Tuyển tập những bài thơ Giang Nam hay nhất
Thơ Giang Nam và các tác phẩm tiêu biểu của ông là di sản văn học đồ sộ của Việt Nam. Bằng tài năng của mình, ông đã để lại nhiều tác phẩm đại diện cho tinh thần chiến đấu anh dũng, bất khuất của nhân dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Các tác phẩm tiêu biểu của Giang Nam
Giang Nam (1929 – 2023) là nhà thơ nổi bật trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, được biết đến với các tác phẩm mang đậm tinh thần yêu nước và khát vọng hòa bình.
Trong đó, Quê hương là một trong những bài thơ của Giang Nam nổi tiếng nhất. Bài thơ không chỉ diễn tả tình yêu sâu sắc dành cho quê hương mà còn thể hiện nỗi nhớ quê tha thiết của người lính đang phải xa nhà. Các hình ảnh trong bài thơ gợi nhớ về quê hương thân yêu, là động lực và nguồn cảm hứng để tiếp tục chiến đấu.
Ngoài thơ, Giang Nam còn sáng tác nhiều tác phẩm văn xuôi như truyện và ký, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến và xây dựng đất nước.
Cùng điểm qua các tác phẩm hay xuất sắc ở thể loại thơ và văn xuôi giúp bạn hiểu hơn về phong cách sáng tác của Giang Nam:
Thơ
- Tháng Tám ngày mai (1962).
- Quê hương (1962).
- Trường ca Người anh hùng Đồng Tháp (1969).
- Vầng sáng phía chân trời (1978)
- Hạnh phúc từ nay (1978).
- Thành phố chưa dừng chân (1985).
- Trường ca Ánh chớp đêm giao thừa (1998).
- Mầu nhiệm (1999).
- Trường ca Sông Dinh mùa trăng khuyết (2002)
- Lắng nghe thời gian (2008).
- Trường ca Người đi mở đất.
Văn xuôi
- Truyện ngắn: Vở kịch cô giáo (1962).
- Truyện kí Người giồng tre (1969).
- Truyện kí Trên tuyến lửa (1984).
- Truyện kí Rút từ sổ tay chiến tranh (1987).
- Hồi kí Tôi đã học văn theo kiểu của mình (1995).
- Hồi ký Sống và viết ở chiến trường (2004).
Tổng hợp thơ Giang Nam hay
Dưới đây là những bài thơ hay của Giang Nam giúp bạn hiểu rõ hơn phong cách sáng tác cùng tài năng nghệ thuật:
Quê hương
Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ:
“Ai bảo chăn trâu là khổ?”
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao
Những ngày trốn học
Đuổi bướm cầu ao
Mẹ bắt được…
Chưa đánh roi nào đã khóc!
Có cô bé nhà bên
Nhìn tôi cười khúc khích…
***
Cách mạng bùng lên
Rồi kháng chiến trường kỳ
Quê tôi đầy bóng giặc
Từ biệt mẹ tôi đi
Cô bé nhà bên – (có ai ngờ!)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi!)
Giữa cuộc hành quân không nói được một lời
Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại…
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi…
***
Hoà bình tôi trở về đây
Với mái trường xưa, bãi mía, luống cày
Lại gặp em
Thẹn thùng nép sau cánh cửa…
Vẫn khúc khích cười khi tôi hỏi nhỏ
– Chuyện chồng con (khó nói lắm anh ơi!)
Tôi nắm bàn tay nhỏ nhắn ngậm ngùi
Em vẫn để yên trong tay tôi nóng bỏng…
Hôm nay nhận được tin em
Không tin được dù đó là sự thật
Giặc bắn em rồi quăng mất xác
Chỉ vì em là du kích, em ơi!
Đau xé lòng anh, chết nửa con người!
Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn, roi…
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất
Có một phần xương thịt của em tôi.
Lời bình:
Quê hương của Giang Nam mang đến một cảm xúc chân thành và sâu lắng về tình yêu quê hương. Với những hình ảnh gần gũi và quen thuộc, tác giả khắc họa sự gắn bó sâu sắc của con người với mảnh đất nơi mình sinh ra và lớn lên. Từ những chi tiết bình dị nhưng đầy ý nghĩa, bài thơ không chỉ thể hiện nỗi niềm nhớ quê mà còn tôn vinh vẻ đẹp và giá trị của quê hương trong tâm hồn mỗi người.
Vô duyên
Gặp bài thơ cũ viết tặng em
Giấy đã vàng chưa đến tay người nhận
Trong đáy ba-lô, giữa bao thư bè bạn
Người đã xa rồi, thơ cũng hoá vô duyên…
Lời bình:
Vô duyên là tác phẩm mang đậm tính châm biếm và hài hước. Với lối viết tinh tế và sắc sảo, tác giả phản ánh những tình huống và tình cảm không thuận lợi trong mối quan hệ giữa người với người. Bài thơ là một sự chỉ trích nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về những tình huống trớ trêu và bất cập trong cuộc sống, đồng thời thể hiện sự hiểu biết và tinh thần lạc quan của tác giả.
Miền Nam có Bác
Bác ơi, yêu Bác vô cùng,
Khi lời Bác đến giữa lòng miền Nam:
“Sông có cạn, núi có mòn,
Bắc Nam mãi mãi là con một nhà;
Miền Nam là máu thịt ta,
Càng đau thương càng tỏ ra Thành đồng.”
Miền Nam mang Bác trong lòng
Giữa bom đạn, giữa những vòng thép gai.
Bác ơi! Yêu bác vô cùng,
Miền Nam có bác: Thành đồng sắt son.
Lời bình:
Miền Nam có Bác là bài thơ đầy tự hào và kính trọng của Giang Nam đối với Bác Hồ và những đóng góp vĩ đại của Người cho đất nước. Bài thơ ca ngợi tình yêu thương và sự quan tâm của Bác đối với miền Nam, đồng thời khẳng định niềm tin vào sự đoàn kết và phát triển của đất nước dưới sự lãnh đạo của Bác.
Đây là một tác phẩm thể hiện lòng kính yêu và sự tri ân đối với những giá trị mà Bác đã để lại.
Lá thư thành phố
Ôi! dòng chữ tím nghiêng nghiêng nét
Mảnh giấy vàng hoe chẳng kẻ dòng
Anh nghe hơi ấm bàn tay nhỏ
Trên phong bì đậm dấu quê hương…
Thư em đến giữa mùa mưa gió
Hé một trời xuân nắng hửng lên
Mưa vẫn rơi nhiều trên đất đỏ
Quê nhà em ở, nhớ mông mênh!
