30+ Bài thơ Vũ Hoàng Chương hay nhất
Thơ Vũ Hoàng Chương có phong vị riêng biệt khiến người đọc nhớ mãi không quên. Ông thậm chí từng được đề cử Giải Nobel Văn học nhờ những sáng tác tuyệt đỉnh của mình. Hãy cùng The POET magazine bỏ túi các tác phẩm tiêu biểu nhất của Vũ Hoàng Chương ngay sau đây.
Vũ Hoàng Chương là tác giả của bài thơ nào?
Vũ Hoàng Chương (1915 – 1976) là nhà thơ người Việt Nam. Ông sinh tại Nam Định, nguyên quán tại Ân Thi, Hưng Yên. Phong cách thơ của Vũ Hoàng Chương có phong vị riêng, vừa sang trọng vừa hoài cổ đậm sắc thái Đông phương.
Trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình, ông đã gặt hái được rất nhiều thành tựu và để lại cho thế hệ sau cả một kho tàng tác phẩm đồ sộ.
Những bài thơ của Vũ Hoàng Chương bao gồm:
Tập thơ
- Thơ say – 1940 (32 bài)
- Mây – 1943 (25 bài)
- Thơ lửa (cùng Đoàn Văn Cừ) – 1948
- Rừng phong – 1954 (39 bài)
- Hoa đăng – 1959 (50 bài)
- Tâm sự kẻ sang Tần – 1961
- Trời một phương – 1961 (26 bài)
- Lửa từ bi – 1963 (15 bài)
- Ánh trăng đạo lí – 1966 (30 bài)
- Bút nở hoa đàm – 1967 (51 bài)
- Cành mai trắng mỏng – 1968 (62 bài)
- Ta đợi em từ 30 năm – 1970
- Đời vắng em rồi say với ai – 1971 (36 bài)
- Ngồi quán – 1971 (69 bài)
- Chúng ta mất hết chỉ còn nhau – 1973 (12 bài)
Thơ lẻ
- Đời vắng em rồi say với ai – 1971
- Say đi em – 1971
- Phương xa – 1971
- Chén rượu đôi đường – 1971
- Đời tàn ngõ hẹp – 1971
Kịch thơ
- Trương Chi – 1944
- Vân muội – 1944
- Hồng diệp – 1944
30 Bài thơ Vũ Hoàng Chương không thể bỏ qua
Tuyển tập các tác phẩm tiêu biểu của Vũ Hoàng Chương ngay sau đây sẽ cho bạn cái nhìn rõ nhất về phong cách thơ của ông:
1/ Đời vắng em rồi say với ai
Sóng dậy đìu hiu biển dấy sầu,
Lênh đênh thương nhớ dạt trời Âu.
Thôi rồi, tay nắm tay lần cuối,
Chia nẻo giang hồ vĩnh biệt nhau.
Trai lỡ phong vân gái lỡ tình,
Này đêm tri ngộ xót điêu linh,
Niềm quê sực thức lòng quan ải,
Giây lát dừng chân cuộc viễn trình.
Tóc xoã tơ vàng nệm gối nhung,
Đây chiều hương ngát lả hoa dung,
Sóng đôi kề ngọn đèn hư ảo,
Mơ kiếp nào xưa đã vợ chồng.
Quán rượu liền đêm chuốc đắng cay,
Buồn mưa, trăng lạnh; nắng, hoa gầy.
Nắng mưa đã trải tình nhân thế
Lưu lạc sầu chung một hướng say.
Gặp gỡ chừng như truyện Liểu Trai.
Ra đi chẳng hứa một ngày mai.
Em ơi! lửa tắt, bình khô rượu,
Đời vắng em rồi, say với ai?
Phương Âu mờ mịt lối quê Nàng
Trăng nước âm thầm vạn dặm tang.
Ghé bến nào đây, người hải ngoại
Chiều sương mặt bể có mơ màng?
Tuyết xuống phương nào, lạnh lắm không?
Mà đây lòng trắng một mùa đông.
Tương tư nối đuốc thâu canh đợi,
Thoảng gió… trà mi động mấy bông.
Lời bình:
Bài thơ thể hiện nỗi cô đơn và trống trải khi thiếu vắng tình yêu. Ngôn từ nhẹ nhàng, sâu lắng diễn tả nỗi buồn da diết, khắc khoải, như một nỗi đau không thể bù đắp khi người mình yêu xa cách.
2/ Say đi em
Khúc nhạc hồng êm ái
Điệu kèn biếc quay cuồng.
Một trời phấn hương
Đôi người gió sương.
Đầu xanh lận đận, cùng xót thương, càng nhớ thương.
Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề, tình nay sao héo!
Hồn ngã lâu rồi nhưng chân còn dẻo,
Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương.
Lòng nghiêng tràn hết yêu đương
Bước chân còn nhịp Nghê thường lẳng lơ.
Ánh đèn tha thướt
Lưng mềm, não nuột dáng tơ
Hàng chân lả lướt
Đê mê, hồn gửi cánh tay hờ.
Âm ba gờn gợn nhỏ,
Ánh sáng phai phai dần…
Bốn tường nghiêng điên đảo bóng giai nhân,
Lui đôi vai, tiến đôi chân;
Riết đôi tay, ngả đôi thân,
Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió.
Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ,
Hãy thêm say, còn đó rượu chờ ta!
Cổ chưa khô, đầu chưa nặng, mắt chưa hoa,
Tay mềm mại, bước còn chưa chuếnh choáng.
Chưa cuối xứ Mê ly, chưa cùng trời Phóng đãng
Còn chưa say, hồn khát vẫn thèm men.
Say đi em! Say đi em!
Say cho lơi lả ánh đèn,
Cho cung bực ngả nghiêng, cho điên rồ xác thịt
Rượu, rượu nữa! và quên quên hết!
Ta quá say rồi
Sắc ngả mầu trôi…
Gian phòng không đứng vững,
Có ai ghì hư ảnh sát kề môi?
