Tổng hợp thơ Vũ Đình Liên hay xuất sắc

Thơ Vũ Đình Liên vừa tha thiết, sâu lắng vừa thể hiện lòng yêu quê hương, đất nước, con người của ông. Dù không để lại kho tàng các tác phẩm đồ sộ như nhiều tác giả khác nhưng Vũ Đình Liên vẫn khiến người yêu thơ Việt nhớ như in với những tác phẩm hay. Cùng Thepoetmagazine khám phá tuyển tập 15 tác phẩm của Vũ Đình Liên ngay sau đây.

Những bài thơ Vũ Đình Liên hay nhất

Dưới đây là tuyển tập các tác phẩm tiêu biểu của Vũ Đình Liên bạn không thể bỏ qua. Mỗi tác phẩm đều mang màu sắc riêng và đậm phong cách sáng tác của ông:

1/ Ông đồ

Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực Tàu, giấy đỏ
Bên phố đông người qua

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài:
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa, rồng bay”

Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu…

Ông đồ vẫn ngồi đấy
Qua đường không ai hay
Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài trời mưa bụi bay

Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?

Lời bình: 

Ông đồ là một trong những bài thơ hay của Vũ Đình Liên khắc họa hình ảnh người thầy đồ Nho khi thời đại thay đổi. Qua hình ảnh ông đồ già ngồi viết chữ bên hè phố, bài thơ thể hiện nỗi buồn về sự suy tàn của nền học vấn Nho giáo và sự lãng quên của xã hội đối với những giá trị văn hóa truyền thống.

Nỗi niềm hoài cổ trong thơ Vũ Đình Liên đầy xúc động, khi hình ảnh ông đồ xưa dần biến mất, tượng trưng cho một thời đại đã qua, để lại nỗi tiếc nuối vô hạn về những giá trị tinh thần.

2/ Luỹ tre xanh

Lữ khách bao năm xa vời quê cũ
Bỗng chạnh lòng nhớ tới luỹ tre xưa
Văng vẳng trong mơ tiếng sáo dật dờ
Lồng trong gió như tiếng tơ trầm bổng

Tiếng kẽo kẹt trong đêm khuya hiu quạnh
Vờn trong sương vương điệu nhạc u buồn
Hoà âm cùng tiếng gọi của ễnh ương
Thoảng trong gío âm hồn muôn ngàn kiếp

Có những lúc mưa nguồn tuôn như trút
Luỹ tre xanh oằn oại thật thê lương
Cành lá tả tơi trông thật u buồn
Như cố đứng trong tang thương vạn cổ

Cũng có lúc luỹ tre xưa bật khóc
Lại bật cười giữa vận nước điêu linh
Thăm thẳm tâm tư bầy tỏ chân tình
Nào ai thấu nỗi buồn hằng u uất

Lời bình: 

Lũy tre xanh mang đến hình ảnh làng quê Việt Nam mộc mạc, thanh bình với bóng dáng những lũy tre thân thuộc. Vũ Đình Liên không chỉ miêu tả cảnh sắc mà còn thể hiện niềm tự hào về văn hóa dân tộc và sự gắn bó của con người với quê hương.

Tre không chỉ là biểu tượng của làng quê mà còn tượng trưng cho sức sống mãnh liệt và bền bỉ của người Việt Nam, luôn vươn lên trong mọi hoàn cảnh.

3/ Lòng ta là những hàng thành quách cũ

Dậy đi thôi con thuyền nằm dưới bến,
Vì đêm nay ta lại căng buồm đi
Mái chèo mơ để bâng khuâng trôi đến
Một phương trời mây lọc bóng trăng khuya

Gió không thổi, nước sông trôi giá lạnh
Thuyền đi trong bóng tối luỹ thành xưa
Trên chòi cao, từ ngàn năm sực tỉnh
Trong trăng khuya bỗng vẳng tiếng loa mơ

Từ ngàn năm cả hồn xưa sực tỉnh
Tiếng loa vang giây lát động trăng khuya
Nhưng giây lát lại rơi im hiu quạnh
Cả hồn xưa im lặng trong trăng khuya

Trôi đi thuyền! cứ trôi đi xa nữa
Vỗ trăng khuya bơi mãi! cánh chèo mơ
Lòng ta là những hàng thành quách cũ
Từ ngàn năm bỗng vẳng tiếng loa xưa.

