20 bài thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường hay và lạ nhất

Thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường thấm đẫm triết học về cái chết và nỗi buồn da diết đến đứt ruột. Ngoài ra, ông cũng có nhiều tác phẩm thơ tình lãng mạn khiến người đọc rung động, ngại ngùng. Hãy cùng The POET magazine khám phá chi tiết các tác phẩm tiêu biểu nhất của Hoàng Phủ Ngọc Tường ngay sau đây để hiểu rõ hơn.

10 bài thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường hay nhất mọi thời đại

Dưới đây là 10 bài thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường hay và lạ nhất mà bạn không thể bỏ qua:

1. Cỏ chim sẻ và châu chấu

1.
Có nhiều khi tôi quá buồn
Tôi ước mong về ngồi dưới cội cây xưa
Em có nhắn điều gì theo lá rụng
Ký ức nào khẽ động vai tôi

Dáng ai như tôi đi qua cánh đồng
Thu nhặt lại mình trên ngọn gió
Giống như con chim sẻ nọ
Thu về từng cọng vàng khô

2.
Có nhiều khi tôi quá buồn
Tôi ước mong chung quanh chỗ tôi ngồi
Mọc lên thật nhiều cây cỏ
Cây xấu hổ đau gì mà rủ lá
Tôi gập người trên bóng tôi

Không nghe tiếng ai nói cười
Tôi còn ngồi chi đây một mình
Cắn móng tay từng ký ức mong manh
Giống như con châu chấu nọ
Gặm hoài lá cỏ xanh.

Lời bình: 

Đây là một trong những bài thơ hay của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm mang đến cảm giác thanh thoát, gợi lên sự sống trong tự nhiên, nơi cỏ chim sẻ và châu chấu đại diện cho sự nhỏ bé nhưng đầy sức sống. Hoàng Phủ Ngọc Tường với cái nhìn tinh tế đã biến những hình ảnh thường nhật thành một bức tranh thiên nhiên đầy sinh động.

Cách ông miêu tả về cỏ và chim sẻ, châu chấu không chỉ là những sinh vật nhỏ nhoi mà còn là biểu tượng cho sự tồn tại mạnh mẽ và bền bỉ. Qua đó, tác giả gửi gắm tình yêu thiên nhiên và những giá trị của sự sống giản dị.

2. Kinh cầu trong mưa

Mưa một trời hư không
Buồn đau sao muôn trùng
Mưa bay ngoài muôn trùng
Lòng sao như rỗng không

Hai hàng cây âm thầm
Nhớ một làn môi đỏ
Một cung mưa rất trầm
Nhớ hai người qua phố

Trôi trên hai nấm mộ
Một nghìn năm mông lung
Một nỗi khát vô cùng
Khô trên hai phiến đá

Gõ hai đầu âm dương
Một kinh cầu vô vọng
Gửi hai cành hoa trắng
Về một màu khói hương

Hai cánh chim bay về
Một tinh cầu đã tắt
Hai ánh sao sa mạc
Tan thành một cơn mưa

Trên tài hoa nhầu nát
Trên trần gian khói sương
Trên mặt người biến sắc
Mưa in dấu vô thường

Lời bình: 

Bài thơ Kinh cầu trong mưa mang đậm chất triết lý và cảm xúc tâm linh. Mưa trong thơ không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn là biểu tượng cho sự thanh tẩy, cứu rỗi.

Tác phẩm thể hiện lòng thành kính, những suy tư về đời sống và con người, khi tác giả cầu nguyện trong mưa với mong muốn được gột rửa và bình an. Âm hưởng trầm buồn nhưng lại mang đến sự nhẹ nhàng, thanh thoát, bài thơ là một bức tranh tâm linh, đầy suy ngẫm về đời sống nhân sinh.

3. Ta lại hát như thời trai trẻ

Năm xưa thời tuổi trẻ ngang tàng
Ta hát vang bài tình ca trong gió
Gửi trời đất giữ riêng ta nỗi nhớ
Ta khắc tên em trên gốc cây thông

Rồi ta đi mê mải phong trần
Qua tháng năm mịt mờ đạn khói
Giấc ngủ rừng nơi đầu sông cuối núi
Lại hiện về gương mặt đẹp như hoa

Lại hiện về những núi non xa
Trái táo hồng in dấu môi để lại
Mái tóc bồng của một thời con gái
Gió thổi tung trong màu nắng thông vàng

Mới thôi mà, dòng sông thời gian
Đưa ta về giữa hai bờ lau trắng
Một mình ta với mùa thu im lặng
Ta lang thang tìm lại gốc thông già

Có ngờ đâu, rừng vẫn giữ giùm ta
Nét tên em dưới mũi dao ngày nọ
Và những gì em cho ta năm tháng cũ
Chìm trong cây thành một vết thương sâu

Gió cuồng lên hoang dại thuở ban đầu
Ta lại hát như thời trai trẻ
Bài tình ca qua một đời dâu bể
Bay tìm em không biết tận phương nào.