“Con vẫn ăn chơi, em vẫn khỏe
Anh yên lòng nhé, chốn rừng xanh!
Dây bầu sai trái sau nhà đó
Vẫn đợi anh về hái nấu canh
Con nhớ anh thường đêm biếng ngủ
Nó khóc làm em cũng sụt sùi
Anh nhớ gởi về manh áo cũ
Ủ con, cho mẹ ấm nhờ hơi
Em vẫn ngày ngày đi gánh mướn
Thương em các chị giữ dùm con
Bạn không ruột thịt mà yêu mến!
Em biết vì sao… Anh biết không?
Nhà ta mấy bận mưa hư nát
Mái lá tơi bời, lạnh gối chăn!
Em không buồn lắm vì em biết
Anh khổ nơi xa gấp mấy lần!
Cao su! Rừng núi sương rưng lệ
Trời! Những đêm dài lạnh cắn răng!
Em thương anh khổ vì con, vợ
Đem giọt mồ hôi, đổi miếng ăn!
Em biết giờ đây bên gốc mủ
Anh khơi dòng nhựa để ngày mai
Nhựa chảy, anh không ngừng chiến đấu
Bên anh đồng chí biết bao người…”
***
Anh gục đầu trên dòng chữ nhỏ
Mà lòng thổn thức suốt canh thâu
Tưởng thấy bóng em sau cánh liếp
Đêm đêm nghe gió rít qua đầu!
Nửa căn nhà trống, vài phiên chợ
Đôi cánh tay gầy, một mụn con
Mưa nắng đã phai màu áo cưới
Giấc mơ còn lại: một lưng cơm!
Vì ai em khổ, con ta khổ
Đây đó tuy gần vẫn quá xa!
Mủ cao su chảy đông thành máu
Tức nước, ngày mai phải vỡ bờ!
Em thấy không em trời hửng sáng
Đêm dài nô lệ sẽ đi qua!
Em ơi anh gởi niềm tin tưởng:
Có toàn dân tộc đứng bên ta
Lời bình:
Lá thư thành phố viết về những cảm xúc và suy nghĩ của người sống trong thành phố lớn. Với lối viết chân thực và cảm xúc, tác giả bày tỏ những cảm nhận về sự vất vả, sự xa cách và sự hối hả của cuộc sống đô thị. Bài thơ là một bức tranh sinh động về cuộc sống hiện đại và những cảm xúc cá nhân của người sống trong đó.
Trước tờ giấy tắng
Chị ngồi trước tờ giấy trắng
Hàng giờ không viết một câu
Bóng cây ngắn dần theo nắng
Đàn trâu chậm chạp qua cầu
Mái tôn nóng bừng ngột ngạt
Trán con lấm tấm mồ hôi
Cổng đồn mấy thằng lính gác
Đứng im như chết lâu rồi!
Con bé nhay nhay vú mẹ
Bàn tay nhỏ bé mân mê
Chum chúm môi hồng nở hé
Chói chang nắng lửa trưa hè
Có gì cay cay trong mắt
Có gì mằn mặn trên môi…
Không, không thể là nước mắt!
Cắn răng, quyết giữ cuộc đời!
Vụt hiện những ngày kháng chiến
Giành từng góc ruộng bờ ao
Vụt hiện những ngày trên bến
Vẫy khăn anh bước xuống tàu!
Chúng muốn em cầm dao cắt ruột
Xẻo từng thớ thịt, đường gân
Cả biển rộng trời xanh bát ngát
Của chúng ta và Tổ quốc yêu thân
Con lại khóc ngất trong tiếng thét
Đôi tay gầy cuống quýt bíu vai em
Em điên mất! Kìa, làn môi mọng ướt
Rời vú em vẫn còn nút, còn thèm!
Có nên viết, để con ta được sống
Dù một ngày, một buổi nữa rồi thôi!
Em là mẹ, lòng ai không dội sóng
Trước tình con, khi bão nổi những cơn dài
Chị cầm viết, tần ngần… môi mím chặt
Bỗng cau mày, ôm vú, mắt rưng rưng
Cán viết rời tay lăn tròn xuống đất
Dấu răng con trên đầu vú tím bầm!
Chị bỗng giật mình nhìn con trông nuối
Đôi mắt con như hờn dỗi, nghẹn ngào
Con không nói, nhưng chị nghe tiếng nói:
– “Có thể nào như thế được, mẹ ơi!”
Có bóng ai về bên cạnh chị
Mào áo quen quen mắt sáng ngời
Da sém nắng, mặt buồn, nghiêm nghị:
– “Có thể nào như thế được, em ơi!”
Chị bỗng vùng lên, tưởng đang nắm tay chồng
Day dứt quá, giữa buồn, vui, mừng, giận
Lũ quỷ ập vào, dí súng bên hông
Chị vẫn ngồi nghiêm trước tờ giấy trắng
Lời bình:
Trước tờ giấy trắng thể hiện sự lắng đọng và trăn trở của tác giả trước việc bắt đầu một tác phẩm mới. Tờ giấy trắng tượng trưng cho sự bắt đầu và cơ hội mới, đồng thời cũng mang đến sự lo lắng và mong mỏi của một nhà thơ khi đối diện với việc sáng tác.
Bài thơ khám phá những cảm xúc và suy tư của tác giả khi đứng trước thách thức sáng tạo.
Tiếng nói Việt Nam
Lời Tổ quốc êm êm như tiếng má
Bên vành nôi ru giấc ngủ con thơ
Tôi nghe giọng miền Nam thương mến lạ
Tha thiết như quen thuộc tự bao giờ!
“Đây tiếng nói Việt Nam! Đây Hà Nội”
Xa muôn trùng vẫn thầm thĩ bên tai!
Rút lại cách ngăn, đẩy lùi bóng tối
Thắp niềm tin cháy sáng giữa tim người
Như vú mẹ không cạn nguồn sữa quý
Như dòng sông vô tận chẳng ngừng trôi
Gói trọn tâm tình trên đôi cánh nhẹ
Làn sóng đi mang nắng khắp phương trời!
Từng đoạn, từng lời, từng câu, từng chữ
Từng tiếng đọc sai, từng lỗi nhỏ thông thường
Sao vẫn ấm, ngọt ngào như hơi thở
Đẹp như lòng chung thuỷ của người thương!
Tiếng chị phát thanh viên dịu dàng, trong sáng
Báo tin mừng: một nhà máy lắp xong
Tôi tưởng thấy ngày mai vui chiến thắng
Ống khói hoà bình vươn trên nước Cửu Long!