Lời bình: 

Trong những bài thơ của Vũ Đình Liên không thể bỏ qua tác phẩm Lòng ta là những hàng thành quách cũ. Bài thơ là sự chiêm nghiệm về chính bản thân tác giả, khi tâm hồn ông giống như những thành quách cũ kỹ, đã từng chịu đựng nhiều nỗi buồn và đau thương.

Từ hình ảnh thành quách cũ, Vũ Đình Liên muốn thể hiện sự suy tư về cuộc sống, những mất mát và sự tàn phai của thời gian. Đây là một tác phẩm mang đầy chất triết lý, với cái nhìn sâu sắc về quá khứ và những vết hằn trong tâm hồn con người.

4/ Mùa xuân cộng sản

Một cây đào muôn thuở
Năm, bốn mùa nở hoa
Một ông đồ bất tử
Tay với bút không già

Hoa tươi màu sông núi
Chữ thấm tình bốn phương
Cành đào và câu đối
Ngàn đời Tết Việt Nam

Nghiên bút xưa vẫn đợi
Từ ngàn năm bài thơ
Từ ngàn năm câu đối
Đảng sáng tác bây giờ

Nghệ sĩ với “ông đồ”
Tình nước non vô tận
Như Đảng với Bác Hồ
Hương Đất Trời Cộng sản

Năm, năm, đào lại nở
Vui người mới, hồn xưa
Một mùa xuân bất tử
Tươi nét hoạ, lời ca.

Lời bình: 

Vũ Đình Liên thể hiện niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng dưới chế độ mới. Mùa xuân – biểu tượng của sự sinh sôi, nảy nở – được tác giả lồng ghép với ý nghĩa cộng sản, khắc họa một mùa xuân đầy hứa hẹn của đất nước, khi con người sống trong hòa bình và hạnh phúc.

Bài thơ mang đậm tinh thần lạc quan và cách mạng, với niềm tin mãnh liệt vào tương lai.

5/ Thuỷ chung

Năm nay đào lại nở
Chật đường chợ hàng hoa
Từ đáy sâu quá khứ
Ông đồ lại hiện ra

Sáng nay mưa chớm lạnh
Nắng nằm trên giấy hồng
Một đám người ngồi cạnh
Có nhà thơ ngồi cùng

Tôi xin đôi câu đối
Cụ rọc tờ giấy điều
Bàn tay xưa viết nối
Những nét chữ thân yêu

Bài thơ “Ông Đồ” mới
Dưới bút cụ nở ra
Tôi chân thành chép lại
Đánh dấu một mùa hoa

Chỉ thêm lời ghi chú
Vần thơ xưa, thơ nay
Thuỷ chung một lòng cũ
Dù vui buồn đổi thay.

Lời bình: 

Bài thơ Thủy chung là tiếng lòng của Vũ Đình Liên về sự trung thành và kiên định trong tình yêu cũng như lý tưởng sống. Tác giả khẳng định rằng dù thời gian có trôi qua, mọi thứ có thay đổi, nhưng lòng thủy chung sẽ luôn trường tồn, như một giá trị quý giá và vĩnh cửu của con người. Với lời thơ đầy xúc động, Vũ Đình Liên tôn vinh sự thủy chung như một phẩm chất đáng trân trọng.

Nếu bạn còn thắc mắc Vũ Đình Liên là tác giả của bài thơ nào thì Thủy Chung chính là câu trả lời số 1.

6/ Bảy mươi ba tuổi hối hận

Bảy mươi ba tuổi
Dạy học, làm thơ
Đôi mắt đã tối
Mái đầu bạc phơ!

Công cha còn nợ
Nghĩa mẹ chưa đền
Nước, Đời, vẫn đó
Hai gánh còn nguyên.

Chỉ mừng một điều
Bổng lộc quyền lợi
Hưởng chẳng bao nhiêu
Cùng dân no đói.