Lời bình: 

Bài thơ mang lại cảm giác hoài niệm và khao khát về tuổi trẻ. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thành công khi thể hiện sự sống động của những năm tháng thanh xuân qua những dòng thơ đầy nhiệt huyết và khát vọng.

Ta lại hát chính là sự hồi sinh của những ký ức đẹp, của một thời trai trẻ đầy sôi nổi. Tác phẩm khiến người đọc cảm thấy gần gũi, khi mỗi người đều từng có những khoảnh khắc muốn quay trở lại với quá khứ, với những ngày tháng hồn nhiên, tự do.

4. Thiền định

Ngày ấy tôi thường hay đến đây
Đăm đăm soi mặt nước hồ này
Khói sương nhả tự trên trời xuống
Chỉ một mình tôi với bóng cây

Tôi thích về ngồi giữa lặng im
Rừng thông thoảng nhẹ khí thu chìm
Không ai cười nói không ai khóc
Chỉ một mình tôi với bóng chim

Tôi vẫn ngồi trong gió heo may
Một phiến hồ thu nước lại đầy
Ngày không thiên sứ chiều không nắng
Chỉ một mình tôi với bóng mây

Em kể tôi nghe chuyện núi đồi
Chỉ là ảo tưởng đấy mà thôi
Tôi nhìn trong khoảng mông lung ấy
Chỉ có tôi ngồi với bóng tôi

Em gọi tên tôi khắp mọi nơi
Gọi tôi vang động cả vòm trời
Tôi ngồi im vắng như lau sậy
Mờ mịt như màu sương khói thôi

Lời bình: 

Thiền định mang một phong vị trầm mặc, sâu lắng và đậm tính chiêm nghiệm. Tác phẩm này là một hành trình của sự tĩnh lặng, khi tác giả đi vào nội tâm, tìm kiếm sự bình yên và giác ngộ.

Cấu trúc thơ mang đến cho người đọc cảm giác như đang cùng tác giả trải qua một quá trình thiền tĩnh tâm, tách mình ra khỏi thế giới ồn ào. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng thơ để diễn đạt sự giao thoa giữa con người và vũ trụ, một sự đồng điệu giữa tâm thức và thiên nhiên, hướng tới sự thanh thoát, giải thoát.

5. Tôi sẽ là mùa thu

Nếu tên em là Mai
Hãy gọi tôi là Trúc
Nếu em là hoa cúc
Tôi sẽ là mùa thu

Dẫu biệt dấu giang hồ
Chút lòng còn ở lại
Dù thu đi tuyệt mù
Chút sương chiều còn mãi

Niềm vui nào em khóc
Bằng giọt lệ thủy tinh
Tôi cất giấu trong tim
Một vết thương bằng ngọc

Tôi ném vào chân tóc
Mùi hương da thịt em
Tôi dồn tận đáy tim
Chút hồng làm hương phấn

Tôi gửi vào số phận
Niềm khát vọng mong manh
Tôi gửi vào cao xanh
Một chiều hôn xa thẳm

Cho tôi hồng lộc sắn
Cho tôi biếc đồi khoai
Để em làm đóa Mai
Chào mùa xuân vừa tới.

Lời bình: 

Trong các bài thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Tôi sẽ là mua thu là tác phẩm về thiên nhiên tiêu biểu. Bài thơ này là một lời tự tình với mùa thu, biểu tượng cho sự nhẹ nhàng, dịu dàng và có chút gì đó cô đơn, trầm mặc.

Hoàng Phủ Ngọc Tường khắc họa mùa thu như một phần của cuộc đời mình, nơi mà tác giả cảm thấy sự an nhiên, tĩnh lặng và hoài niệm. Mùa thu trong thơ ông không chỉ là thời gian trong năm mà còn là giai đoạn của cuộc đời, là những năm tháng đầy trải nghiệm, với những suy tư và cảm xúc thầm lặng.