Chân rã rời
Quay cuồng chi được nữa,
Gối mỏi gần rơi!
Trong men cháy, giác quan vừa bén lửa,
Say không còn biết chi đời.
Nhưng em ơi,
Đất trời nghiêng ngửa
Mà trước mắt thành Sầu chưa sụp đổ.
Đất trời nghiêng ngửa,
Thành Sầu không sụp đổ, em ơi!
Lời bình:
Say đi em là một trong các bài thơ của Vũ Hoàng Chương khuyến khích sự tự do trong tình yêu và cảm xúc. Qua hình ảnh rượu nồng, tác giả mời gọi sự say đắm, cho thấy rằng tình yêu có thể khiến con người vượt ra ngoài thực tại, tạo nên những khoảnh khắc đẹp.
3/ Phương xa
Nhổ neo rồi, thuyền ơi! Xin mặc sóng,
Xô về đông hay dạt tới phương đoài.
Xa mặt đất, giữa vô cùng cao rộng,
Lòng cô đơn, cay đắng hoạ dần vơi.
Lũ chúng ta, lạc loài, dăm bảy đứa,
Bị quê hương ruồng bỏ, giống nòi khinh,
Bể vô tận, sá gì phương hướng nữa,
Thuyền ơi thuyền! theo gió hãy lênh đênh.
Lũ chúng ta, đầu thai lầm thế kỷ,
Một đôi người u uất nỗi chơ vơ.
Đời kiêu bạc không dung hồn giản dị,
Thuyền ơi thuyền! Xin ghé bến hoang sơ.
Men đã ngấm, bọn ta chờ nắng tắt,
Treo buồm cao, cùng cao tiếng hò khoan.
Gió đã nổi, nhịp giăng chiều hiu hắt,
Thuyền ơi thuyền! Theo gió hãy cho ngoan.
Lời bình:
Phương xa mang âm hưởng hoài niệm về một miền quê xa xôi. Những hình ảnh bình dị và quen thuộc gợi lên cảm giác thân thương, nhưng cũng đầy nỗi nhớ và khát khao trở về.
4/ Chén rượu đôi đường
Đáy sông chìm tiếng sóng,
Lời gió ngủ trên cao.
Quanh thuyền ngơ ngác bày sao,
Nàng Trăng còn mải xứ nào xe duyên!
Nhưng đêm nay dịu quá,
Không trăng có hề chi,
Say sưa tràn miệng cốc.
Cùng nâng, hãy uống đi!
Trùng lai đâu dễ hẹn kỳ.
Đò ngang một chuyến chắc gì mai sau!
Tối nay còn họp mặt,
Ngày mai đã cách xa.
Vàng xanh thay sắc cỏ,
Tươi úa đổi màu hoa.
Đường trần muôn vạn ngã ba,
Nhớ nhung muốn gặp biết là có nên.
Giờ đây chia đôi ngả,
Sông nước càng tiêu sơ.
Hồn men cay như quế,
Hồn men đắng như mơ.
Đắng cay này chén tiễn đưa,
Uống đi, uống để say sưa ngập lòng.
Cạn đi! và lại cạn!
Say rồi, gắng thêm say!
Bao nhiêu mơ, mà đắng?
Bao nhiêu quế, mà cay?
Đắng cay chút xuống bàn tay,
Nắm tay lần chót, thuyền quay mũi rồi.
Thuyền anh đi thôi nhé,
Xa nhau dần xa nhau.
Tôi về trên lưng rượu,
Đến đâu thì đến đâu.
Có ai say để quên sầu?
Lòng ta lảo đảo càng sâu vết buồn.
Lời bình:
Vũ Hoàng Chương khéo léo kết hợp giữa hình ảnh chén rượu và những cung bậc cảm xúc trong tình yêu. Qua đó, tác giả thể hiện tâm trạng phân vân, những giằng xé trong tình cảm khi phải chia xa.
5/ Đời tàn ngõ hẹp
Gối vải mộng phong hầu,
Vàng son mờ gác xép,
Bừng tỉnh mưa còn mau,
Chiều tàn trong ngõ hẹp.
Mưa lùa gian gác xép,
Ngày trắng theo nhau qua,
Lá rơi đầy ngõ hẹp;
Đời hiu hiu xế tà.
Ôi! ta đã làm chi đời ta?
Ai đã làm chi lòng ta?
Cho đời tàn tạ lòng băng giá
Sương mong manh quạnh chớm thu già.
Mải mê theo sự nghiệp,
Quá trớn, lỡ giàu sang;
Mưa rơi, chiều, ngõ hẹp,
Lá vàng bay ngổn ngang…
Dìu vương nhau mươi chiếc lá khô vàng,
Xuân đời chưa hưởng kịp,
Mây mùa thu đã sang.
Giấc hồ nghe phấp phới
Cờ biển nhịp mơ màng.
Đường hoa son phấn đợi,
Áo gấm về xênh xang…
Chập chờn kim ốc giai nhân…
Gió lạnh đưa vèo,
Khoa danh trên gối rụng tàn theo!
Nao nao đàn sáo phai dần…
Hạnh phúc tàn theo,
Nửa gối thê nhi lá rụng vèo!
Song hồ lơ lửng khép,
Giường chiếu ấm hơi mưa;
Chiêm bao mờ thoáng hương thừa,
Tan rồi mộng đẹp,
Ôi thời xưa!
Ta đã làm chi đời ta xưa?
Ta đã dùng chi đời ta chưa?
Thiên thu? ngờ sự nghiệp!
Chiều mưa rồi đêm mưa;
Gió lùa gian gác xép,
Đời tàn trong ngõ hẹp.