Ôi! những buổi quân thù về càn quét
Quê hương ta – Chị đang nói bỗng dừng
Chị đã đọc bản tin nhoà trong nước mắt
Hàng triệu người nghe chị cũng rưng rưng…
Xe tăng Mỹ nghiến trên đường phố
Và những lời ca cuồng loạn dâm ô
Không ngăn được – bàn tay nào ngăn nổi
Tiếng nói Đảng ta, tiếng nói của Bác Hồ!
Khúc hát Điện Biên vẫn ấm từng khe cửa
Phá vành đai, xuyên giới tuyến, tháp canh!
Sài Gòn thức đêm đêm theo Hà Nội
Nghe tin thủ đô đập giữa tim mình!
Lời bình:
Tiếng nói Việt Nam là bài thơ của Giang Nam tôn vinh giá trị và vẻ đẹp của tiếng Việt. Bài thơ không chỉ ca ngợi sự phong phú và đa dạng của ngôn ngữ mẹ đẻ mà còn thể hiện niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc.
Với ngôn từ tinh tế và cảm xúc chân thành, tác giả đã gửi gắm thông điệp về sự quý trọng và bảo tồn ngôn ngữ dân tộc.
Nghe em vào đại học
Nghe em vào đại học
Nửa tin nửa ngờ, tên lại trùng tên…
Hôm nay nhận được thư em
Nét chữ nghiêng nghiêng cười trên giấy trắng
Anh ngồi đây thấy trời hửng nắng
Trên Hồ Gươm và trên mái đầu em
Ngọt gió quê hương, sông rạch dịu hiền…
Miền Nam, em ơi còn nhớ
Kháng chiến năm nào gian khổ
Đồn giặc bủa vây, thôn xóm điêu tàn
Trường, giặc đốt rồi, còn lại ánh trăng
Giữa hai trận càn, anh dạy em học chữ
Mẩu than đen vẽ lên tường gạch đỏ
Những lá cờ sao bên những vòng tròn
Đầu nghiêng nghiêng theo nét chữ run run…
Có những buổi học em học bài không thuộc
Anh không mắng nhưng em buồn em khóc!
Thương em, anh cố dỗ dành:
“Ráng học sau này cho được bằng anh
Để chép bài ca, đọc thông tin tức!”
Ôi! mơ ước tầm thường, đơn giản nhất
Sao ngày xưa vẫn quá lớn, em ơi!
“Bài ca” hôm nay em chép được rồi
Không phải bài “Đoàn quân đi…” thuở trước
Anh chưa bước chân vào trường đại học
Chưa lên giảng đường, chưa mặc áo sinh viên
Chưa biết vì sao ngày tối tiếp liền
Chưa biết quê ta nơi nào nhiều quặng…
Giặc dành cho ta nhà tù, bom đạn
Bảy năm rồi trong máu lửa đấu tranh
Thầy giáo dạy em năm trước học vần
Vẫn chưa vượt quá chương trình cấp một!
Vẫn chật vật với những bài số học!
Thư viết cho em phải xóa sửa mấy lần!
Anh không buồn vì anh biết em anh
Đang ngồi thay anh dưới mái trường đại học
Mai ngày nước nhà thống nhất
Em lại về dạy chữ cho anh
Không phải bằng than vẽ, gạch thềm đình!
Không phải phập phồng giữa vòng đai giặc…
Em sẽ bảo anh: “Cố lên, gắng học!…”
Anh sẽ mỉm cười nhớ những đêm trăng…
Chế độ cho em đôi cánh chim bằng
Và vinh dự được làm người đi trước!
Anh sẽ để riêng một đêm thức suốt
Kể em nghe chuyện chiến đấu miền Nam…
Câu chuyện mở đầu: “Thuở ấy, ở quê hương
Anh chỉ học có một trường: Cách mạng…”
Lời bình:
Nghe em vào đại học đầy ắp sự động viên và hy vọng của Giang Nam đối với người em gái sắp bước vào giảng đường đại học. Bài thơ không chỉ thể hiện niềm vui và sự tự hào về thành công của em mà còn gửi gắm những lời chúc tốt đẹp và kỳ vọng vào tương lai.
Đây là tác phẩm thể hiện tình cảm chân thành và sự quan tâm sâu sắc của tác giả đối với những người thân yêu.
Chùm tứ tuyệt cho em
Điện nhấp nháy bờ xa, sương lạnh
Mà vẫn nghe máy nổ dưới chân đèo
Chợt nhớ sắp vào mùa gieo hạt
Đêm ở quê nhà em ngủ được bao nhiêu?
(Hồ Balatông Hunggari 1977)
Đã hẹn với nhau ngày thắng giặc
Về ven rừng cũ hái phong lan
Năm năm rồi nhỉ em còn nhớ
Tết ngoài này, lòng ở Trường Sơn.
(Hà Nội 1980)
Biển nói với em về hạnh phúc
Và với anh về những chuyến đi
Đêm không tiếng sóng nằm thao thức
Biển và em nỗi nhớ tràn đầy.
(Hà Nội 1981)
Chiều mưa Sài Gòn, gió giật những cành me
Nghe bão miền Trung thương em một mình bối rối
Bao cơn bão đi qua cuộc đời con gái
Vẫn mình em chống chọi, vẫn mình em.
(Thành phố Hồ Chí Minh 1982)
Có cái gì trong nắng, nắng vàng hơn
Có cái gì trong xôn xao sóng vỗ
Anh nhìn đâu cũng thấy màu áo đỏ
Em xa rồi, tất cả nói thay em.
Lời bình:
Chùm tứ tuyệt cho em là tập hợp các bài thơ ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa của Giang Nam dành tặng cho người em gái. Các bài thơ trong chùm tứ tuyệt thể hiện sự tinh tế và sâu lắng trong cảm xúc, với từng câu chữ đều được chọn lọc kỹ lưỡng để truyền tải những thông điệp tốt đẹp. Đây là món quà văn học ý nghĩa và đẹp đẽ dành cho người em.