6. Trên dấu rêu mờ

Hỡi con dế buồn sầu của linh hồn tôi
Đêm nay ngươi hát nơi đâu
Đêm nay
Ta cầu xin cho nỗi khát của ngươi
Một giọt sương bên trời

Ở đâu, ngươi có nghe chăng
Bước chân ta lang thang đi tìm ngươi
Suốt đời
Ta đi tận cuối trời
Bàn chân ta rướm máu
Trên dấu đá rêu mờ
Của những con suối Hy Lạp
Đã khô….

Lời bình: 

Trên dấu rêu mờ mang đến một cảm giác về sự phai nhạt của thời gian, về những ký ức đã bị bụi mờ của quá khứ bao phủ. Bài thơ gợi lên hình ảnh những dấu chân cũ, những vết tích còn lại trên nền rêu phong, biểu tượng cho những gì đã qua, đã biến mất.

Tuy nhiên, dù thời gian có làm phai mờ đi dấu vết, những kỷ niệm vẫn còn đó, trong tâm thức của con người. Hoàng Phủ Ngọc Tường với giọng thơ lãng mạn đã khéo léo thể hiện sự hoài niệm về quá khứ, về những giá trị không bao giờ mất đi dù thời gian có trôi qua.

7. Trở lại đất Hùng

Nước đi vẫn nhớ nguồn sông
Đưa tôi về lại đất Hùng ngàn năm
Đường về trận địa miền Nam
Lòng tôi lại giục âm vang trống đồng

Nước đi vẫn nhớ nguồn sông
Qua trăm sông vẫn nhớ dòng sông Thao
Ngàn xưa không ngoái nhìn sau
Nhìn lên Nghĩa Lĩnh ngẩng cao mái đầu

Lời bình: 

Bài thơ mang tính lịch sử, với sự kết nối giữa quá khứ hào hùng và hiện tại. “Trở lại đất Hùng” không chỉ là hành trình vật lý mà còn là hành trình tinh thần, nơi mà tác giả quay về với cội nguồn dân tộc, tìm về những giá trị thiêng liêng của đất nước. Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ tôn vinh vùng đất tổ Hùng Vương mà còn thể hiện lòng tự hào dân tộc và khát vọng gìn giữ những giá trị truyền thống. Tác phẩm gợi mở cho người đọc về trách nhiệm của mỗi người đối với lịch sử và tương lai của dân tộc.

8. Vẽ tôi

Vẽ tôi một nửa mặt người
Nửa kia mê muội của thời hoang sơ

Vẽ tôi nghe tiếng mơ hồ
Bàn tay em vỗ bên bờ hư không

Vẽ tôi một đóa bông hồng
Tàn phai từ bữa em cầm trên tay

Vẽ tôi một nét môi cười
Một dòng nước mắt một đời phù du

Lời bình: 

Vẽ tôi là bài thơ tự họa, nơi tác giả thể hiện bản thân mình qua những nét bút tưởng tượng. Bằng những dòng thơ nhẹ nhàng nhưng đầy sức mạnh biểu cảm, Hoàng Phủ Ngọc Tường vẽ lên hình ảnh của chính mình, không chỉ là ngoại hình mà còn là tâm hồn.

Bài thơ như một sự chiêm nghiệm về chính con người mình, với những góc khuất, những suy tư và cảm xúc cá nhân. Qua tác phẩm, ta thấy được cái tôi của Hoàng Phủ Ngọc Tường, một cái tôi giàu suy tư và tinh tế.

9. Về chơi với cỏ

Thưa rằng người đã quên tôi
Tôi về chơi với ngọn đồi cỏ may
Một đường hang, một dấu giầy
Một người ngồi, một tháng ngày bóng nghiêng

Cảm ơn người trái đào tiên
Tôi về lãng đãng nơi miền cỏ gai
Cỏ gai hoa thắm mặt người
Trinh nữ ơi, trinh nữ ơi! tôi buồn

Thôi người ỏ lại soi gương
Tôi đi về phía con đường cỏ lau
Nợ người một khối u sầu
Tìm người tôi trả ngày sau luân hồi

Mai kia rồi cũng xa người
Tôi về ngủ dưới khung trời cỏ hoa
Có nàng xoã tóc tiên nga
Quỳ hôn cát bụi khóc oà như mưa

Lời bình: 

Bài thơ mang đậm chất triết lý với hình ảnh cỏ, biểu tượng cho sự bình yên và giản dị. “Về chơi với cỏ” là hành trình trở về với tự nhiên, với sự thanh thản trong tâm hồn. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng hình ảnh cỏ để diễn tả sự gần gũi với thiên nhiên, sự hòa quyện giữa con người và đất trời.