Lời bình:
Đời tàn ngõ hẹp phản ánh một cuộc sống héo hon, chật chội. Ngõ hẹp trở thành biểu tượng cho những điều hạn chế, nhưng cũng là nơi gợi lên những kỷ niệm đẹp, cho thấy cuộc sống vẫn còn nhiều điều để yêu thương
6/ Yêu mà chẳng biết
Lâu rồi không nhớ bao nhiêu năm,
Từ độ trông nhau hết lạ lùng,
Từ hôm bên nhau thôi ngượng ngùng,
Từ buổi xa nhau mà nhớ nhung.
Em đã nao lòng, anh mê man!
Đuôi mắt đầu môi tình chứa chan,
Đêm thường mơ đêm, ngày đợi ngày.
Nhưng không hề nói cho nhau hay.
Đôi bên cùng kiêu kỳ như nhau,
E dè như nhau nên nghi ngờ,
Không ai cho ai lời yêu đầu,
Anh làm vô tình em ngây thơ.
Kín tiếng nhưng lòng riêng xôn xao,
Ai thấy phong ba nơi bể hồn,
Đâu hễ tim rung là tình trao!
Đâu cứ xuân tươi vì hoa đào!
Nhưng ngày theo ngày, đêm sang đêm.
Tháng năm dìu dịu trôi mơ màng,
Tơ buộc sát hơn và liền thêm,
Khăng khít ai chia Chàng với Nàng.
Một bên thi sĩ, bên đa tình,
Đôi tim đóng then mà hớ hênh,
Cả hai sôi nổi, lại si tình,
Đôi hồn kín bưng mà trống trênh.
Gần nhau, làm dáng với làm duyên
Nhưng tuy say mê, còn dối lòng,
Giấu cả đêm thu, lừa trăng trong,
Có ai yêu đương không thề nguyền?
Cùng nín đau buồn khi chia phôi,
Bình thản như quen vì chuyến đò,
Bao phen thổn thức ngừng trên môi,
Có ai yêu đương không hẹn hò?
Gặp nhau, cười thoáng rồi quay đi,
Mừng tủi chan chan mà hững hờ,
Bao phen giọt lệ ngừng trong mi,
Có ai yêu đương không đợi chờ?
Nắng ngả, còn chưa tin là chiều,
Lá đổ, còn “chưa là mùa thu!”
Còn đợi trời phai, chờ sương mù,
Cãi lòng: “Lưu luyến chưa là yêu!”
Mến kín thương thầm, em với anh,
Không hay yêu nhau từ bao giờ,
Chập chờn, bến Thực hay nguồn Mơ?
Hay chính bâng khuâng là ái tình?
Yêu là còn nghi lòng người yêu,
Đến cả chưa tin mình đương yêu,
Hương tình, ôi! dịu nhẹ bao nhiêu!
Lời bình:
Tác giả bộc lộ tâm trạng mơ hồ và bối rối của tình yêu. Yêu thương đôi khi đến một cách vô thức, tạo nên những cảm xúc khó nắm bắt nhưng lại rất chân thật.
7/ Quên
Đã hẹn với Em rồi, không tưởng tiếc
Quãng đời xưa, không than khóc gì đâu!
Hãy buông lại gần đây làn tóc biếc,
Sát gần đây, gần nữa, cặp môi nâu.
Đêm nay lạnh, tìm em trên gác tối,
Trong tay em dâng cả tháng năm thừa.
Có lẽ đâu tâm linh còn còn trọn lối,
Để đi về Cay Đắng những thu xưa.
Trên nẻo ấy, tơi bời, – Em đã biết –
Những tình phai duyên úa, mộng tan tành.
Trên nẻo ấy, sẽ từ muôn đáy huyệt,
Ái ân xưa vùng dậy níu chân anh.
Không, em ạ, không còn can đảm nữa!
Không! nguồn yêu, suối lệ cũng khô rồi,
Em hãy đốt dùm anh, trong mắt lửa,
Chút ưu tư còn sót ở đôi môi…
Hãy buông lại gần đây làn tóc rối,
Sát gần đây, gần nữa, cặp môi điên.
Rồi em sẽ dìu anh trên cánh khói,
Đưa hồn say về tận cuối trời Quên.
Lời bình:
Bài thơ là một nỗ lực để quên đi những ký ức đau thương. Vũ Hoàng Chương sử dụng ngôn từ nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ, thể hiện tâm trạng đấu tranh với nỗi nhớ và khát khao quên lãng.
8/ Ngọt ngào tình
Lâu rồi không nhớ bao nhiêu năm,
Từ độ trông nhau hết lạ lùng,
Từ hôm bên nhau thôi ngượng ngùng,
Từ buổi xa nhau mà nhớ nhung.
Em đã nao lòng, anh mê man!
Đuôi mắt đầu môi tình chứa chan,
Đêm thường mơ đêm, ngày đợi ngày.
Nhưng không hề nói cho nhau hay.
Đôi bên cùng kiêu kỳ như nhau,
E dè như nhau nên nghi ngờ,
Không ai cho ai lời yêu đầu,
Anh làm vô tình em ngây thơ.
Kín tiếng nhưng lòng riêng xôn xao,
Ai thấy phong ba nơi bể hồn,
Đâu hễ tim rung là tình trao!
Đâu cứ xuân tươi vì hoa đào!
Nhưng ngày theo ngày, đêm sang đêm.
Tháng năm dìu dịu trôi mơ màng,
Tơ buộc sát hơn và liền thêm,
Khăng khít ai chia Chàng với Nàng.
Một bên thi sĩ, bên đa tình,
Đôi tim đóng then mà hớ hênh,
Cả hai sôi nổi, lại si tình,
Đôi hồn kín bưng mà trống trênh.
Gần nhau, làm dáng với làm duyên
Nhưng tuy say mê, còn dối lòng,
Giấu cả đêm thu, lừa trăng trong,
Có ai yêu đương không thề nguyền?
Cùng nín đau buồn khi chia phôi,
Bình thản như quen vì chuyến đò,
Bao phen thổn thức ngừng trên môi,
Có ai yêu đương không hẹn hò?
Gặp nhau, cười thoáng rồi quay đi,
Mừng tủi chan chan mà hững hờ,
Bao phen giọt lệ ngừng trong mi,
Có ai yêu đương không đợi chờ?