Còn chút hơi tàn
Có tâm, không lực
Ngoảnh nhìn giang san
Thẹn cùng Trời Đất

Nhớ công ơn Bác
Khó nuốt miếng cơm
Khôn nhắm đôi mắt
Hối hận thơ tuôn

Ngày xưa Đời, Hối
Còn sống dưới mồ
“Nghĩa nhân” Nguyễn Trãi
Bốt-le “thương thơ”

Cũng tuổi bảy ba
Đọc thơ “Tự cảnh”
Xót lòng người xưa
Khơi sâu hối hận

Mấy lời Tự Răn
Mấy vần Tự Hận
Khôn hết ăn năn
Gửi cùng trò, bạn

Cho nhẹ mối hận
Cho khuây nỗi buồn
Thày, chưa tròn phận
Thơ, chẳng nên hồn.

Lời bình: 

Bảy mươi ba tuổi hối hận là bài thơ bộc bạch tâm trạng của tác giả khi tuổi đã cao. Ở đây, ông thể hiện sự hối tiếc về những điều chưa làm được, về những khoảnh khắc đã qua mà không thể quay lại. Bài thơ là lời nhắc nhở về sự ngắn ngủi của đời người, đồng thời cũng là sự tự vấn về giá trị cuộc sống và những điều ông đã bỏ lỡ.

7/ Hạnh Phúc

Năm nay đào lại nở
Mừng hội Đảng, hội Dân
Bút ông đồ lại hoạ
Những nét chữ đẹp thâm

Cờ biển ngập phố phường
Cánh đào bay thắm đỏ
Như cả ngàn mùa xuân
Nở hoa trên mỗi chữ

Người trẻ lại, già qua
Nghe mực gieo giấy hát
Nhìn ông đồ, nhà thơ
Rỡ ràng một khuôn mặt

Thấy trong lòng say sưa
Dừng chân không muốn bước
Nghe đọc những vần thơ
Ngợi khen những nét bút

Xuân Cộng hoà Xã hội
Mai, đào, tươi thắm hoa
Một nguồn hạnh phúc mới
Trào ngọn bút, dòng thơ.

Lời bình: 

Hạnh phúc là một trong các bài thơ của Vũ Đình Liên đưa ra góc nhìn đầy nhân văn về niềm hạnh phúc giản dị và bình yên.

Không phải những điều to lớn, xa vời, hạnh phúc đối với ông đến từ những điều nhỏ bé trong cuộc sống: sự yêu thương, lòng nhân ái và sự hài lòng với chính mình. Bài thơ khơi dậy niềm tin vào những giá trị chân thật, gần gũi, khiến người đọc suy ngẫm về hạnh phúc trong chính cuộc đời mình.

8/ Hồn xưa

Lặng lẽ trên đường lá rụng mưa bay
“Như khêu gợi nỗi niềm thương tiếc”
Những cảnh và những người đã chết
Tự bao giờ, còn phảng phất đâu đây!

Nhớ những nàng thiếu nữ thơ ngây,
Thướt tha như liễu, buồn như gợi.
Ngày ngày thoa phấn tô son đợi,
khách văn nhân đang mải hội rồng mây.

Lặng lẽ trên đường lá rụng mưa bay
Như khêu gợi nỗi niềm thương tiếc
Những cảnh và những người đã chết
Tự bao giờ, mà nay biết tìm đâu?

Những cảnh xưa rực rỡ muôn màu
Mà êm ả, tưng bừng, mà bé nhỏ
Đẹp như bức tranh hay như bài thơ cổ
Những người xưa yên lặng, nhẹ nhàng
Với những điều ước vọng mơ màng
Mà bây giờ chúng ta không còn nữa!

Nhưng biết tìm đâu những cảnh xưa người cũ:
Lặng lẽ trên đường lá rụng mưa bay?

Lời bình: 

Hồn xưa chứa đựng nỗi hoài niệm sâu sắc về quá khứ. Vũ Đình Liên đã dùng những hình ảnh mờ ảo, vương vấn để thể hiện sự nhớ nhung về những giá trị đã từng tồn tại, những kỷ niệm và hình bóng cũ mà ông không thể quên. Qua bài thơ, tác giả khắc họa sự xung đột giữa thời gian hiện tại và những dấu ấn của hồn xưa.

