vì muốn nổi bật. Tuy nhiên, cuối cùng ông bị bắt vì tội ăn cắp và bị xử tử, nhưng đến giây phút cuối cùng, AQ vẫn tin rằng mình vô tội và có thể chiến thắng.
Thuốc
Thuốc là truyện ngắn được viết vào năm 1919, kể về một cặp vợ chồng, ông và bà Hoa, có một người con trai mắc bệnh lao. Trong niềm tin mù quáng rằng có thể chữa khỏi bệnh cho con, họ quyết định mua một viên thuốc làm từ bánh bao tẩm máu người tử tù, một phương thuốc dân gian được tin là có thể chữa bệnh. Viên thuốc này được làm từ máu của Hạ Du, một người cách mạng bị chính quyền xử tử vì hoạt động chống phong kiến.
Mặc dù ông bà Hoa hy vọng phương thuốc sẽ cứu con trai họ, nhưng sau khi uống, cậu bé vẫn chết. Tác phẩm kết thúc tại nghĩa trang, nơi hai ngôi mộ – một của người cách mạng Hạ Du và một của con trai ông bà Hoa – được đặt gần nhau. Bà mẹ của Hạ Du cũng đến thăm mộ con mình, và hai người mẹ cùng nhau đứng trước nỗi đau mất con, phản ánh sự vô nghĩa và bi kịch của cả người dân và những người cách mạng trong thời kỳ hỗn loạn.
Ngày mai
Ngày mai kể về câu chuyện của bà Thôi, một phụ nữ trung niên sống tại một làng quê nghèo, có một đứa con trai đang bị ốm nặng. Bà Thôi vô cùng lo lắng cho con trai và cố gắng làm mọi cách để chữa bệnh cho con, thậm chí còn cầu xin sự giúp đỡ của một thầy bói. Thầy bói tiên đoán rằng con trai bà sẽ khỏi bệnh vào ngày hôm sau, nhưng đến ngày mai, cậu bé lại qua đời.
Tác phẩm mô tả những nỗi đau, sự tuyệt vọng và niềm hy vọng mỏng manh của bà Thôi khi phải đối mặt với cái chết của con trai. Bà luôn hy vọng vào một “ngày mai” tươi sáng hơn, nhưng thực tế lại là một bi kịch không thể tránh khỏi.
Cố Hương
Cố Hương là tác phẩm tự sự về chuyến trở về quê nhà của nhân vật tôi sau hơn 20 năm xa cách. Khi trở về, nhân vật chính nhận thấy quê hương mình đã thay đổi rất nhiều, từ cảnh vật đến con người. Những ký ức tươi đẹp thời thơ ấu giờ đây bị thay thế bởi sự nghèo đói và tàn tạ. Người bạn thời thơ ấu của nhân vật chính, Nhuận Thổ, từng là một cậu bé lanh lợi, giờ đây trở thành một nông dân nghèo khó và già nua.
Nhân vật “tôi” cảm thấy đau buồn trước sự thay đổi này và nhận ra rằng, dù đã nhiều năm trôi qua, xã hội quê nhà vẫn chưa thoát khỏi sự trì trệ và nghèo nàn. Tác phẩm kết thúc với hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn, khi các thế hệ mới có thể thoát khỏi những gông cùm của quá khứ.
Trong quán rượu
Trong quán rượu là câu chuyện về cuộc trò chuyện giữa hai người bạn cũ, Lữ Vị Nguyên và một người bạn không tên (người kể chuyện), trong một quán rượu nhỏ sau nhiều năm xa cách. Lữ Vị Nguyên từng là một học sinh tài năng và có hoài bão lớn, nhưng giờ đây anh ta chỉ là một người đàn ông nghèo khổ, làm nghề bán rượu để kiếm sống qua ngày. Trong buổi gặp gỡ, họ trò chuyện về những kỷ niệm cũ và những giấc mơ dang dở, đồng thời chia sẻ nỗi buồn về sự thất bại và bất lực trong cuộc sống hiện tại.