Nắng ngả, còn chưa tin là chiều,
Lá đổ, còn “chưa là mùa thu!”
Còn đợi trời phai, chờ sương mù,
Cãi lòng: “Lưu luyến chưa là yêu!”
Mến kín thương thầm, em với anh,
Không hay yêu nhau từ bao giờ,
Chập chờn, bến Thực hay nguồn Mơ?
Hay chính bâng khuâng là ái tình?
Yêu là còn nghi lòng người yêu,
Đến cả chưa tin mình đương yêu,
Hương tình, ôi! dịu nhẹ bao nhiêu!
Lời bình:
Tác phẩm của Vũ Hoàng Chương là một bản giao hưởng của tình yêu ngọt ngào. Những hình ảnh tươi sáng, lãng mạn khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của tình yêu và hạnh phúc.
9/ Bông sen
Trang kiều lấp lánh, dáng thanh tao
Đón đưa thời duyên, lý đào nhanh
Ngọc tháp lung linh, nhụy vàng tươi
Cánh sen vươn cao, đẹp tuyệt vời
Lòng chân thành, không vấn vương vít
Hương thơm xa ngát, say đắm bờ môi
Gió xuân từ đâu thổi về đây?
Hoa sen, tình tự, chưa trao đâu.
Lời bình:
Hình ảnh bông sen trong bài thơ biểu trưng cho sự thanh khiết và tinh tế. Tác giả dùng nó để gợi lên vẻ đẹp của tình yêu và cuộc sống, cùng với sự kiên cường trong hoàn cảnh khó khăn.
10/ Hồi ức về Hà Nội phồn thịnh
Ngày mười chín, hồi sinh huy hoàng!
Sóng vàng hoa đỏ rực khắp bốn phương
Hà Nội tiếng reo hò vang vọng
Vọng lên đến biển Thái Bình Dương.
Ba mươi sáu phố, huy hoàng ấy
Là những dòng sông, đỏ cờ nổi bật
Sáng ngời sao vàng, hoa hùng vĩ
Năm cánh sen mở trên năm cửa ô.
Hòa mình trong khúc “Xây đời mới”
Trầm khúc “Ngọn Quốc kì” tràn ngập
Tóc bạc, má đỏ, lòng hồn tràn ngập
Cùng trai nước hát “Việt Nam điên.”
Đám đông hân hoan, khẩu hiệu đẹp
Chúc mừng Chủ tịch Hồ Chí Minh!
Lính già điển trai, niềm tự hào
Vì quê hương, họ bỏ nơi nhà.
Ngày mười chín, hồi sinh phấn chấn!
Vạn ước mơ gộp thành một niềm tin!
Mùa thi, mùa của lòng tin tưởng!
Tấm lòng hướng về một niềm tin.
Ba kỳ hỡi nhân dân Việt Nam!
Vững vàng bước, hãy cùng chung tay
Hãy cùng đi lên! Hứa một lòng
Đòi lại sen vàng, sóng Long Biên.
Cho hoa nở vàng, sóng còn đỏ
Cho tình thắm này tràn đầy vùng trời…
Ôi lá cờ sao! Là biểu tượng
Giữa tâm hồn dân tộc, kinh đô!
Kinh đô trải qua ngàn năm lịch sử
Đòi lại bằng mọi giá, bằng mọi cách
Cùng nhau chiến đấu! Hứa trọn kiếp
Cho mười chín thu xanh, mai đây.
Lời bình:
Bài thơ là một bức tranh sống động về Hà Nội, nơi mang trong mình những kỷ niệm đáng trân trọng. Qua từng câu thơ, tác giả thể hiện lòng yêu mến và nỗi nhớ về một thành phố thân yêu.
11/ Mùa thu đã về
Mùa thu ghé thăm, bước chân thanh nhẹ,
Sương mong manh nhẹ nhàng che phủ y xiêm.
Gió thơm thoảng, lá rơi xao xuyến,
Hương hoa khuất lấp, trăng khuyết huyền bí.
Đôi bước chân nhỏ, phơi phới như đóa sen
Một vẻ đẹp xa lạ như truyền thống cổ kính,
Mênh mông như giấc mơ huyền bí.
Thu về mà không nơi nào có thể ngăn cản,
Cho đến nơi thâm khuế, cổng trống ngỏ;
Chân vô ảnh như cổng ngõ mở ra.
Gót sen êm đều bước như dịu dàng ru ngủ,
Lời suối êm đều nhẹ nhàng như lời ru ngủ,
Đánh thức buồn vương vấn không lý do.
Không chỉ thi sĩ mới hiểu lòng thoáng qua,
Trái tim nào mà chẳng vọng về Nàng Thu?
Muôn dây đa cảm đều xao xuyến,
Áo mỏng, chân êm Nàng Thu đã trở lại.
– Đôi đề cung lướt nhẹ trên sợi tơ. –
Thu có khởi nguồn từ thời Tiên Sơ sao?
Ta cho rằng Thu mang theo hạt mầm tình mơ,
Chính bàn tay của Thu gieo rắc mến thương nhẹ nhàng,
Vì Nàng Thu chính là chị của Nàng Thơ.
Lời bình:
Với tâm hồn nhạy cảm, Vũ Hoàng Chương khắc họa mùa thu như một thời khắc của nỗi nhớ và những cảm xúc sâu sắc. Hình ảnh mùa thu không chỉ mang vẻ đẹp tự nhiên mà còn gợi lên những kỷ niệm về tình yêu và cuộc sống.
12/ Tối tân hôn
Do dự mãi, đêm nay rời xứ mộng
Ta chiều em, bỏ cánh tại cung Trăng,
Lên bước xuống thuyền mây chờ cửa động
Vội vàng đi, quên biệt giã cô Hằng.
Gió đêm lồng lộng thổi
Thuyền mây vùn vụt trôi
Đang bâng khuâng, điện biếc đã xa rồi
Giữa lúc toả muôn hương đàn sáo nổi.