Tác phẩm này gợi mở về khát vọng sống đơn giản, tìm thấy niềm vui trong những điều nhỏ bé, từ đó giúp con người cảm nhận sâu sắc hơn vẻ đẹp của cuộc sống.

10. Biệt Tiền Giang

Đàn ca bềnh bồng trong đêm sương
Về sông Tiền gặp lại sông Hương
Sông hồng sông xanh tuy có khác
Một biệt ly rồi cũng vấn vương

Mai ta về với gió heo may
Gởi lại trường giang một nét mày
Chợt nhớ màu tóc xanh Ấp Bắc
Trông hoài phương Nam mây trắng bay

Lời bình: 

Biệt Tiền Giang là bài thơ chia tay, nơi tác giả gửi lời từ biệt với Tiền Giang, vùng đất đã gắn bó với ông trong một khoảng thời gian. Bài thơ không chỉ thể hiện nỗi buồn chia xa mà còn là sự tri ân, tôn kính đối với vùng đất đã để lại nhiều kỷ niệm.

Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng những hình ảnh thiên nhiên, dòng sông Tiền Giang để biểu hiện sự gắn bó sâu sắc và lòng tiếc nuối khi phải rời xa. Tác phẩm khơi gợi tình cảm sâu lắng, như một lời chia tay nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc.

11. Trái tim hồng

Cây cỏ dại xanh xanh
Bám trên vầng đá rắn
Gian khổ suốt một đời
Nở bông hoa đỏ thắm

Như ngọn cỏ trên đá
Nở bông hoa cho đời
Trái tim hồng tôi đó
Xin hiến máu cho Người
Tổ quốc mến yêu ơi!

Lời bình: 

Trái tim hồng là biểu tượng cho tình yêu và lòng nhiệt huyết. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng hình ảnh trái tim – biểu tượng của cảm xúc và sự sống – để thể hiện niềm đam mê mãnh liệt của con người.

Bài thơ không chỉ ca ngợi tình yêu giữa con người với con người mà còn thể hiện sự sống động, sôi nổi của những cảm xúc đậm sâu. Qua đó, tác giả truyền tải thông điệp về giá trị của tình yêu chân thành, thuần khiết, và sức mạnh cảm xúc trong cuộc sống.

Những bài thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường về tình yêu

Nói đến Hoàng Phủ Ngọc Tường, ta nhớ ngay tới các bài thơ tình lãng mạn. Khác với Xuân Quỳnh hay Xuân Diệu, thơ ông mang nét u buồn, chất chứa nhiều tình cảm và suy nghĩ sâu xa.

1. Bói hoa

Hoa mai
Năm cánh vàng mơ
Ngón tay thiếu nữ thêu thùa trên cây

Hoa mai
Sáu cánh hoa gầy
Tương tư là bệnh của ngày nhắn nhe

Hoa mai
Bảy cánh tròn xoe
Hỏi trăng mượn mảnh gương thề thử soi

Hoa mai
Bốn cánh tròn môi
Nhớ ai đứng hát trên đồi gió đông

Hoa mai tám cánh đầu sân
Nửa đêm xiêm áo đứng gần mé hiên

Lời bình: 

Bói hoa mang đến cảm giác lãng mạn và phảng phất một chút huyền bí. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dùng hình ảnh của những bông hoa để gợi lên sự phân vân, trăn trở của con người trước số phận.

Như việc bói hoa – ngắt từng cánh hoa để tiên đoán tình yêu hay tương lai, bài thơ là cuộc đối thoại giữa tâm hồn con người và thiên nhiên, giữa những hoài nghi và khát vọng được giải đáp. Qua đó, tác giả bộc lộ sự khao khát tìm kiếm ý nghĩa sâu xa trong cuộc sống.

2. Dạ khúc

Có một buổi chiều nào như chiều xưa
Anh về trên cát nóng
Đường dài vành môi khát bỏng
Em đến dịu dàng như một cơn mưa

Có buổi chiều nào như chiều qua
Lòng tràn đầy thương mến
Mang cả xuân thì em đến
Thắm nồng như một bông hoa

Có buổi chiều nào người bỏ vui chơi
Cho tôi chiếc hôn nồng cháy
Nỗi đau bắt đầu từ đấy
Ngọt ngào như trái nho tươi

Có buổi chiều nào mộng mị vây quanh
Nửa vành mi cong hờn dỗi
Em xoã muộn sầu trên gối
Rối bời như mớ tơ xanh

Có buổi chiều nào hình như chưa nguôi
Vầng trăng sáng màu vĩnh viễn
Em có lời thề dâng hiến
Cho anh trọn một đời người

Có buổi nào như chiều nay
Căn phòng anh bóng tối dâng đầy
Anh lặng thầm như là cái bóng
Hoa tàn một mình mà em không hay.