Tiếng gọi mùa xuân
Hàng me thay lá xanh những con đường
Những cây bàng sân nhà đỏ rực
Bầy chim vắng lâu ngày bỗng kéo về náo nức
Thành phố lắng nghe tiếng hót trong ngần
Ôi mùa xuân ta mong đợi. Thời gian
Mang đến cho cành hoa thơm, trái ngọt
Người gieo hạt trong mưa giông và bão rớt
Biết ơn mỗi ngày chói lọi mặt trời lên
Vẫn còn đây sông Bến Nghé, dòng kênh
Đỏ bóng cờ nghĩa quân thuở ấy
Vẫn còn đây chiếc cầu mang tên “Công lý”
Và lời Anh gọi Bác buổi đi xa
Thành phố của ta, thành phố của ta
Yêu biết mấy những con đường rất trẻ
Bến Bạch Đằng, sóng vỗ thân tàu nhè nhẹ
Chuyến xa nước đầu tiên năm tháng vẫn bồi hồi
Chào những ngày đang đến ấm tin vui
Cuộc sống hồi sinh trong từng búp lá
Cuộc sống xanh trên đồng rổ bom toạ độ
Nói với mỗi người thầm kín, thiết tha
Tóc mẹ bạc rồi. Gian khổ, cách xa
Và thời gian đi qua: nỗi thuơng, nỗi nhớ
Bao giờ con về? Hàng me, xóm thợ
Vẫn từng đêm thao thức, từng đêm
Nghe trong lùm bông giấy tiếng chim
Màu hoa đỏ như màu hạnh phúc
Tưởng bầu trời này chưa từng vẩn đục
Tưởng mảnh đất này chưa nát dấu giày đinh
Có gì vui mà mắt em long lanh
Đừng hỏi nữa anh để nghe dòng sông hát
Rặng mù u và khoảng trời bát ngát
Mây trắng đùn lên từ những cánh rừng
“Nhà Bè nước chảy chia hai
Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về…”
Bến nước, dòng sông, con đò tay vẫy
Đất chưa khô dấu chân thú, chân người
Người đã đổ mồ hôi vì những mùa vui
Ngọn khói đốt đồng, màu xanh của lúa
Ôi mảnh đất mà đời ta gắn bó
Xa nhớ, về thương mãi mãi của lòng
Chị nhìn hàng dừa, chị nhìn dòng sông
Những con sóng dập dồn như nỗi nhớ
Mẹ ơi, mẹ không còn chiều đón con trước ngõ
Nhưng ở nơi nào cũng có mẹ bên con
Ngày mai vào trận đánh hợp đồng
Chị muốn con yên lòng nghe súng nổ
Tin ở mẹ khi nhìn về thành phố
Sáng một góc trời phía nam, tim ta
…Chiều hai mươi tháng giêng, Việt cộng đánh vào Khe Sanh
Sáu ngàn thuỷ quân lục chiến Hoa Kỳ đang phản công thắng lợi
Sư đoàn 1 không vận từ An Khê đã bay ra Huế
Quảng Trị và Thừa Thiên: báo động toàn phần
Mười ngày liền, đài Sài Gòn, đài quân đội huênh hoang
Khe Sanh: Cối xay thịt khổng lồ sẽ nghiền nát sư đoàn 325 của địch
Khe Sanh: Cố gắng cuối cùng của Tướng Giáp
Quân đội đồng minh vẫn làm chủ chiến trường
Và đây nữa:
Tình hình an ninh trên toàn lãnh thổ khả quan
Nên thủ tướng cho phép đốt pháo mừng xuân trong ba ngày tết
Sài Gòn mỉm cười nghe quân thù khoác lác
Khi những chiếc trực thăng tải thuơng hối hả đi, về
Đêm nay đêm cuối cùng của năm
Thành phố bừng lên trăm dáng màu rực rỡ
Tiếng nhạc xập xình, ánh đèn xanh đỏ
Những chiếc xe rồ máy vút trên đường
Không, vẫn là cuộc sống bình thường
Của một Sài Gòn quay cuồng trong men rượu
Trong những vòng tay nồng nàn, đắm đuối
Trong thú vui và nỗi chán chường
Vẫn là một Sài Gòn lạc lõng giữa quê hương
Cố quên chiến tranh, bom rơi ngoài ngõ
Hiện tại, tương lai bao điều ấp ủ
Về đâu giữa bốn phía rào gai?
Vẫn là một Sài Gòn của tướng tá tay sai
Giàu sụ đô la, vàng và biệt thự
Họ ngồi trực thăng, đếm những xóm làng bị thiêu trong lửa
Họ cám ơn chiến tranh nuôi béo lũ diều hâu
Đêm cuối cùng của năm, họ kết toán lỗ lời
Hả hê cười trên khăng tang và nạng gỗ
Chúc mừng nhau bằng năm mười năm cũ
Họ ngắm mai vàng ước đời mãi là xuân
Vâng, vẫn là cuộc sống bình thường
Cái bình thường của biển khơi trước cơn giông tố
Của lũ trẻ mồ côi xin ăn trên hè phố
Của những Chí Hoà, Thủ Đức chật ních tù nhân
Sau những đại lộ thênh thang, những tủ kính sáng đèn
Có một Sài Gòn từ baon giờ vẫn sống
Không có tên, cái Sài Gòn khổ đau và hy vọng
Vườn Chuối, Bàn Cờ, Khánh Hội, Thủ Thiêm
Đêm cuối cùng của năm, còn chạy gạo chạy tiền
Những đôi mắt thâm quầng chỉ mong được ngủ
Nhà ổ chuột làm sao có hao trên cửa sổ
Một Sài Gòn không biết có mùa xuân
Chờ đợi gì đêm nay hỡi mẹ, hỡi em
Tiếng pháo nổ có xua đi nỗi khổ
Ôii tiếng pháo từ ngàn xưa làm cho ma quỷ sợ
Giờ chúng đốt ăn mừng lính Mỹ đến càng đông
Chờ đợi gì đêm nay những người thợ Ba Son
Thân phận tù nhân giữa vòng kìm kẹp
Những công nhân bến tàu, cán thép
Những cô thợ dệt Bà Quẹo, Bảy Hiền
Chờ đợi gì đêm nay, những thôn ấp ngoại thành
Hoả châu rơi, lính Mỹ nằm phục kích
Những thanh niên chặt ngón tay để khỏi đi quân dịch
Những người vợ lính đón chồng về trong túi ni-lông
Một ánh lửa trong đêm rung chuyển cả phố phường
Cho chế độ này tan đi. Tổng thống và cảnh sát
Một lời gọi thiêng liêng: Vì tự do độc lập
Cho mỗi người thành Phù Đổng giương lê
Ôi chỉ là giấc mơ khi con én bay về
Mang hơi ấm của mặt trời và lửa bếp
Một điều gì mơ hồ và mãnh liệt
Trên cả nỗi đau đang đến từng giờ
Lời bình:
Tiếng gọi mùa xuân của Giang Nam tươi vui và tràn đầy sức sống về mùa xuân. Tác phẩm mang đến hình ảnh mùa xuân rực rỡ, với sự khởi đầu mới và niềm vui tràn ngập. Bài thơ không chỉ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên trong mùa xuân mà còn gợi mở những cảm xúc tích cực và hy vọng trong lòng người đọc.