Ngực sát ngực, môi kề môi,
Nàng cùng ta, nhìn nhau cùng chẳng nói.
Ôm vai nhau cùng lắng tiếng xa xôi,
Nguyệt chẳng phải, Tỳ không, càng không Cầm với Sắt;
Tai dẫu quen mà lạ tiếng tre.
Cung Xế lẫn cung Hồ dìu dặt;
Mình tơ réo rắt
Hồn trúc đê mê
Những thanh âm nhạc điệu chửa từng nghe,
Như đưa vẳng tự vô cùng xanh ngắt,
Đầy nhớ thương, tha thiết gọi ta về.
Gió bỗng đổi chiều, trên táp xuống;
Nặng chĩu hai vai, Nàng cố gượng
Thắt vòng tay ghì riết lưng ta.
Những luồng run chạy khắp thịt da ngà.
Run vì sợ hay vì ngây ngất?
Ta chẳng biết nhưng rời tay chóng mặt,
Toàn thân lạnh ngắt,
Thuyền chìm sâu sâu mãi bể hư vô,
Mà hương ngát đâu đây còn phảng phất.
Mà bên tai đàn sáo vẫn mơ hồ,
Ngửa trông lên cung quế tít mù xa
Dần dần khuất,
Dưới chân ta.
Thuyền mây sóng lật,
Không gian vừa sụp đổ xung quanh.
Một trời đêm xiêu rụng tan tành,
Dư hưởng yếu từng giây.
Dư hương dần loãng nhạt,
Trong tay níu đôi thân liền xát.
Nhè nhẹ rơi vào lớp sóng khinh thanh.
Sao lìa ngôi, phương hướng ngã bên mình,
Cơn lốc nổi,
Đờn tiên thôi gọi.
Âm thầm xa bặt tiếng tiêu,
Nhưng mê man say uống miệng người yêu.
Ta cũng như Nàng,
Cảnh mộng chốn Bồng Lai đâu nhớ tới.
Hai xác thịt lẫn vào nhau mê mải,
Chút thơ ngây còn lại cũng vừa chôn.
Khi tỉnh dậy, bùn nhơ nơi Hạ giới,
Đã dâng lên ngập quá nửa linh hồn.
Lời bình:
Tối tân hôn thể hiện không khí của đêm tân hôn, những giây phút thiêng liêng và lãng mạn. Tác giả khéo léo miêu tả tâm trạng của hai nhân vật trong khoảnh khắc trọng đại của cuộc đời.
13/ Tạm ghé thuyền
Hạnh phúc thôi rồi! lạc cánh uyên,
Sông xa buồm biếc hỏi Đào Nguyên,
Gió cao một sớm rời tay lái,
Đã nửa tuần trăng tạm ghé thuyền.
Mê chút thơ ngây tìm đến trọ,
Nhà em, đâu phải ý trao duyên.
Hây hây xuân chớm hồng đôi má,
Thêm gợi hình xưa kẻ lỗi nguyền.
Buổi tan về học mấy chiều hương,
Ta đón chờ em nẻo tới trường.
Mộng cũ phai tàn nghe lại thắm,
Ôi người xưa hứa trọn đời thương!
Then châu lầu ngọc giam tình nhỏ,
Riêng trắng lòng ta một bến sương.
U uất sầu đâu bừng nổi dậy,
Thuyền ơi! Neo hãy cắm tha phương.
Ta nhổ thuyền đây, từ giã em.
Ái ân, mồ đắp phía sau rèm,
Mênh mông đâu đó ngoài vô tận,
Một cánh thuyền say lạc hướng đêm.
Lời bình:
Hình ảnh tạm ghé thuyền diễn tả những cuộc gặp gỡ trong cuộc sống, dù ngắn ngủi nhưng vẫn để lại ấn tượng sâu sắc. Bài thơ gợi lên triết lý về sự tạm bợ và quý giá của mỗi khoảnh khắc.
14/ Chết nửa vời
Bước đã mỏi mà trông càng đã mỏi
Ta dừng chân nhắm mắt một đêm nay
Thả chiếc bách không chèo trên bể khói
Mặc trôi về đâu đó nước non say
Kìa một cõi trăm hình muôn vạn tiếng
Đương dần phai dần hiện, tắt rồi vang
Ta cố gọi những giác quan lười biếng
Để ghi cho hậu thế phút mơ màng
Nhưng vũ trụ hư huyền tuy rộng mở
Ta đê mê cảm được chút gì đâu!
Hồn với xác chỉ còn thoi thóp thở
Trong hai bàn tay sắt bọc nhung nâu
Lời bình:
Chết nửa vời phản ánh sự mâu thuẫn giữa sự sống và cái chết. Tác giả dùng những hình ảnh mạnh mẽ để thể hiện nỗi đau và sự mất mát, đồng thời khám phá sâu sắc về ý nghĩa của sự tồn tại.
15/ Cảm thông
Đã lâu, trăng cứ tuần trăng sáng.
Hoa cứ mùa hoa dậy sắc hương.
Phai, thắm, đầy, vơi, hờ hững nhịp;
Vô tình lui tới lớp tang thương.
Triều đại hưng vong, đều tiếng quốc.
Duyên tình quên nhớ, giỡn hoàng ly.
Trắng đen thề nguyện, trầm lên vút.
Cao thấp sầu vui, phẳng trúc ly.
Ai thấy não nề trên lá thắm
Buồn ai cung nữ lạnh chia phôi?
Nào ai linh cảm màu sông trắng
Hận kẻ ôm thuyền khóc lứa đôi?
Khi thiêng chừng sớm lìa nhân thế.
Dương thịnh rồi chăng? Âm đã suy?
Quạnh quẽ thu phần thơ bặt tiếng,
Lầu hoang chìm cỏ dấu hồ ly.
Còn đâu thuở ấy niềm khăng khít!