9/ Nhớ Cao Bá Quát

Tiếng dế kêu dưới đất
Sao lấp lánh trên giời
Trong đêm xưa dầy đặc
Ai thao thức canh dài

Thân người như giun dế
Lòng người tựa trăng sao
Ai xưa mài thơ để
Mỗi vần thành mũi dao

Ngâm thơ cho sao rụng
Cho tiếng dế vút cao
Cho giun quằn sóng lượn
Sông bể nổi ba đào

Đêm nay nằm không ngủ
Thương người xưa lệ trào
Cả trăm năm quá khứ
Trằn trọc nặng chiêm bao

Lời bình: 

Tác phẩm của Vũ Đình Liên  – Nhớ Cao Bá Quát là bài thơ ca ngợi và tưởng nhớ đến một nhà thơ, một nhà yêu nước nổi tiếng trong lịch sử.

Vũ Đình Liên thể hiện lòng kính trọng đối với Cao Bá Quát, người đã sống và cống hiến cả đời cho lý tưởng cao cả. Bài thơ không chỉ là sự tưởng niệm mà còn là lời nhắc nhở về sự tiếp nối tinh thần đấu tranh và yêu nước.

10/ Vịnh Cao Bá Quát

Cứu dân mộng lớn dẫu tan tành
Khí kiếm, thần thơ động sử xanh!
Khóc mướn, thương vay, từng ruột não
Giận thay, căm hộ, những hồn đanh!
Lòng soi mơ ước, trào dông bể
Dạ cháy mưu toan, ngút lửa thành
Thắng, bại, anh hùng, không cứ luận
Mỹ Lương một trận, tử mà sinh!

Lời bình: 

Bài thơ Vịnh Cao Bá Quát là một trong những tác phẩm nổi bật của Vũ Đình Liên, thể hiện sự ngưỡng mộ và kính trọng sâu sắc của tác giả đối với Cao Bá Quát – một nhân vật lịch sử nổi tiếng với tinh thần yêu nước, tài năng văn thơ và sự kiên cường trong cuộc chiến đấu chống lại bất công.

11/ Thân tàn ma dại

– Tôi muốn hát những bài ca thắm thiết
Như những tiếng kêu than của người đói rét
Trong đêm đông mưa gió lạnh lùng
Khắp bốn bề yên lặng vắng không?

– Tôi muốn rủ những trẻ con côi cút
Không chốn nương thân, không người chăm chút
Suốt đêm khuya đợi mẹ mãi không về,
Ngủ đã say, còn thổn thức trong cơn mê
– Tôi muốn an ủi những người nghèo khổ,
Thiểu não bơ vơ, không họ hàng nhà cửa.

*

Hoạ lời ca, tôi muốn được cây đàn
Điệu xa đưa, không đêm thắm, ái ân,
Mà duy có giọng thiết tha, nức nở,
Như tiếng người oán hờn than thở.

*

Tôi sẽ gảy những khúc não nuột, ai bi
Như mối thương tâm u uất tê mê
Tiếng buồn bực sợi dây buông thong thả.
Như hàng lệ tối tăm thầm rơi trên má
Của lão ông đôi mắt đục ngầu
Đôi mắt trơ nhìn những cảnh đâu đâu.

Tôi sẽ gọi bạn lầm than, đói khát
Đến chung quanh để nghe tôi đàn hát
Quên hết những nỗi oán hờn đau khổ từ xưa
Nghe thấy tiếng đàn họ yên lặng ngẩn ngơ
Vì lời hát với tiếng đàn đều nhắn nhủ
Và tả rõ, vỗ về cuộc đời tân khổ.

Rồi hết cả bầy rách rưới đui mù,
Từ ông lão già cho đến đứa trẻ thơ
Dứt tiếng hát đều kêu lên cảm khái.
“Anh là thi sĩ của những người thân tàn, ma dại”.

Lời bình: 

Thân tàn ma dại là bài thơ Vũ Đình Liên đầy ám ảnh, viết về sự tàn tạ của cuộc đời. Ông thể hiện nỗi đau về sự suy yếu của thể xác, về cuộc sống bị vùi dập bởi những khó khăn và thất bại.