Người con gái Sài Gòn
Đêm không ngủ. Chân trời bầm pháo sáng
Sài Gòn nghe bom nổ rất gần
Đất rung chuyển. Và ánh đèn vụt tắt
Mặt người nhoà đi trong màu đen chiến tranh
Đêm không ngủ. Ai reo chè ngoài phố
Mòn mỏi canh khuya tiếng guốc đi về
Một Sài Gòn bao năm rồi vẫn thức
Trong tiếng gầm của pháo, của xe
Đêm không ngủ. Bỗng dưng trào nước mắt
Nghe gót dày đinh đau nhức vỉa hè
Nghe nhạc trỗi một bài ca man dại
Nghe tiếng cười thác loạn, rủ rê
Chúng đang tự đốt mình trong men rượu
Trong lụa là và những cặp môi hôn
Chúng đang vui sau những giờ bắn giết
Máu Việt Nam trong túi chúng thành vàng
Ngày mai lũ chúng đi về đâu
Ôi những kẻ chỉ sống bằng tội ác!
Đêm không ngủ nghe vọng về khúc hát
Của những tháng năm, của những cuộc đời
Con sông mang tên thành phố sáng ngời
Đêm nay nữa có đưa Anh trở lại
Qua vùng trắng, con cuốc kêu khắc khoải
Người đầu sông thương nhớ kẻ cuối sông
Nằm nghe hơi thở ấm của con
Trong muôn tiếng của thời gian chảy xiết
Trong nỗi nhớ thiêu cháy từng tờ lịch
Muốn có cánh bay đến những chân trời
Con hãy ngủ ngon, mẹ không hát ru hời
Khi bom nổ và xiềng rung loảng xoảng
Hãy ngủ bình yên để mai này khôn lớn
Câu hát mẹ ru dành tiễn con lên đường
Con sẽ đi dưới hàng cau quê hương
Có cánh cò bay, có chiều ráng đỏ
Màu bùn đất ngàn năm vẫn đó
Một quê hương thực sự của mình
Hãy ngủ yên và biết đợi chờ
Hỡi những quả mìn tròn xoe có mắt
Lửa nghìn độ hãy chôn sâu, nén chặt
Cho một ngày sắt thép chảy, chúng ta qua
Hãy ngủ yên và biết đợi chờ
Hỡi khẩu súng mang nghĩa tình đồng chí
Khi đất nước thề không làm nô lệ
Nghìn gió hôm nay góp cho bão ngày mai
Mắt kẻ thù đỏ như hòn than
Đã bao lần nhói lên da thịt chị
Đã bao lần chị ôm con thủ thỉ
Nói với người xa, cũng là nói với mình
Chúng là bóng đêm che khuất bình minh
Là cái chết chúng căm thù hạnh phúc
Em sợ lắm, những ngày dài tù ngục
Còn bao lâu nữa, hở Anh?…
“Xe Mỹ cán người, bà con ơi đuổi theo”
Tiếng ai gọi vang vang đường phố
Và tiếng súng, tiếng bàn chân hối hả
– “Đánh chết tụi Mỹ đi, nợ máu chúng phải đền”
Xe cảnh sát, xe hiến binh còi hụ như điên
Không ngăn nổi làn sóng người lao tới
Những bác xích lô, cánh tay trần đen đủi
Những em nữ sinh ôm cặp, tóc rối bời
Mẹ nằm trên manh chiếu tả tơi
Vương vãi quanh mình gánh hàng bé nhỏ
Hạt bắp hạt xôi từng nuôi ta đó
Từ ngày xưa, ngày xưa…
Mãi mãi mẹ không còn quạt giấc ngủ em thơ
Mãi mãi mẹ vẫn mơ một căn phòng ấm cúng
Vuốt mắt cho mẹ hôm nay là cháu con, bè bạn
Thủ Thiêm, cầu Ông Lãnh, Thị Nghè
Quân giết người đáng nguyền rủa, hãy nghe
Nỗi căm giận của đất này cháy bỏng
Trả lại chúng ta
Trả lại chúng ta
Những cuộc đời tảo tần khuya sớm
Gạch, đá ném vào cảnh sát như mưa
Chống với hoả tiễn, dùi cui chỉ có lòng người
Áo rách toạc, mồ hôi lăn trên má
Ai ngã đó còn quát to: Đừng sợ
Anh níu xe cho em nắm tay bạn cản đường
Người bị lôi đi, mắt mở trừng trừng
– Bà con ơi, này quốc gia, độc lập!
Quằn quại trong khói cay
tay bật máu vẫn ôm ghì lấy đất
Trước lũ hung thần mang mặt nạ, không tim
Ôi phải đứng nhìn tội ác, lặng im
Nước mắt chị trào ra, chị nuốt vào mằn mặn
Sao thịt da này không là bom nổ mạnh
Sao tia mắt này không là lửa đốt xe!
Chúng sẽ vùi mẹ nơi nào, lén lút khi đêm về
Không nấm mộ và không người khóc
Chỉ có cô đơn và tủi nhục
Ôi đất mẹ nằm cũng là đất của cha ông
Khi kẻ làm ra luật pháp là bọn cướp ngồi trên xe tăng
Khi người chủ nhà không còn nhà để ở
Ôi những em gái mồ côi bới rác nuôi em và chết trong lặng lẽ
Bên những buynh đinh chọc trời và bao cát, súng liên thanh
Chúng phải trả cho ta không chỉ màu xanh
Chúng phải trả cho ta không chỉ máu và nước mắt
Đi giữa Sài Gòn trong tiếng gầm xích sắt
Nói gì với mẹ, mẹ ơi!