Lời bình: 

Nếu bạn còn thắc mắc Hoàng Phủ Ngọc Tường là tác giả của bài thơ nào thì Dạ khúc chính là đáp án hoàn hảo nhất. Trong bài thơ, tác giả đã biến đêm thành một không gian huyền ảo, nơi con người lắng đọng, đối diện với những suy tư, cảm xúc riêng tư nhất.

Qua từng câu chữ, Hoàng Phủ Ngọc Tường tái hiện một thế giới tinh tế, gợi lên nỗi cô đơn, sự chiêm nghiệm về cuộc đời và tình yêu. Nhịp thơ trầm lắng như tiếng đàn vang vọng trong đêm, tạo nên một không gian cảm xúc phong phú và ám ảnh.

3. Dù năm dù tháng

Anh hái cành phù dung trắng
Cho em niềm vui cầm tay
Màu hoa như màu ánh nắng
Buổi chiều chợt tím không hay
Nhìn hoa bâng khuâng anh nói
Mới thôi mà đã một ngày.

Ruộng cấy ta mong cơn mưa
Ruộng gặt ta mong ngọn nắng
Chăm lo cánh đồng tình yêu
Anh đếm từng vầng trăng sáng
Thiết tha anh nói cùng trăng
Mới thôi đã tròn một tháng.

Mùa xuân lên đồi cỏ thơm
Mùa hạ nhìn trời mây khói
Mây tím chân cầu tím núi
Đông xa ngày trắng mưa dầm
Nhìn trời ngẩn ngơ anh nói
Mới thôi mà đã một năm.

Sẽ đến một ngày trắng tóc
Nhưng lòng anh vẫn không nguôi
Thời gian sao mà xuẩn ngốc
Mới thôi đã một đời người.

Dù năm dù tháng em ơi
Tim anh chỉ đập một đời
Nhưng trái tim mang vĩnh cửu
Trong từng giọt máu đỏ tươi.

Lời bình: 

rong bài thơ này, thời gian trở thành yếu tố chủ đạo. Dù năm dù tháng thể hiện sự bền bỉ, kiên định của những tình cảm sâu nặng bất chấp sự trôi qua của năm tháng.

Hoàng Phủ Ngọc Tường gợi lên hình ảnh một tình yêu bền chặt, không phai nhạt dù qua bao thử thách của thời gian. Bài thơ là sự khẳng định về sức mạnh của tình yêu, sự vĩnh cửu của những cảm xúc chân thành và sâu sắc.

4. Gửi cho người

Thôi xem em là bông hoa,
Một ngày qua – một ngày qua – một ngày
Thôi xem anh là đám mây
Một đường bay – một đường bay – một đời

Tài hoa cũng chuyện đùa chơi
Làm sao thưa hết một lời yêu thương
Anh đi tìm khắp thiên đường
Chỉ còn một đoá vô thường gởi em

Gửi em một nét sông mềm
Con đò áo trắng đã chìm trong mưa,
Rằng sông buồn tự thuở xưa
Vầng trăng mộng mị bây giờ là anh

Về trong huyền sử cũng đành
Gửi em hương phấn kinh thành chưa nguôi
Mùa thu anh góp tơ trời
Dệt vàng lụa gửi cho người Huyền Trân

Gửi hoa hồng cho mùa xuân
Môi hồng riêng gửi thiên thần đắm say
Anh cầm ngọn gió trên tay
Gửi cho trần thế những ngày rong chơi

Gửi nghìn năm cho mây trời
Gửi cơn mê đắm cho đời phù du
Gửi thêm một chút sương mù
Vào trong đôi mắt hồ thu của người

Lời bình: 

Gửi cho người là một bức thư tâm tình, nơi tác giả bộc bạch những nỗi niềm riêng tư. Bài thơ gợi lên sự gần gũi, như một lời nhắn gửi nhẹ nhàng nhưng đầy tình cảm dành cho một người quan trọng trong cuộc đời tác giả.

Với giọng điệu trìu mến và chân thành, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã biến bài thơ thành một cầu nối giữa hai tâm hồn, giữa người gửi và người nhận, mang lại sự ấm áp và đồng cảm.