Câu chuyện phản ánh sự thất vọng của cả hai người về cuộc sống và tình cảnh xã hội. Họ cùng cảm thấy bế tắc, đặc biệt khi nhận ra rằng không có gì thay đổi trong xã hội Trung Quốc, mặc dù cách mạng đã diễn ra. Câu chuyện kết thúc bằng sự im lặng đầy đau khổ của cả hai khi đối diện với thực tế không thể thay đổi.
Miếng xà phòng
Miếng xà phòng kể về câu chuyện của một nhân vật chính giấu tên, làm việc trong một cơ quan chính quyền. Anh ta rất muốn thăng tiến trong sự nghiệp và mong muốn tạo ấn tượng tốt với cấp trên của mình, do đó tìm cách gặp gỡ và làm thân với ông Hứa, một quan chức cấp cao. Để gây ấn tượng, nhân vật chính lên kế hoạch mua một miếng xà phòng thơm – một món hàng xa xỉ lúc bấy giờ – và đến nhà ông Hứa.
Tuy nhiên, câu chuyện diễn ra đầy tình tiết hài hước khi anh ta lo lắng về việc sử dụng miếng xà phòng sao cho đúng cách, nhưng cuối cùng lại đánh mất cơ hội thăng tiến khi kế hoạch gây ấn tượng của mình bị thất bại. Mặc dù cố gắng rất nhiều, anh ta vẫn không thể đạt được mục tiêu của mình.
Vá trời
Vá trời là truyện ngắn ngụ ngôn, lấy cảm hứng từ truyền thuyết cổ của Trung Quốc về nữ thần Nữ Oa (Nüwa), người đã vá lại bầu trời sau khi nó bị rách. Tuy nhiên, trong truyện ngắn của Lỗ Tấn, câu chuyện này được kể lại qua góc nhìn hiện đại hơn. Nhân vật chính của truyện là một người đàn ông quyết tâm vá trời, nhưng anh ta gặp rất nhiều khó khăn và thử thách trong việc thực hiện điều này.
Dù cố gắng hết sức, nhưng anh ta vẫn không thể thành công. Qua câu chuyện, tác giả muốn nhấn mạnh sự bất lực của con người trước những thách thức lớn lao và khó khăn trong cuộc sống. Đồng thời, đây cũng là một lời nhắc nhở rằng, mặc dù con người có thể cố gắng, nhưng đôi khi những nỗ lực lớn vẫn có thể không mang lại kết quả mong muốn.
Trị thủy
Trị thủy là câu chuyện kể về một quan chức tên Đại Vương (tương tự với hình tượng Đại Vũ trong lịch sử Trung Quốc, người nổi tiếng với công lao trị thủy). Đại Vương được giao nhiệm vụ kiểm soát lũ lụt cho một con sông lớn. Tuy nhiên, thay vì sử dụng những biện pháp khoa học và thực tế để xử lý lũ lụt, ông ta lại dùng những phương pháp lỗi thời và mang tính biểu tượng hơn là thực tế, dẫn đến việc lũ lụt không những không được kiểm soát mà còn trở nên nghiêm trọng hơn.
Tác phẩm là câu chuyện mỉa mai về sự thiếu hiểu biết và sự thất bại của những quan chức khi xử lý các vấn đề lớn của xã hội bằng cách làm việc hình thức mà không có hiệu quả thực tế.
Lời kết
Tác phẩm Lỗ Tấn không nhiều nhưng đủ sức đặt nền móng và làm thay đổi nền văn học Trung Quốc. Ông tập trung khai thác về những vấn đề xã hội, từ đó phản ánh tư duy lệch lạc cùng lối sống lạc hậu của người dân Trung Hoa. Các tác phẩm của Lỗ Tấn đều hướng con người tới suy nghĩ và cuộc sống tốt đẹp hơn.