Bỗng nhớ một vùng quê ngoại xa xôi
Nơi đó hai muơi năm chưa bao giờ im tiếng súng
Nơi đó cây chết khô và đất thì nóng bỏng
Nơi đó người sống dưới hầm bên những hố bom
Nơi đó mẹ đã ra đi như một anh hùng
Bông huệ nở hồng như sắc cờ trên gò cao mẹ nghỉ
Nơi đó em gái thân yêu đã thành dũng sĩ
Ôi con bé năm nào đã giận chị, bỏ cơm
Củ Chi, Củ Chi… cũng bụi tầm vông, con rạch, mảnh vườn
Gang tấc đấy mà nhớ thương vời vợi
Người xa quê nghe nhiều hơn đất gọi
Biết sống thuỷ chung, sống làm thép, làm đồng
Trời xanh cao báo hiệu một cơn giông
Có tiếng tu hú kêu từ nơi nào sâu thẳm
Như trong mơ, những dãy phố dài vô tận
Dưới lửa hè rám mặt, bùng sôi
Ôi chị thèm làm sao được nói tiếng nói con người
“Tao là Việt cộng đây” trước một bầy dã thú
Anh thân yêu, giờ đang ở nơi nào súng nổ
Vì Sài Gòn, vì tất cả máu đổ ra
Ôi chị thèm được sống như hôm qua
Giặc đến, lên vành đai đánh giặc
Ngủ rất yên trong tiếng gầm đại bác
Có xóm, có làng chia vui chia đau
Sài Gòn ơi, bằng tiếng kêu ma
Lũ cú vọ muốn ghì đêm vào ngực chúng
Chúng sợ mặt trời mọc lên
từ những hẻm nghèo nước đọng
Chúng sợ đốm than hồng ta ấp ủ kiên trinh
Chúng sục sạo, chúng tìm
điều bí mật không tên
Thành phố không một giờ yên nghỉ
Sau cánh cửa mỗi gia đình là nỗi đau vò xé
Ngày mai ai bị giết? Ngày mai ai vào tù?
Lửa rồi soi rõ mặt kẻ thù
Lửa rồi đốt những phi trường chất đầy bom xăng đặc
Và những buynh đinh, những buynh đinh tội ác
Ôi người giữ lửa không tên, người giữ lửa cho đời…
Lời bình:
Người con gái Sài Gòn viết về hình ảnh người phụ nữ Sài Gòn, thể hiện sự yêu mến và ngưỡng mộ của tác giả đối với vẻ đẹp và cá tính của người phụ nữ thành phố. Bài thơ phản ánh sự quyến rũ và sự mạnh mẽ của người con gái Sài Gòn, đồng thời là một bức chân dung sinh động về phụ nữ trong lòng đô thị nhộn nhịp.
Con viết bài thơ dâng Bác
Vui sao giữa những ngày gian khổ
Bác bỗng về đây với chúng con
Tờ báo mới thơm mùi mực mới
Đến với con qua lớp lớp Trường Sơn
Con nhìn Bác nghẹn ngào không chớp mắt
Bác Hồ đây, Cha của chúng con đây!
Bác vẫn khoẻ hồng hào, trông rắn chắc
Hơn thuở đầu tiên Bác đứng giữa lễ đài!
Con nghe nói năm xưa Bác ra mặt trận
Cũng ruột nghé gạo đầy, cũng ống muối, ba lô
Giữa Hà Nội tươi vui đẹp màu áo sắc cờ
Bác vẫn giản đơn như cuộc đời bộ đội
Vẫn đôi dép cao su bốn mùa không thay đổi
Vẫn bộ đồ ka-ki quen thuộc, bạc màu
Mẹ hiền ơi! từng hạt thóc cọng rau
Nuôi con lớn thuở nước non còn nô lệ
Mẹ có biết đâu ngày nay con có Mẹ
Yêu thương con hơn máu mủ ruột rà
Mẹ không còn nhưng con mẹ đẻ ra
Đã lớn lên do tay Người dìu dắt
Con nhớ như in từng lời của Bác
Tiếng nói quê hương trong tiếng nói một người!
Con đếm được từng nhịp tim Bác đập
Dù giữa hai miền còn giới tuyến ngăn đôi
Trong xà-lim trước lưỡi lê máy chém
Hàng vạn chúng con đã thấy Bác bên mình
An ủi, vỗ về, tiếp sức đấu tranh
Dù đến cuối cuộc đời chưa gặp Bác
Đồng chí Cống, đồng chí Thuần, đồng chí Xuân Thu
Và muôn ngàn anh chị khác
Trước giờ chết, hiên ngang không khuất phục
Vẫn hô to: “Hồ Chủ tịch muôn năm!”
Có những em con chưa thấy Bác bao giờ
Trong giấc ngủ vẫn mơ chòm râu bạc!
Vẫn níu áo chú cô hỏi thăm ngày thống nhất
Vẫn làm dấu từng ngày trên bìa sách của ba
(Ba ở ngoài kia chắc đã gặp Bác Hồ
Nhất định ngày mai ba sẽ về với Bác)
Ngày mai tan lũ quân thù đế quốc
Chúng con sẽ về quanh Bác, Bác ơi!
Băng bó đau thương, xây dựng lại cuộc đời
Như muôn mạch máu li ti trở về tim vĩ đại
Con sẽ hôn những bàn tay thân ái
Gục đầu lên gối Bác, khóc như xưa
Thuở đầu tiên nghe tiếng nói Bác Hồ
Bác là tất cả trong lòng con, nửa nước!
Lời bình:
Con viết bài thơ dâng Bác bày tỏ lòng thành kính và sự biết ơn của Giang Nam đối với Bác Hồ. Bài thơ thể hiện sự tôn trọng và tình yêu sâu sắc của tác giả đối với Bác, đồng thời là một cách bày tỏ lòng tri ân đối với những đóng góp vĩ đại của Bác cho đất nước.
Mùa xuân lên với bạn
Rượu “Mẫu Sơn”(*) uống mềm môi
Tôi không biết mình hay Lạng Sơn đang nói
Câu ca dao một thời đắm đuối
“Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa…”
Tôi như chàng trai mãi vui quên lời em dặn
Tôi như cơn gió lang thang lạc giữa cánh rừng
Đứng bên bờ sông Kỳ Cùng
Mà ngỡ đang nhìn dòng Sài Gòn nước đỏ.
Hoa đào trên cao rắc ngàn chấm lửa
Ôi mùa xuân năm ấy chúng ta quen.
Anh lên xứ Lạng tìm em
Đồi núi nhấp nhô, dòng sông mờ ảo
Anh mê chợ Đồng Đăng trưa ngồi uống rượu
Anh mê cô gái Tày cái miệng làm duyên…
Hình như tôi lại sắp quên
Hình như rượu Mẫu Sơn mùa xuân này rất ngọt…
Lời bình:
“Mùa xuân lên với bạn” là một bài thơ của Giang Nam gửi gắm những lời chúc mừng và niềm vui cho người bạn trong mùa xuân. Bài thơ mang đến sự tươi mới và sự lạc quan của mùa xuân, đồng thời thể hiện sự quan tâm và tình bạn chân thành. Đây là một tác phẩm thể hiện sự ấm áp và niềm vui trong mối quan hệ giữa bạn bè.