5. Hoa thủy tiên

Có một loài hoa không biết tên
Vàng tươi như là nỗi buồn riêng
Tôi e những hạt linh hồn ấy
Rơi xuống thành hoa giữa tự nhiên

Nghe nói người tiên vẫn hiện hình
Bước ra từ những coi u linh
Em như cô Tấm trong hoa thị
Về đứng nhìn tôi trên nước xanh

Yên tĩnh rừng thông rộng bốn bề
Mặt hồ mờ mịt khói giăng che
Có con chim nhỏ trong lau sậy
Thoảng giọng người tình chợt lắng nghe

Chim nhạn bay về thu vắng không
Mình tôi trở lại với đồi thông
Sao trên làn nước trong xanh ấy
Vẫn hiện xôn xao một bóng hồng

Hoa dại người đời chẳng biết tên
Sinh ra như loài cỏ ưu phiền
Nhớ em ngà ngọc bên hồ nước
Tôi gọi em là hoa thuỷ tiên.

Lời bình: 

Hoa thủy tiên là bài thơ gợi lên sự thanh khiết, tinh tế của loài hoa cùng tên. Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ miêu tả vẻ đẹp của hoa mà còn dùng nó như một biểu tượng của sự tinh khôi, trong sáng.

Qua hình ảnh của hoa thủy tiên, tác giả khơi dậy cảm giác ngưỡng mộ trước sự hoàn mỹ và sự bền vững của vẻ đẹp thiên nhiên, đồng thời thể hiện tình yêu đối với những giá trị thanh cao, nhẹ nhàng trong cuộc sống.

6. Lời ngu ngơ của một gã mù chữ

Bằng mấy nét vỡ vụn của tên em
Ta đọc lại thế giới
trong một ngôn ngữ khác

Và xóa khỏi số phận hẩm hiu của ta
nỗi khốn khổ
của một gã mù chữ
Ta đọc trên trang giấy cũ của linh hồn em
Khát vọng cao lớn của chim phượng
đã bay về phương trời khác

Đọc trên áo em màu xanh trời
Cái bóng buồn sầu của ta
để lại trong vườn khuya

Đọc trên môi em
Sức nóng của màu hoa phượng đốt cháy thành phố, ôi, thành phố
mộng mơ ta đã lơ đãng đi qua hết thời trẻ trai không có em
Vâng, trên môi em
ta đọc lại ngọn lửa của nhân loại đã tắt ngấm

Trên bông huệ đồng ướt đẫm trong đêm tối
ta đọc nỗi cuồng vọng ẩn giấu
của con rắn năm xưa ta đã gặp ở vườn Địa Đàng

Đọc trong dòng nước thánh thiện chảy ra
từ mắt em
vị mặn dịu dàng
của Luân Hồi

Và khi thế giới đã được tái tạo trong ngôn ngữ mới
ta đọc lại nét ngu ngơ trên cát biển
của con dã tràng tiền sử
mê mải
viết
tên em

Lời bình: 

Bài thơ này mang một phong cách đặc biệt khi Hoàng Phủ Ngọc Tường tự nhận mình là gã mù chữ. Tác giả không hẳn nói về sự thiếu hiểu biết mà là về sự ngu ngơ, mộc mạc trong cách cảm nhận cuộc đời.

Bài thơ thể hiện một cái nhìn hồn nhiên, chân thật về thế giới xung quanh, như một lời tự thú của một tâm hồn không bị che đậy bởi những phức tạp, cường điệu. Chính sự đơn giản ấy lại tạo nên sự sâu lắng và chân thành trong từng câu chữ.

7. Nhớ lá

Và chiếc lá em cầm tay ngày nọ
Đã cuốn theo ảo ảnh tận bên trời
Để chiều nay chợt nghe nổi gió
Anh vội vàng đi đón lá thu rơi.

Lời bình: 

Nhớ lá là một bài thơ mang đầy tính hoài niệm. Hình ảnh lá cây trong thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường gợi lên nỗi nhớ về những kỷ niệm đã qua, những khoảnh khắc thân quen nay đã xa.

Bài thơ như một dòng chảy của ký ức, nơi mỗi chiếc lá là một dấu ấn của thời gian. Qua đó, tác giả khơi gợi cảm xúc về sự phôi pha, mất mát, nhưng cũng là niềm nhớ thương dịu ngọt về những điều giản đơn trong cuộc sống.