Quỷ với người chung một mái nhà,
Trăng bạn, hoa em, trầm mối lái,
Đèn khuya dìu dặt bóng yêu ma.
Dăm ngã thư sinh vừa lạc đệ,
Mươi nàng xuân nữ sớm chìm châu,
Cảm thông một phút bừng ân ái,
Miếu nguyệt vườn sương gặp gỡ nhau.
Âm Dương kề sát đôi bờ suối,
Vạn dịp cầu tơ chắp ý duyên.
Xao xuyến muôn loài thơm nhạc sống;
Gỗ nào danh sĩ? đá, thuyền quyên?
Tương tư, có nghĩa gì non ải?
Gác trọ buồng khuê một nỗi hàn.
Trang sách chập chừng, run lửa nến,
Hài thêu nâng gọi, ngắn không gian.
Hỡi ơi! dâu bể mòn thương nhớ
Gỗ đá còn trơ gỗ đá thôi!
Lớp lớp biên cương, tình chật hẹp,
Mùa xưa thông cảm đã qua rồi.
Qua rồi thuở ấy tình sâu nặng:
Trăng mới cuồng si nụ bán khai.
Ta nhớ tiền thân, phòng lại ngỏ…
Giấc bồ thơm tóc gái Liêu Trai.
Lời bình:
Vũ Hoàng Chương thể hiện sự đồng cảm với nỗi đau của người khác. Không hổ danh là một trong những bài thơ hay của Vũ Hoàng Chương, tác phẩm gợi mở những suy tư về con người và cuộc sống, nhấn mạnh giá trị của lòng nhân ái trong xã hội.
16/ Nguyện cầu
Ta còn để lại gì không?
Kìa non đã lở, này sông cát bồi
Lang thang từ độ luân hồi
U minh nẻo trước xa xôi dặm về
Trông ra bến hoặc, bờ mê
Nghìn thu nửa chớp, bốn bề một phương
Ta van cát bụi bên đường
Dù nhơ, dù sạch đừng vương gót này
Để ta tròn một kiếp say
Cao xanh liều một cánh tay níu trời
Nói chi thua được với đời
Quản chi những tiếng ma cười đêm sâu
Tâm hương đốt nén linh sầu
Nhớ quê dằng dặc ta cầu đó thôi
Đêm nào ta trở về ngôi
Hồn thơ sẽ hết luân hồi thế gian
Một phen đã nín cung đàn
Nghĩ chi còn mất, hơi tàn thanh âm.
Lời bình:
Nguyện cầu như một lời nguyện cầu cho hạnh phúc và bình yên. Ngôn từ chân thành, da diết thể hiện tâm tư của tác giả về tình yêu và hy vọng trong cuộc sống.
17/ Bài ca Bình Bắc
Kể từ đấy
Mặt trời mọc ở phương Đông, ngùn ngụt lửa
Mặt trời lặn ở phương Đoài, máu chứa chan
Đã sáu mươi ngàn lần …
Và từ đấy cũng sáu mươi ngàn lần
Trăng tỏ bóng nơi rừng cây đất Bắc
Trăng mờ gương nơi đồng lúa miền Nam
Ruộng dâu kia bao độ sóng dâng tràn
Hãy dừng lại thời gian
Trả lời ta – Có phải?
Dưới vầng nguyệt lạnh lùng quan ải
Dưới vầng dương thiêu đốt quan san
Lớp hưng phế xô nghiêng từng triều đại
Mà chí lớn dọc ngang
Mà nghiệp lớn huy hoàng
Vẫn ngàn thu còn mãi
Vẫn ngàn thu người áo vải đất Quy Nhơn
Ôi người xưa Bắc Bình Vương
Đống Đa một trận năm đường giáp công
Đạn vèo năm cửa Thăng Long
Trắng gò xương chất, đỏ sông máu màng
Chừ đây lại đã xuân sang
Giữa cố quận một mùa xuân nghịch lữ
Ai kia lòng có mang mang
Đầy vơi sầu xứ – Hãy cùng ta
Ngẩng đầu lên, hướng về đây tâm sự
Nghe từng trang lịch sử thét từng trang
Một phút oai thần dậy sấm
Tan vía cường bang
Cho bóng kẻ ngồi trên lưng bạch tượng
Cao chót vót năm mầu mây chiêm ngưỡng
Dài mênh mông vượt khỏi lũy Nam Quan
Và khoảng khắc
Đổ xuôi chiều vươn ngược hướng
Bao trùm lên đầu cuối thời gian
Bóng ấy đã ghi sâu vào tâm tưởng
Khắc sâu vào trí nhớ dân gian
Một bành voi che lấp mấy ngai vàng
Ôi Nguyễn Huệ người anh hùng áo vải
Muôn chiến công, một chiến công dồn lại
Một tấm lòng, muôn vạn tấm lòng mang
Ngọn cờ vung, bao tính mệnh sẵn sàng
Người cất bước, cả non sông một dải
Vươn mình theo – dãy Hoành Sơn mê mải
Chạy dọc lên thông cảm ý ngang tàng
Cùng chồm dậy đáp lời hô vĩ đại
Chín con rồng bơi ngược Cửu Long Giang
Người ra Bắc, oai thanh mờ nhật nguyệt
Khí thế kia làm rung động càn khôn
Lệnh ban xuống, lời lời tâm huyết
Nẻo trường chinh ai dám bước chân chồn
Gươm thiêng cựa vỏ
Giặc không mồ chôn
Voi thiêng chuyển vó
Nát lũy tan đồn
Ôi một hành ca hề, gào mây thét gió
Mà ý tướng, lòng quân hề, bền sắt tươi son
Hưởng ứng sông hồ giục núi non
“Thắt vòng vây lại” tiếng hô giòn
Tơi bời máu giặc, trăng liềm múa