Tuy nhiên, bài thơ cũng mang theo một thông điệp về sự kiên cường trong đau khổ và lòng tự trọng của con người, ngay cả khi cuộc sống trở nên tàn tạ.

12/ Hỡi những chiến binh từ muôn năm cũ

Yên lặng đi theo dõi chân thành cao
Bóng tinh kỳ trong sương sa buồn rũ!
Hỡi những chiến binh từ muôn năm cũ
Bây giờ đi chinh phục cõi bờ đâu?

Giống anh hùng tự ngàn xưa đã chết!
Thì bây giờ còn chinh chiến với ai
Trống không mời, chiêng im, ngựa không thét
Vùng trời xa, yên lặng vắng tăm hơi

Lần bóng dãy thành cao đi mãi mãi
Âm thầm mang mối hận không ngày nguôi
Vì những thuở oai phong không trở lại!
Nên lặng mơ giấc mộng đỏ xa xôi:

Dãy thành rêu kéo dài trên bờ cỏ
Nỗi oan hờn quá khứ với ngàn sau
Hỡi những chiến binh từ muôn năm cũ!
Bây giờ đi chinh phục cõi mơ đâu!

Lời bình: 

Bài thơ như tiếng gọi vọng về những người chiến binh đã khuất, những anh hùng đã chiến đấu vì lý tưởng cao đẹp. Vũ Đình Liên tôn vinh sự hy sinh và lòng quả cảm của những người đã cống hiến cho đất nước, đồng thời thể hiện niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc đối với họ.

13/ Người đàn bà điên ga Lưu Xá

Người đàn bà điên ga Lưu Xá
Ngồi ngay trước mặt dưới chân tôi
Ai vẽ được thiên tài hội hoạ
Chân dung kia kinh tởm tuyệt vời
Công chúa điên rồ và rách rưới
Hình ảnh lạ lùng chửa có hai
Cả tưởng tượng Đông Tây cộng lại
Khôn dựng nên dù một phần mười
Bao tải xơ ni lông nát vụn
Sợi dây thừng buộc mũ rách bông
Tôi ngồi ngắm mắt không hề mỏi
Đống rác kia xưa đã là hoa…
Ai dun dủi và ai sắp đặt
Một nhà thơ với một người điên
Tôi bắt gặp ba lần cặp mắt
Nhẹ căm thù như muốn làm duyên
Người nhận quà đưa tay đón tay
Chẳng rằng chẳng nói mặt như ngây
Chia tay không một lời hò hẹn
Hai mặt ảnh hình bốn mắt ghi…
Tôi đi tìm đến những người thân
Bè bạn cháu con xa với gần
Ngày Tết cổ truyền vui thiếu đủ
Nhìn mặt người như ngắm hoa xuân
Còn tôi biết cuộc đời đã trút
Lên hoa kia sương tuyết nặng dày
Đời độc ác lòng người bội bạc
Làm hoa kia thành đống rác này
Đời sẽ đổi lòng người sẽ đổi
Sẽ trở về tình xót nghĩa thương
Hãy trút hết áo quần hôi thối
Cho thịt da lại toả hương thơm
Người em Lưu Xá ở đâu đây
Có thấy ấm lòng xuân nắng hây
Một đoá hoa tàn nay nở lại
Thắm hồng trong buổi mới xuân nay.

Lời bình: 

Người đàn bà điên ga Lưu Xá miêu tả hình ảnh một người phụ nữ điên loạn tại ga tàu. Từ hình ảnh đó, Vũ Đình Liên thể hiện sự thương cảm đối với những số phận bất hạnh trong xã hội, đồng thời cũng gửi gắm thông điệp về sự cô đơn và lạc lõng trong cuộc sống hiện đại.

Lời kết

Tuyển tập thơ Vũ Đình Liên được chia sẻ trong bài viết đã bao gồm tất tần tật các tác phẩm hay, nổi bật nhất của ông. Thông qua các tác phẩm trên, có thể thấy phong cách thơ Vũ Đình liên mang nét tha thiết, sâu lắng khiến bất cứ trái tim yêu thơ nào cũng phải rung động.