8. Nhớ một người

Có đôi khi tôi ghé thăm vườn cũ
Hỏi người đi dạo ấy có quay về?
Cỏ bảo rằng: – Nàng về thăm một độ
Đốt khói trầm nghi ngút, lại bay đi

Tôi bồi hồi hỏi sang cây cổ thụ:
– Đường xưa còn vàng nắng áo mơ phai?
Nắng bảo rằng: – Nàng nhớ mùa thu cũ
Tận bên trời vẫn ngóng gió heo may.

Có một lần qua sông tôi hỏi gió:
Rằng tháng năm như nước chảy qua cầu
Gió mách rằng: – Nàng chờ người bạn cũ
Dẫu thời gian theo nước chảy về đâu.

Có nhiều ngày tôi nhớ em tha thiết
Nhớ bừng bừng như ngọn lửa trong tim
Đời lãng tử có một lần li biệt
Để buông nhau. Để quay quắt đi tìm

Có nhiều đêm tôi trở về gặp tôi
– Người là ai? Là đóm lửa ven đời
Ôi đóm lửa vẫn từng đêm hiu hắt
Nhớ một người. Và mãi mãi khôn nguôi.

Lời bình: 

Nhớ một người là lời tự tình sâu lắng và da diết của tác giả dành cho một người đặc biệt trong cuộc đời. Với giọng thơ nhẹ nhàng, chân thành, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khắc họa tình cảm nhớ nhung, tiếc nuối nhưng không bi lụy. Bài thơ mang một nỗi buồn nhẹ nhàng, thể hiện sự quý trọng đối với người mình thương nhớ, như một lời nhắn gửi yêu thương mà tác giả muốn dành cho người ấy.

9. Địa chỉ buồn

Nhà tôi ở phố Đạm Tiên
Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
Có mùi hương cỏ đêm sâu
Có loài hoa biết nuôi sầu tháng năm

Tôi về ngủ dưới vầng trăng
Có em từ chỗ vĩnh hằng nhìn tôi
Tình xa , xa mãi trong đời
Tóc xanh tiên nữ rối bời trên tay

Tôi còn ngọn nến hao gầy
Chảy như nước mắt từ ngày sơ sinh
Tôi xin em chút lòng thành
Cài lên một phiến u tình làm hoa

Những chiều Bến Ngự giăng mưa
Chừng như ai đó mơ hồ gọi tôi
Tôi ra mở cửa đón người
Chỉ nghe tiếng gió thổi ngoài hành lang

Nhà tôi ở phố Đạm Tiên
Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
Cây sầu đông , cây sầu đau
Thương tôi cây cũng nở màu hoa râm .

Lời bình: 

Địa chỉ buồn là một bài thơ đầy u uất, thể hiện nỗi buồn và cô đơn của tác giả. Tựa đề gợi lên một nơi chốn của nỗi niềm, nơi cảm xúc buồn bã trú ngụ.

Trong bài thơ, Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ miêu tả sự buồn bã mà còn thể hiện sự khao khát tìm ra nguồn cội của nỗi buồn đó. Tác phẩm là một dòng chảy cảm xúc mạnh mẽ, khiến người đọc cảm thấy đồng cảm và bị cuốn theo những suy tư nội tâm của tác giả.

10. Về nụ hồng em đã cho anh

Sao cháy bỏng – có phải là nỗi khát
Sao thèm ăn – có phải là nho tươi
Sao sâu thẳm – có phải là kiếp trước
Hỡi hoa hồng, ngươi có phải là Môi?

Sao thơm hoài – có phải là hương phấn
Sao vội vàng – có phải là hôm qua
Sao lặng im – có phải là vô vọng
Hỡi môi hồng, ngươi có phải là Hoa?

Lời bình: 

Về nụ hồng em đã cho anh là bài thơ ngọt ngào về tình yêu. Nụ hồng trong thơ là biểu tượng của tình yêu đầu đời, của sự dịu dàng và ngây thơ. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khéo léo dùng hình ảnh của nụ hồng để khắc họa những kỷ niệm đẹp trong tình yêu, tạo nên một không gian đầy lãng mạn và nhẹ nhàng.

Tác phẩm như một lời tri ân của tác giả dành cho những ký ức yêu thương, khiến người đọc cảm nhận được sự ấm áp và sâu lắng trong từng câu chữ.

Các tác phẩm tiêu biểu của Hoàng Phủ Ngọc Tường ở thể loại khác

Ngoài thơ, Hoàng Phủ Ngọc Tường còn được biết đến như tác giả của bút ký Ai đã đặt tên cho dòng sông. Điều ấy chứng tỏ khả năng sáng tác ở đa dạng thể loại và chủ đề của ông.