Thành phố đợi anh về
Giữa Sài Gòn tìm bạn
Khó hơn lên cung trăng
Cửa khóa kỹ, có thể nào vào được!
Bạn đang ở nơi nào
Tây Nguyên hay rừng đước
Theo câu dân ca không hẹn ngày về.
Nhớ bạn nhiều, đành gói kỹ tập thơ
Ném qua cửa, lạy trời đừng mưa ướt
Cái số chúng mình suốt đời cực nhọc
Nhớ đêm lạc rừng í ới gọi nhau.
Bạn giờ đang ở tận nơi đâu
Một câu hỏi không lời đáp lại
Có thành phố rồi, trăm niềm vui mới
Lại thích về với rừng,
Với ớt bột, me chua!
Bao kỷ niệm xốn xang cái buổi trưa hè
Tầng sáu nhìn xuống đường nơi mình đã ở
Nhớ hai bạn, nhớ một thời tuổi trẻ
Quen với đạn bom,
khẩu súng chống càn.
Đọc thơ bạn, quên mọi điều buồn, giận
Biết rằng xa để được nhớ nhiều hơn
Biết rằng sách đã đến tay người nhận
Nhờ trời thương ta, nhờ “kín cổng, cao tường”.
Thôi nhé, bớt lang thang, tìm kiếm
Dù vốn dân gian ta biết: quý hơn vàng
Tuổi mơ mộng qua rồi, tóc đã nhiều sợi trắng
Để còn gặt nhau, ly rượu hàn huyên.
Thôi nhé, dù trăm người, trăm ngả,
Đường ta đi vẫn ánh sáng, tình thương
Đọc thơ bạn, ôi cái thời nghịch ngợm
Xin đổi cả cuộc đời
lầy một phút rưng rưng…
Lời bình:
Thành phố đợi anh về là bài thơ của Giang Nam về cảm xúc mong mỏi và chờ đợi của thành phố đối với người đang xa quê. Bài thơ phản ánh nỗi nhớ và sự kỳ vọng của thành phố đối với người trở về, đồng thời thể hiện tình yêu và sự gắn bó của người dân đối với quê hương. Đây là một tác phẩm cảm động về sự trở về và sự kết nối với nơi mình thuộc về.
Em hãy về với biển đảo quê hương
Thế là đã tròn năm
Em đi xa
Căn phòng còn hơi ấm
Còn những tiếng cười rúc rích
của con cháu vây quanh
Em đi xa
Lời dặn ở sân bay một sáng bình minh
“Học thành tài rồi về quê hương xây dựng”
Lời dặn thiêng liêng
Trong giấc ngủ đêm đêm rì rầm tiếng sóng
Thương đảo xa
Cha ngày xưa đưa thuyền
vượt bão tố cập bờ
Biển nuôi cả gia đình
Nuôi khát vọng tự do
Mới đó mà đã tròn năm
Biển Đông ngày thêm nóng bỏng
Có những kẻ muốn dựa vào sức mạnh
Thôn tính đảo xa, thôn tính bãi bờ
Nỗi đau của gia đình
khát vọng của cha xưa
Nỗi đau của em, buổi ra đi em còn nhắc:
“Cả dân tộc quyết đập tan tội ác
Giữ vững chủ quyền” vì lịch sử, vì em…
Em hãy về lượn trên ngọn sóng xanh
Báo những tin vui cho bạn bè, đồng chí
Em hãy về góp sức với anh
Và đất nước trong những ngày lửa cháy
Lời bình:
Em hãy về với biển đảo quê hương của Giang Nam là tác phẩm kêu gọi trở về với quê hương và biển đảo. Bài thơ thể hiện lòng yêu nước và sự trân trọng đối với biển đảo, đồng thời khuyến khích việc trở về và góp sức xây dựng quê hương. Đây là một tác phẩm mang ý nghĩa sâu sắc về tình yêu đất nước và trách nhiệm công dân.
Ba sẽ không buồn, không khóc
Mười ngón tay non bụ bẫm
A vào nắm lấy tóc tôi
Tôi giơ thước lên doạ đánh
Ngây thơ nó mủm mỉm cười…
Vợ tôi dừng chân trước ngõ
Quằn vai nặng gánh nước đầy
Mồ hôi lăn dài trên má
Nhìn con mê mải quên đi
Bao giờ con có áo mới?
Bao giờ con có xe mây?
Con được chơi trên thềm gạch
Được ăn bát sữa thơm đầy?
Không thể sống đời tủi nhục
Ba đi theo chú, theo cô!
Má con cười trong nước mắt:
– Xa anh, em đếm từng giờ!
Cách mạng là cơm, là áo
Ước mơ ngàn thuở con ơi!
Để cho đời con đẹp mãi
Ba xin đổi cả cuộc đời!
Bỗng một buổi chiều nắng tắt
Nghẹn ngào… đưa đến tin con!
Mảnh giấy vàng hoe, rách nát
Vượt bao ngõ tối, bốt, đồn!
“Mình ơi! Chị vừa bị bắt
Hôm qua chúng nó vây nhà
Tội nghiệp cháu Trang còn bú
Quân thù cũng chẳng buông tha!”
Ôi! những gì tha thiết nhất
Trong mươi dòng chữ run run!
Con ơi! Quân thù độc ác
Toan vùi cả tuổi măng non
Ba sẽ không buồn, không khóc
Dù thương con lắm, Trang ơi!
Dù biết rằng con chưa chết
Trong tay lũ quỷ giết người!
Không. Con không thể chết
Súng gươm nào giết được con
Con mới biết cười biết khóc
Tuổi con là tuổi yêu thương
Từng phút từng giờ ba thấy
Con đang lớn trước kẻ thù
Như những má, ba, cô, chú
Trước cực hình, đầu vẫn cất cao!
Lời bình:
Ba sẽ không buồn, không khóc thể hiện sự dũng cảm và kiên cường của người cha. Bài thơ phản ánh tình cảm mạnh mẽ và sự chấp nhận của người cha trước những khó khăn và thử thách. Đây là một tác phẩm xúc động về tình phụ tử và lòng kiên trì trong cuộc sống.
Những tác phẩm thuộc thể loại khác
Bên cạnh các bài thơ của Giang Nam thì tác giả còn sáng tác ở nhiều thể loại khác. Những tác phẩm tiêu biểu sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn:
Trên tuyến lửa
Trên tuyến lửa kể về cuộc sống và chiến đấu của những người lính trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Tác phẩm mô tả một cách chân thực, sống động những gian khổ, hy sinh của người lính trên chiến trường, đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường của họ trước mọi khó khăn.