Tan tác xương thù, ngựa đá bon
Sim rừng, lúa ruộng, tre thôn
Lòng say phá địch, khúc dồn tiến quân
Vinh quang hẹn với phong trần
Đống Đa gò ấy mùa xuân năm nào
Nhớ trận Đống Đa hề thương mùa xuân tới
Sầu xuân vời vợi
Xuân tứ nao nao
Nghe đêm trừ tịch hề, máu nở hoa đào
Ngập giấc xuân tiêu hề, lửa trùm quan tái
Trời đất vô cùng hề, một khúc hát ngao
Chí khí cũ gầm trong da thịt mới
Vẳng đáy sâu tiềm thức, tiếng mài dao
Đèo Tam Điệp hề, lệnh truyền vang dội
Sóng sông Mã hề ngựa hí xôn xao
Mặt nước Lô Giang hề, là trầm biếc khói
Mây núi Tản Viên hề, lọng tía giương cao
Rằng: “Đây bóng kẻ anh hào
Đã về ngự trên ngã ba thời đại”
Gấm vóc giang sơn hề, còn đây một dải
Thì nghiệp lớn vẻ vang
Thì mộng lớn huy hoàng
Vẫn ngàn thu còn mãi
Ôi ngàn thu người áo vải đất Quy Nhơn
Nay cuộc thế sao nhòa, bụi vẩn
Lũ chúng ta trên ngã ba đường
Ghi ngày giỗ trận
Mơ BẮC BÌNH VƯƠNG
Lòng đấy thôn trang hề, lòng đây thị trấn
Mười ngã tâm tư hề, một nén tâm hương
Đồng thanh rằng: “Quyết noi gương”
Để một mai bông thắm cỏ xanh rờn
Ca trống trận thôi lay bóng nguyệt
Mừng trời đất gió bụi tan cơn
Chúng ta sẽ không hổ với người xưa
Một trận Đống Đa nghìn thu oanh liệt
Vì ta sau trước lòng kiên quyết
Vàng chẳng hề phai, đá chẳng sờn.
Lời bình:
Bài thơ mang âm hưởng dân ca, gợi lên hình ảnh của quê hương và cuộc sống của người dân miền Bắc. Qua những câu thơ, tác giả thể hiện lòng tự hào về văn hóa và con người nơi đây.
18/ Xuân mới
Ra đi chẳng nhớ tự đêm nào
Đến đây không biết đây là đâu
Ngẩng đầu: khuôn chữ mới
Vàng sao ngậm chặt nghĩa Thiên Thư.
Cúi xuống dò thăm mạch địa từ:
La bàn kim chết đứng…
Thời Gian bước hững
Ra ngoài Hiện Hữu rồi chăng?
Không Gian cũng vặn mình
Cả ba chiều gẫy thăng bằng.
Trượt qua điểm Uốn
Hệ Thái Dương vừa đổi dấu Âm.
Kỷ niệm mang mang tràn về tâm hồn
Trăng đứng ra làm định tinh.
Hoa từ nay có mặt nhưng vô hình;
Nắng tím đốt không phai: Chỉ là bóng!
Chỉ là hương: Gió hái mỏi rời tay…
Bức tranh “Vũ trụ hồi nguyên”
Phá hết khung phương hướng.
Nét Thủy hình Kim chen cài Thổ Mộc
Ánh lên màu Hỏa thành Thơ…
Lật ngược Càn Khôn tìm đáy túi,
Bắt được Mùa Xuân Tình Cờ.
Lời bình:
Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ là biểu tượng của hy vọng và khởi đầu mới. Tác giả khéo léo kết hợp giữa thiên nhiên và tâm trạng con người, mang đến cảm giác tươi mới và tràn đầy sức sống.
19/ Điệp khúc
Một tiếng hô lên
Rừng người quỳ xuống
Chầu quanh Bảo toạ Kim Liên.
Cành cỗi mầm non đều hớn hở.
Lá vàng xanh nín thở, từng cây giây phút nhập thiền.
Sông trầm tư, bến sầu miên
Vụt trở giấc, hồi sinh trong Quốc giáo.
Đài chót vót nở hoa Tái tạo
Uy nghi khoáng hậu vô tiền.
Sỏi đá cũng êm gối quỳ niệm Phật;
Tám mươi vạn tín đồ chấp tay nhìn xuống đất,
Xuyên qua bảy triệu thước bề sâu,
Chỉ trong nháy mắt
Đã cùng gặp nhau
Tận khối lửa trung tâm Địa cầu.
Tiềm thức cháy lên, vọng về cảm giác,
Mỗi tế bào rung thành nốt nhạc
Thể hiện lời kinh ngợp ánh đạo mầu.
Những tia mắt phóng đi,
vượt cả mấy muôn tầng nhiệt độ,
Cũng hồi chiếu dư quang về cửa sổ;
Ôi, từ đây nhục nhỡn có minh châu!
Lại một tiếng hô
Rừng người thẳng tắp
Trông ra, kìa! muôn trái nhựa bay lên;
Cùng đàn chim vừa được phóng sinh
nhịp nhàng bay lên,
Cùng khói hương ngạt ngào bay lên…
Cờ Phật mở tung ra từ những chùm bong bóng;
Trời thủ đô năm sắc rợp phi thuyền!
Gió mười phương, máu toàn thân nổi sóng,
Biển người dâng lên…
Ôi, những thuyền bay hay thuyền Bát nhã
Cao vời, cao mãi, vượt ra ngoài vũ trụ vô biên,
Chở theo lẽ Từ bi Hỷ xả
Từ đỉnh Tuyết giải trường sơn Hy Mã
Trước đây 2 ngàn 5 trăm lẻ 7 năm
Tháng tư ngày rằm
Đã hiển hiện kim thân Phật tổ.
Chân lý bay về đâu
sức sống niềm vui bay tới đó.