Cùng Thepoetmagazine.org điểm qua các tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường ở thể loại văn xuôi, bút ký, tùy bút sau:

1. Ai đã đặt tên cho dòng sông (Bút ký)

Ai đã đặt tên cho dòng sông là tác phẩm bút ký nổi tiếng nhất của Hoàng Phủ Ngọc Tường, viết về dòng sông Hương – biểu tượng của thành phố Huế. Qua ngòi bút tài hoa, tác giả không chỉ miêu tả vẻ đẹp của sông Hương mà còn gắn nó với chiều sâu lịch sử, văn hóa và đời sống tinh thần của người dân Huế.

Bài bút ký mở ra với một bức tranh sông Hương, từ thượng nguồn đến hạ lưu, nơi sông chảy qua các vùng đất khác nhau và mang lại vẻ đẹp phong phú. Sông Hương được ví như một cô gái dịu dàng khi chảy qua các vùng quê và trở nên mặn mà, đằm thắm khi bước vào thành phố Huế.

Tác giả liên kết dòng sông với lịch sử hào hùng và văn hóa đa dạng của người dân xứ Huế, đồng thời khơi dậy những câu hỏi về cội nguồn của dòng sông, ai là người đã đặt tên cho nó. Bút ký không chỉ miêu tả thiên nhiên, mà còn là một chuyến đi sâu vào lịch sử, văn hóa và cả tâm hồn của Huế, mang đến cho người đọc sự rung động tinh tế về quê hương và đất nước.

2. Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu (Bút ký)

Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu là tác phẩm bút ký giàu chất lịch sử và mang tính biểu tượng, nói về địa danh Phu Văn Lâu – một công trình kiến trúc nổi tiếng tại Huế, nơi từng chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Tác phẩm là sự kết hợp giữa những sự kiện lịch sử và suy ngẫm của tác giả về tinh thần yêu nước và lòng tự hào dân tộc.

Trong tác phẩm này, Hoàng Phủ Ngọc Tường tái hiện lại lịch sử của Phu Văn Lâu – từ thời kỳ triều Nguyễn đến giai đoạn chiến tranh cách mạng. Đỉnh cao của bút ký là hình ảnh ngôi sao đỏ rực rỡ bay cao trên đỉnh Phu Văn Lâu, tượng trưng cho niềm tin chiến thắng và tinh thần cách mạng của dân tộc.

Tác phẩm đưa người đọc qua các giai đoạn thăng trầm của lịch sử Huế, khơi gợi niềm tự hào về tinh thần đấu tranh bất khuất của người dân. Qua những câu chuyện và suy ngẫm của mình, tác giả thể hiện tình yêu và sự kính trọng đối với quá khứ hào hùng, đồng thời nhấn mạnh giá trị bền vững của sự đoàn kết và hy vọng vào tương lai.

3. Rất nhiều ánh lửa (Bút ký)

Rất nhiều ánh lửa là tác phẩm bút ký giàu cảm xúc và mang tính cách mạng, khắc họa những hình ảnh về cuộc đấu tranh gian khổ và quyết liệt của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Qua những câu chuyện nhỏ về những con người bình dị, tác giả ca ngợi tinh thần anh dũng và sự hy sinh thầm lặng của nhân dân.

Tác phẩm kể về những người lính, những bà mẹ, những cô gái trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Họ không chỉ là những nhân vật lịch sử, mà còn là biểu tượng của tinh thần kiên cường, bất khuất.

Hoàng Phủ Ngọc Tường sử dụng hình ảnh ánh lửa để tượng trưng cho niềm tin và tinh thần cách mạng của người dân. Những ánh lửa ấy không bao giờ tắt, dù trong hoàn cảnh khó khăn, hiểm nguy nhất.

Tác phẩm kết nối từng cá nhân với những chiến công chung của dân tộc, từ đó làm sáng lên bức tranh toàn diện về lòng yêu nước và sự hy sinh to lớn của con người Việt Nam. Rất nhiều ánh lửa không chỉ là lời ca ngợi về chiến công mà còn là niềm hy vọng và lòng tin vững chắc vào tương lai tươi sáng.

Lời kết

Thơ Hoàng Phủ Ngọc Tường hay và lạ vì mang phong cách riêng biệt, không thể tìm thấy ở bất cứ tác giả nào khác. Dù cuộc đời có nhiều thăng trầm, khốn khó vì bệnh tật nhưng ông vẫn để lại cho nền văn học Việt nhiều tác phẩm hay xuất sắc.

Xem thêm: Trọn bộ các tác phẩm Nguyễn Minh Châu hay nhất không thể bỏ qua.