Tác phẩm không chỉ phản ánh cuộc sống khắc nghiệt nơi chiến trường mà còn làm nổi bật lòng yêu nước, tình đồng chí sâu sắc của những người lính. Họ chiến đấu không chỉ vì lý tưởng cao cả mà còn vì những người thân yêu ở hậu phương, vì tương lai của đất nước.
Qua ngôn ngữ giàu hình ảnh và các tình tiết cảm động, Giang Nam đã khắc họa được bức tranh toàn cảnh về cuộc chiến tranh khốc liệt, nhưng đồng thời cũng thắp lên niềm hy vọng về một ngày hòa bình và tự do cho dân tộc. Tác phẩm là lời tri ân đối với những người đã dũng cảm hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Người giồng tre
Người giồng tre của nhà văn Giang Nam là một tác phẩm giàu tính triết lý và nhân văn, kể về cuộc đời của những con người bình dị, âm thầm đóng góp cho đất nước và sự trường tồn của dân tộc. Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là một người nông dân đã dành cả đời mình để giồng tre, biểu tượng của sự kiên cường, sức sống mãnh liệt và ý chí vươn lên trong mọi hoàn cảnh khó khăn.
Tác phẩm mở đầu bằng hình ảnh người nông dân già nua nhưng đầy nghị lực, kiên trì giồng tre suốt cả cuộc đời. Những cây tre ông trồng không chỉ là cây cối bình thường, mà còn mang trong mình ý nghĩa tượng trưng cho sức sống bền bỉ và sự bảo vệ quê hương trước những hiểm họa, giống như bức tường thành vững chắc chống lại sự xâm lăng của ngoại bang.
Người nông dân trong tác phẩm đã chọn tre để trồng vì nhận thấy loài cây này có những phẩm chất đặc biệt: tre mềm dẻo nhưng lại vô cùng vững chắc, mọc thành bụi, đoàn kết và bảo vệ nhau trước gió bão, giống như tinh thần của người Việt Nam qua bao thế hệ. Ông không màng đến vinh quang hay lợi ích cá nhân, chỉ chăm chỉ làm công việc của mình, với niềm tin rằng tre sẽ bảo vệ làng quê, đất nước trước mọi khó khăn, thử thách.
Cả cuộc đời của người giồng tre là một hành trình bền bỉ, lặng lẽ và kiên định. Dù phải đối mặt với thiên tai, chiến tranh hay cuộc sống nghèo khó, ông vẫn không bỏ cuộc. Những khó khăn đó không làm ông nản lòng mà ngược lại, càng làm cho ông thêm quyết tâm gắn bó với công việc giồng tre của mình. Qua nhân vật người nông dân này, Giang Nam đã làm nổi bật vẻ đẹp của con người lao động, với những phẩm chất như kiên cường, hy sinh và trung thành với lý tưởng.
Kết thúc tác phẩm, khi người nông dân già qua đời, những cây tre ông trồng vẫn đứng vững, phát triển mạnh mẽ, giống như sự trường tồn của dân tộc Việt Nam. Những bụi tre mà ông đã trồng trở thành minh chứng cho cuộc đời và công lao thầm lặng của ông, cũng như tinh thần kiên cường của cả một dân tộc.
Vở kịch cô giáo
Vở kịch Cô giáo của Giang Nam là một tác phẩm đầy tính nhân văn, phản ánh cuộc sống của những người giáo viên trong bối cảnh chiến tranh và những khó khăn họ phải đối mặt. Tác phẩm xoay quanh nhân vật chính là một cô giáo trẻ, tận tụy với công việc dạy học ở một vùng quê nghèo trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Mở đầu tác phẩm là hình ảnh cô giáo trẻ mới ra trường, được phân công về dạy học ở một ngôi trường làng nghèo nàn, thiếu thốn cả về cơ sở vật chất lẫn nhân lực. Mặc dù phải đối mặt với rất nhiều khó khăn như điều kiện sống khắc nghiệt, thiếu thốn sách vở, đồ dùng dạy học, và tình trạng chiến tranh căng thẳng, cô giáo vẫn luôn giữ vững tinh thần trách nhiệm và niềm tin vào giáo dục.
Cô không chỉ là người truyền đạt kiến thức cho học sinh, mà còn là một người mẹ tinh thần, chăm lo cho các em nhỏ vốn có hoàn cảnh rất khó khăn do ảnh hưởng của chiến tranh. Tình yêu nghề và lòng thương yêu học trò đã khiến cô vượt qua mọi thử thách, từ sự thiếu thốn vật chất đến những hiểm nguy từ bom đạn. Cô giáo luôn tin rằng, chỉ có giáo dục mới giúp thay đổi cuộc sống của học trò và tương lai của đất nước.
Trong quá trình dạy học, cô giáo phải đối mặt với nhiều thử thách không chỉ đến từ cuộc sống gian khó mà còn từ xã hội xung quanh. Cô nhận ra rằng, bên cạnh việc dạy kiến thức, cô còn phải giúp học trò hình thành nhân cách, lòng yêu nước, và tinh thần đoàn kết để đối phó với những khó khăn của chiến tranh. Cô giáo cũng trải qua nhiều cảm xúc, từ nỗi buồn khi học sinh không thể tiếp tục học do hoàn cảnh gia đình, đến niềm vui và tự hào khi nhìn thấy các em tiến bộ và trưởng thành.
Đỉnh điểm của câu chuyện là khi ngôi trường bị bom đạn tàn phá. Dù đau lòng trước sự hủy hoại này, cô giáo vẫn kiên định, không lùi bước, và cùng với dân làng, cô đã nỗ lực xây dựng lại trường học từ đống đổ nát. Sự kiên cường của cô giáo đã truyền cảm hứng cho những người xung quanh, và ngôi trường đã được hồi sinh, trở thành biểu tượng cho tinh thần vượt khó của cả cộng đồng.
Lời kết
Thơ Giang Nam có nét riêng vô cùng đặc biệt và không bị hòa lẫn trong nền văn học Việt. Hầu hết những tác phẩm của ông đều gắn liền với cuộc kháng chiến chống Mỹ và tinh thần chiến đấu anh dũng của người lính Việt. Giang Nam là nhà thơ của thời chiến và là người thể hiện được vẻ đẹp cuộc sống qua từng câu chữ.