Ngoài càn khôn còn ức triệu càn khôn,
Sỏi đá nhìn theo mát rợi linh hồn…
Bỗng đâu từ thinh không
Mưa xuống những Bánh Xe vàng bạc
Ruổi bình minh rẽ nếp mây hồng;
In dấu lửa Pháp luân vừa khởi sắc
Nhô lên ngời chói phương Đông;
Tiếng niệm Phật, Bánh xe quay vang dội,
Lơ lửng triền cao dẫn nẻo lá khô về cội,
Lăn qua rừng thẳm đưa đường mạch suối ra sông.
Lũ chúng con ngẩng đầu trông:
Dĩ vãng, Tương lai, một bóng gương lồng.
Kìa dĩ vãng: triều Đinh triều Lý,
Biển lúa chín âu ca đời xanh bình trị,
Tổ tiên đều có Phật trong lòng!
Kìa tương lai, dặm dài xa vút mắt;
Nhưng vẫn tiếng chuông chùa dìu dặt
Mở trăm ngàn lối cảm thông,
Giải thoát mê tân nhân loại hoà đồng.
Nòi giống Việt hôm nay vào hội,
Niềm tin ấy, chẳng sức gì lay nổi!
Lá mơ về cội
Suối tìm ra sông…
Hương khói mênh mông
Rừng người chuyển gót;
Đoàn diễn hành tám trăm ngàn như một
Bước lên tề chỉnh uy nghi;
Từng bước, từng bước,
Lệ ứa tràn mi;
Lòng thêm gần Phật,
Đường xa kể gì!…
Ôi, con đường tiến tới Lửa Từ Bi!
Nơi hào quang sáng rực;
Nơi trước đây vị thần tăng Quảng Đức
Tự đốt mình lên tự huỷ mình đi
Cho cõi nhân sinh mát bóng Phật kỳ!
Hãy đặt gối xuống Ngã Tư lịch sử,
Một địa điểm chói loà vinh dự
Trên bản đồ thế giới từ nay;
Việt Nam đâu?
Nước có Ngã tư này!
Ngã tư này! Ngã tư này!
Lửa dâng lòng nước, hương bay về nguồn…
Lời bình:
Điệp khúc như một bản nhạc nhiều âm điệu, thể hiện sự lặp lại của cảm xúc và những mối quan hệ trong cuộc sống. Tác giả khắc họa rõ nét sự đa dạng và phong phú của tâm hồn con người.
20/ Buồn điều chi
Người buồn ư? Buồn điều chi
Hỡi hỡi CON NGƯỜI viết bằng mẫu tự?
Trong đó có anh, gã đàn ông biệt xứ
Trong đó có em, bà công chúa hoài nghi
Có cả anh, chàng trai từng đêm tự tử
Có cả em, cô bé giữa mùa vu quy
Và cả anh, tay hào kiệt đang làm lịch sử
Và cả em, gái cầm ca chớm hết xuân thì
Tôi biết anh buồn điều chi
Tôi biết em buồn điều chi!
Này nhé: mười phương tâm sự
Cuốn theo ngày tháng trôi đi…
Khoảnh khắc trời hoang biển dữ
Nghe quanh tiềm thức, tư duy
Siết chặt giải băng sơn, đè nặng đám mây chì
Hoa còn đây, trăng còn đó chứ!
Nhưng là hoa là trăng thế kỷ Hai mươi
Và chúng ta, đâu phải những con người
Của bình minh Ngôn ngữ!
Mà có thể chạy theo trăng tìm nhạc tứ
Ngồi bên hoa chờ bắt sóng hương trời…
Hoa kia dù úa dù tươi
Cũng chỉ là biểu tượng
Kết thành bó
trong tay một cô dâu miễn cưỡng
Hay kết thành vòng
trên nấm mộ nắng mưa phơi
Cuộc thưởng hoa bày cho hoa tự thưởng
Mặc cho phấn khóc son cười!
Giữa nếp sống duy hình, duy lượng
Thề hoa; câu chuyện nói mà chơi!
Vầng trăng kia tròn, khuyết, đầy, vơi
Cũng chỉ là một sân bay
để phi thuyền đáp xuống
Gần, xa… trong tương lai
Núi phễu chênh vênh: chỗ đặt pháo đài
Rốn biển Câm: dàn hỏa tiễn ngày mai
Ảo ảnh cung Thiềm chết uổng
Cành đan quế mang trái cầu mọt ruỗng
Nhạc Vũ y pha tín hiệu ngắn dài!
Ôi, diễm lệ màu hoa, nét trăng tình tứ
Đang từng phút sa lầy vũng bùn Nguyên tử
Nàng Thơ vạn kiếp sầu bi!
Kìa: ngập tới thềm vai, ngập tới rèm mi!
Đất dựng sững thành băng
Trời đậy kín vung chì…
Đã đến lúc vùi sâu kim cổ
Trọn một nếp văn minh
cả ngàn thu phong độ
Nhường cho loài Máy chỉ huy
Lúc ấy Con Người, gọi tên bằng chữ số
Hẳn sẽ không buồn điều chi!
Vì chẳng còn anh, gã đàn ông biệt xứ
Vì chẳng còn em, bà công chúa hoài nghi
Cũng chẳng còn ai từng đêm tự tử
Cũng chẳng còn ai giữa mùa vu quy
Và chẳng còn đâu Lịch sử
Và chẳng còn đâu Xuân thì!
Hỡi hỡi Con Người chẳng còn tên ấy nữa
Làm sao ngươi buồn nổi điều chi!
Lời bình:
Buồn điều chi thể hiện nỗi buồn và những trăn trở của tác giả. Qua từng câu chữ, Vũ Hoàng Chương khắc họa một cách chân thực những cảm xúc sâu lắng, tạo nên sự đồng cảm với người đọc.
Lời kết
Thơ Vũ Hoàng Chương danh xứng với thực. Từng câu chữ trong thơ ông như chứa đựng cả một bầu trời tri thức với biết bao hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Phong cách thơ riêng biệt, khác lạ đã tạo nên một màu sắc độc nhất vô nhị trong nền văn học Việt.
Xem thêm: Tuyển tập các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu trong giai đoạn 1850 – 1888.